Lerin: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-° +°)
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
18. lerroa:
| sorrera =
| herritarra = lerindar
| alkatea = Marcelino Azkoiti Alonso ([[Unión del Pueblo Navarro|UPN]])
| webgunea =
| oharrak =
}}
'''Lerin'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0155.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= 155. araua: Nafarroako udal izendegia}}</ref> (ofizialki [[gaztelania]]z ''Lerín'') [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garai Garaiko]]ko hego-mendebaldeko [[udalerri]] bat da, [[Lizarrako merindademerindadea|Lizarrako merindadekoa]]koa. {{formatnum:{{Nafarroa Garaiko udalerrien biztanleria|Lerin}}}} biztanle ditu, eta hiriburu [[IruñeIruñea|Iruñetik]]tik 55 kilometrora dago.
 
== Inguru naturala eta kokapena ==
Herria [[Nafarroa Garaia|Nafarroa Garai]] hego-mendebaldean dago, [[Lizarrako merindademerindadea]]arenren hegoaldeko muturrean, NA-122 eta NA-6110 errepideen alboan.
 
Lerinek [[Allo]], [[Larraga]] eta [[Oteitza (udalerria)|Oteitzarekin]] egiten du muga iparraldean; [[Berbintzana]], [[Miranda Arga]] eta [[Faltzes]]ekin ekialdean; [[Sesma]]rekin mendebaldean; eta [[CarcarCárcar|Carcarrekin]]rekin eta [[Andosilla]]rekin hegoaldean.
 
=== Klima eta landaredia ===
35. lerroa:
 
==== Estazio meteorologikoa ====
Herrigunearen kanpoaldean, itsasoaren mailatik 354 metrora, [[Nafarroako Gobernua|Nafarroako Foru Erkidegoko GobernuaGobernuak]]k jarritako estazio meteorologikoa dago.<ref>[http://meteo.navarra.es/estaciones/estacion_detalle.cfm?idestacion=267 Nafarroako Foru Erkidegoko Meteorologi Agentziaren webgunea.]</ref>
 
== Historia ==
Herriaren kanpoaldean historiaurreko aztarnak aurkitu dira. Horrez gain, [[Erromatar InperioInperioa|Erromatarren]] garaiko aztarna ugari aurkitu dira, besteak beste, nekazaritza eta abeltzaintza ustiapenek utzitakoak. [[Erdi Aroa]]n zehar, [[judu]] ugari bizi izan zen herrian, gehienak [[Gaztela]]tik etorriak. Horrela, [[XV. mendea]]ren amaieran biztanleriaren herena [[judu]] jatorrikoa zen.
 
[[1425]]. urtean Carlos III.ak [[Leringo konderri]]a sortu zuen, bere alaba Juanaren mesedetan. Juana Beaumonteko Luis II.arekin ezkondu zen, eta hala, Lerin udalerria Beaumondarren familiari loturik geratu zen. [[XV. mendea]]n konderria [[Lerin]]ez gain, [[Eslaba]], [[Sada]], [[Sesma]] eta [[Zirauki]] herriek ere osatzen zuten, eta horren ondoren, [[Cárcar|Carcar]], [[Andosilla]], [[Mendabia]], [[Allo]] eta [[Deikaztelu]] batu ziren.
 
[[XV. mendemendea|XV. mendeko]]ko [[Nafarroako Gerra Zibila]]k Leringo gaztelua suntsitzea eragin zuen, eta horren ondorioz,Beaumondarrek konderria galdu zuten. Leringo bigarren konteak, [[Luis III.a Beaumontekoa]]k, bere ondasun guztiak galdu zituen eta erbesteratua izan zen, gerra garaian Filipe Nafarroakoa hil zuelako. [[Gaztela]]k [[Nafarroako Erresuma]] konkistatzean, [[Fernando II.a Aragoikoa|Fernando Katolikoa]] erregeak ondasun guztiak itzuli zizkion. [[1565]]ean Brianda Toledoko Diegorekin ezkondu ostean, konderria [[Alba]]ko etxearen eskuetara igaro zen.
 
