Texas: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Dexbot (eztabaida | ekarpenak)
t Removing Link FA template (handled by wikidata)
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
49. lerroa:
== Ekonomia ==
[[Fitxategi:Houstontexas1danielarizpe.jpg|thumb|left|200px|[[Houston]] hiria.]]
[[LaborantzaNekazaritza|Laborantzak]]k ([[kotoia]], [[gari]]a, [[garagar]]ra, [[fruitu arbola|fruta-arbolaarbolak]]k, [[arroz]]a, [[barazki]]ak, [[arto]]a, [[lekadun]]ak) eta abere-hazkuntzak ([[behi]]- eta [[ardi]]-azienda) garrantzi handia dute, baina [[petrolio]]- eta [[gas]]-hobien ustiapena da diru-iturri nagusia, industria oparoa ekarri duena: petrolio-findegiak, [[kimika]] industria, [[informatika]], [[hegazkingintza]], nekazaritzarako makineria, [[altzairugintza]], janari-industria, [[ehungintza]], tresneria elektrikoa eta mekanikoa. Ehunka [[aireportu]] daude estatuan, eta errepide eta burdinbideek estatuko hiri garrantzitsuenak elkarren artean eta alboko estatuekin lotzen dituzte. Itsas portuak ere (Houston, Port Arthur, Corpus Christi, Beaumont) sartu-irten handikoak dira (Houstongoa munduko handienetakoa da).
 
== Historia ==
 
[[Fitxategi:SantaAnnaSurrender.jpg|thumb|right|200px|Santa Ana jeneralaren errendizioa.]]
Europar [[kolonia (argipena)|kolonoak]] iritsi aurretik amerindiarren herri txikiak bizi ziren lurraldean. 1528an hasi ziren [[espainia]]rren lehen espedizioak. 1685. urtean [[Frantzia|frantsesek]] Matagordako badian kokatzeko asmoa zutela hartu zuten aintzat lurraldea [[Espainia BerriaBerriko Erregeorderria|Espainia Berriko]] agintariek. Urte gutxiren buruan, misio ugari sortu ziren (1718an eraikitako San Antonioko misioa izan zen garrantzitsuena).
 
1820. urtean Virginiako Moses Austinek baimena eskatu zien espainiar agintariei Texasko lurraldean bizitokia hartzeko. Hurrengo urtean, haren anaia Stephen Austini eman zioten baimena, eta harekin batera hasi zen ingelesa erabiltzen zuten kolonoen sarrera. Mexiko independentearen egonkortasunik eza ez zen Texasko kolonoen gustukoa, [[Antonio López de Santa Ana]] jenerala aginpidera iritsi zenetik batez ere. 1836. urtean armak hartu eta, mexikar jenerala garaitu ondoren, [[Texasko Errepublika|hamar urteko independentzia]] lortu zuten texastarrek. 1845. urtean, Estatu Batuetako 28. estatua bihurtu zen. [[Ameriketako Estatu Batuetako Gerra Zibila]] hasi zenean, bereizi egin zen Estatu Batuetatik eta 1869. urtean berriro lotu zen.