Itsasargi: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Dexbot (eztabaida | ekarpenak)
t Removing Link FA template (handled by wikidata)
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
7. lerroa:
== Itsasargietako teknologia ==
 
Itsasargietan, [[argi]] iturria [[leiar]]rak erabiliz kontzentratzen dira, argi izpia urrutira bidali ahal izateko. Hasiera batean, [[su]]a erabiliz argitzen ziren eta geroago [[kandela]] bidez. [[XVIII. mendemendea]]ann, Europan [[Argand]] ontzia eta erreflektore parabolikoa garatu ziren. Batzuetan, [[balea]] olioa eta [[keroseno]]a ere erabili zen. [[XX. mendea|XX. mende]] hasieran [[elektrizitateargindar|elektrizitatea]]a eta gasa erabiltzen hasi ziren.
 
Argi estroboskopiko modernoen aurretik, leiarrak argia kontzentratzeko erabiltzen ziren. Bi ziren leiarren egitekoak:
23. lerroa:
{{Sakontzeko|Euskal Herriko itsasargiak}}
 
[[Euskal Herria]]n, mendebaldetik ekialdera [[Gorlizko itsasargia|Billanokoa]] ([[Gorliz]]), [[Matxitxakoko itsasargia|Matxitxakokoa]] ([[Bermeo]]), [[Lekeitioko itsasargia|Santa Katalinakoa]] ([[Lekeitio]]), [[Getariako itsasargia|Getariakoa]], [[Igeldoko itsasargia|Igeldokoa]], [[Higerko itsasargia|Higerkoa]] ([[Hondarribia]]), [[Zokoako itsasargia|Ziburukoa]] eta [[MiarritzekoBiarritzeko itsasargia|Biarritzekoa]] aipatzekoak dira.
 
=== Munduan ===
Mundu mailan itsasargirik famatuena [[Alexandria]]koa ([[Egipto]]) izango da ziur aski, [[K. a. III. mendea]]n ''Pharos'' izeneko [[Uharte (geografia)|uharteanuharte]]an eraikitakoa. Hortik hartu dute izena hainbat [[hizkuntza erromantzeak|erromantze]] hizkuntzetan: ''phare'' [[frantses]]ez, ''faro'' [[gaztelania]]z, [[italiera]]z edo [[galiziera]]z, ''far'' [[katalunierakatalan|katalunieraz]]z, ''farol'' [[portuges]]ez, eta abar.
 
Bestela, ezagunak dira batez ere muturreko tokietan daudenak. Horrela, [[lurmutur]]rak eta itsasargiak oso lotuta daude.
 
Esate baterako, [[Iberiar penintsula]]n oso bisitatuak dira izkinetakoak: Ipar-mendebaldean [[Fisterra]]koa ([[Coruñako probintzia|Coruña]]), hego-mendebaldean [[Sao Vicenteko lurmutur|Sao Vicentekoa]] ([[Algarbe|Algarve]]), [[Gatako lurmutur|Gatakoa]] ([[AlmeriakoAlmeríako probintzia|Almeria]]) eta [[Creuseko lurmutur|CreusekoaCreus]]ekoa ([[Gironako probintzia|Girona]]).
 
[[Europa]] mailan, [[Bretainia]], [[Eskozia]] edo [[Irlanda]] aldekoak nabarmentzekoak dira.
36. lerroa:
== Ikus, gainera ==
{{commonskat}}
* [[Alexandriako itsasargia|Alexandriako Itsasargia]]
* [[Herkulesen Dorrea]]