[[1808]]an [[Frantzia|frantsesek]] herriari su eman zioten, Independentzia Gerraren hasieran. [[KarlistadaKarlistaldiak|Gerra karlistetan]] ere Lerin birrindu egin zuten, liberalen egoitza zen eta. Espoz y Minak jasandako porrotik handiena Lerinen izan zen.
 
[[2014]]ko [[azaroaren 2]]an, ura Nafarroako Ubidetik hartzeko aukera baztertu zuten Leringo herritarrek. Bete beharreko galdeketa egin zuten herrian, ubidetik zetorren ura erabili ala ez erabakitzeko. Herritarren %68k parte hartu zuten, eta aukeraren aurka agertu ziren %53<ref>[http://www.berria.eus/albisteak/97360/ura_nafarroako_ubidetik_hartzeko_aukera_baztertu_dute_leringo_herritarrek.htm «Ura Nafarroako Ubidetik hartzeko aukera baztertu dute Leringo herritarrek»], ''Berria'', 2014-11-03</ref>.
56. lerroa:
|}
 
[[2008]]ko erroldaren arabera, 247 etorkin bizi ziren herrian, biztanleriaren %13,56 ([[Nafarroa Garaia|Nafarroako Foru ErkidegoErkidegoko]]ko batezbestekoaren gainetik).
 
== Ondarea ==
73. lerroa:
== Politika ==
=== Udal hauteskundeak ===
[[2007]]an [[Unión del Pueblo Navarro|UPN]] alderdiko Marcelino Azkoiti Alonso aukeratu zuten alkate. Udaleko bederatzi zinegotzietatik bost lortu zituen [[UPNUnión del Pueblo Navarro|Nafarroako Herriaren Batasunak]] eta hortaz, gehiengo osoa. Bigarren indarra zenbaitetan alkatetza izan duen eta ezkerreko talde batzuen babesa duen<ref>[http://www.iun-neb.org/content/view/1030/97/ ''Lerín Democrático''] [[NEBNafarroako Ezker Batua|NEBen]]en webgunean.</ref> [[Lerín Democrático]] geratu zen. Baliogabeko botoak 12 izan ziren (emandako guztien %0,97) eta 14 boto zuri izan ziren (botoen %1,14). Abstentzioa %19,78koa izan zen.
 
{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0" align="center"
87. lerroa:
|}
 
[[2011]]n ordea bi zerrenda besterik ez ziren aurkeztu: [[Unión del Pueblo Navarro|UPN]] (6 zinegotzi, alkatetza Iriarterentzat) eta [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSN]] (3). Abstentzioak ia 10 puntu igo zuen<ref>[http://www.berria.info/m22/emaitzak.php?herrialdea=NAFARROA&id=3837 Emaitzak] [[Berria]]n.</ref>.
 
{| border="1" cellpadding="5" cellspacing="0" align="center"
124. lerroa:
| align=right| 2003-2007 || Jacinto Gil Zelaia || [[Lerín Democrático]]
|-
| align=right| 2007-2011 || Marcelino Azkoiti Alonso || [[Unión del Pueblo Navarro|UPN]]
|-
| align=right| 2011-2015 || Marcelino Azkoiti Alonso || [[Unión del Pueblo Navarro|UPN]]
|-
|}
 
== Euskara ==
[[Nafarroako Gobernua|Nafarroako Foru Erkidegoko GobernuaGobernuak]]k onartutako [[Euskararen Foru Legea]]ren arabera Lerin eremu ez-euskalduneko udalerria da, eta hori dela eta, hizkuntza ofizial bakarra [[gaztelania]] da. [[2001]]eko erroldaren arabera, herritarren %0,80k zekien [[euskara]]z hitz egiten.
 
== Azpiegitura eta garraioak ==
La Tafallesa autobus konpainiak [[Lerin]] eta [[Iruñea]] bitarteko autobus linea ustiatzen du. Lineak lau zerbitzu ditu [[Iruñea|Iruñerako]] norabidean eta bi zerbitzu Nafarroako hiriburutik Lerinerako norabidean. Ibilbidea honakoa da:
 
* [[Lerin]] - [[Berbintzana]] - [[Larraga]] - [[Tafalla]] - [[Puiu]] - [[Barasoain]] - [[Tebas-Muru Artederreta]] - [[Noain Elortzibar|Noain]] eta [[Iruñea]]
 
== Jaiak eta ospakizunak ==