Tin whistle: berrikuspenen arteko aldeak

'''Tin Whistle''' ([[euskara]]z ''Letoizko Txistua''), bere izendapen zehatzenean, '''"whistle"''' hitzak [[ingeles]]ez '''[[txistu]]a''' edo '''[[txirula]]''' esan nahi du, baina orokorrean ''tin'' edo ''low whistle'' txistu moteei deitzen zaie. [[Irlanda]]r musika-tresna ospetsuenetakoa da dudarik gabe, bai eta [[zeltakzelta|zeltiar]] musikako esanguratsuena ere. ''Tin'' hitzak euskaraz ''latorria'' esan nahi du, aintzineko ''whistle''-ak materiale honetan egin ohi baitziren.

''Whistle''-a musika-tresna oso aintzinekoa da. Bere jaiotza [[TxinaTxinako Herri Errepublika|Txinan]]n izan omen zen orain dela 5.000 urte, eta [[Europa]]ra [[XI. mendea]]n ailegatu omen zen. Baina gaur egungo ''whistle'' txistua ez zen [[XIX. mendea|XIX. menderarte]] sortu, [[Ingalaterra]]n Clarke-n eskuek landu zuten arte. ''"Tin Whistle"'' delakoa (ingeleraz ''Penny Whistle'' edo ''Irish Flute'' ere deitzen da; [[IrlanderaIrlandako gaelera|Irlanderaz]]z ''Flageolet'' edo ''Feadóg''), 6 zulodun txistu antzeko bat zen. [[XX. mendea|XX. mendeko]] 50. hamarkadan plastikozko ahokoa ezarri zitzaion, gaur egun ere modu honetan dago normalki. Iada 70. hamarkadan, Overton-ek ''Low Whistle'' (Txistu baxua) delakoa asmatu zuen, afinat una octava per sota.

Gaur egun ''Low'' eta ''Tin Whistle'' erako txistuak ekoizten dituzten musika-etxe ugari daude nonnahi ere. Mota eta doinu ezberdinetakoak (jatorrizkoa Do musika notan dago doitua), honako materialetan ekoizten dira: [[metal]]a, [[banbu]]a eta batez ere [plastiko]]a. Berarekiko dagoen ospe eta jarraipena dela eta, gaur egun [[folk musika|folk]] musika talde askotako kideek joi izan dute [[Euskal Herria]]n: [[Sorotan Bele]], [[Alboka]]... baita eta euskal abeslari askoren musikan parte hartu, adibide gisa: [[Benito Lertxundi]].

Nahiz eta [[Irlanda]]ko musika-tresna bezala hartua izan, beste hainbat herrialdeetako herri-musikan ere jotzen da: [[Eskozia]], [[Gales]], [[Ingalaterra]], [[Kornualles]], [[Man|Man Uhartea]], etab, etab...