Leinu gerrak: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
No edit summary |
||
49. lerroa:
[[Behe Erdi Aroa]]n, [[feudalismo|sistema feudalaren]] lehenengo arazo larriak sortu ziren: [[Ehun Urteko Gerra]] (1337 - 1453), ''[[Jacquerie]]'' (1358), [[Florentzia]]ko ''ciompie'' (1378 eta 1382) eta [[Bohemia]]ko ''Tabori''ekin. [[Euskal Herria]] ez zen salbuespena izan. [[Izurrite Beltza]]ren eraginez, gosetea eta heriotzak etorri ziren, demografiak behera eginez. Horrela, jauntxoek hartzen zituzten errentak behera egin eta leinuak talde sozial antagoniko bihurtu zirenean, bandoak sortu ziren. Nekazariek nobleen orubeak utzi eta [[hiribildu]]etara alde egin zuten. Nekazari-errentaren galerari gehitu behar zaio [[Errekonkista|musulmanei hartutako lur-sailen]] eta harrapakinen banaketa bertan behera gelditzea<ref name="Ahaide">{{Erreferentzia|url=http://www.puntubi.com/testuinguruak/ahaidenagusi.htm|egilea=www.puntubi.com|izenburua=Ahaide nagusiak }}</ref>.
Erdi Aroko pentsaera ulertzea ez da erraza. Borroka askoren atzean arrazoi ekonomikoak izan arren ez da gutxietsi behar zaldunen artean ohoreak, jaiotetxeak edo abizenak zuten garrantzia. Horrela ulertu daiteke zergatik behi baten gorabeheran familia arteko gerra bat piztu zitekeen. Oinaztarren artean lehenengo Ahaide
Oinaztar eta ganboatarren arteko tira-birak ez ziren nolanahikoak izan XIV. mendean hasi ziren krisiaren lehenengo sintomak Nafarroako mugan, edo "gaizkileen mugan", esaten zitzaion bezala. Ganboatarrak Gipuzkoako itsasaldean eta hirietan aurkitzen ziren gehienbat. Hiri sortu berrien eta merkataritzaren kontrola zuten helburu. Oinaztarren artean, gehienak nekazal jauntxoak ziren, antzinako sistema bati eutsi nahi ziotenak. Nafarroako mugan lapurreta eta "malefizio" asko egin zituzten oinaztarrek. Muga hori ez zitzaien oinaztarrei komeni, mugarik gabeko lurrak abeltzaintzarako erabiltzen baitzituzten betidanik.
| |||