Karabela: berrikuspenen arteko aldeak

'''Karabela''' [[belaontzi]] mota bat da, [[XV. mende|XV.]] eta [[XVI. mendee]]tako aurkikuntzetan garrantzi handia izan zuten. [[Latindar oihal]]ak, bi edo hiru [[masta]] eta [[krosko]] estua zituen. [[Portugal]]en eta [[Espainia]]n erabili zen XV eta XVI. mendeen bitarteanartean, Portugaldarrek erabiltzen zuten [[Atlantiko]]ko ozeanoozeanoko bidaietan, eta itsas komertziorako erabiltzen zuten baita, baina, geroago, aurkikuntzetarako; 10 kilometro orduko abiadura zuen. Karabelarekin bidaiatzen zutenak, itsasontzi hoberena zela esaten zuten. OsoGaur ospetsuaegun daoso gaurespetsua da egun, [[Kristobal Kolon]]ek bere bidaietan erabili zuelako, adibidez: [[Amerikako aurkikuntza]]n.

Arina,altua eta gehienez 30 metro duen belaontzi bat da, estua, aparailu biribilabiribil bat eta 3 masta ditu, belaontzia bizkar baten gainean dago eta 8 korapiloetan nabigatzen zuen (15km/h).[[Krosko]] arinekoa zen, ez zen iskanbilatsua eta itxura finoa zuen, ezaugarri horiei ezker oso arina zen. Karabela salgai asko eramateko ahalmena zuen eta tripulazioa bidai luzeetan zehar elikatzea baimentzen zuen. Ez ditu izan behar arraunlariak, azalera eta oihal kopuruak handitu ahal zaizkio. Nahiz eta Enrique edo Fernão Magalhãesen ereduan ez ziren behar [[arraun|arraunik]] itsasontziaren azala 4 arraun luze jartzea baimentzen zuen. Behar zenean, arraun bakoitzak 4 mutilek maneiatu behar zituzten eta mugitzeko mutilak aurrerantz eta atzerantz mugitu behar ziren azalaren gainean.

Airearekin<nowiki> oihal</nowiki>Oihal karratua airearekin ezin zen ondo egokitu, soilik ehuneko berrogeita hamarra egokitzen zen itsasontzi orekatuan eta mutilez beteritakoan, ere oso erreza zen itsasontzi hau norabide gabe joatea. Hala ere, latindar oihalekin oso ondo egokitu ahal zen eta ez zen mugitzen beste norabideetan. Popako haizean oihal karratua oso ondo erabiltzen zuen haizea eta ondo abiatzen zen. Latindar oihalekin oso zaila da ibilbidea mantentzea presio irregularrarekinirregularrengatik.