Garapen iraunkor: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Bot: hizkuntza arteko 2 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:Q131201 orrian
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
[[Fitxategi:640px-garapen_iraunkorra.jpg|right|400px|garapen iraunkorra]]
'''Garapen iraunkorra, jasangarria''' edo '''sostengagarria''' [[garapen (argipena)|garapen]] mota bat da (ekonomiarena, hiriena, gizartearena eta abarrena), ondorengo belaunaldien garapena eragozten ez duena, baliabide naturalen eta ondarearen kalitatea eta kantitatea gordetzen baititu.
 
Helburua hiru ''zutabe'' hauek bateratzea da:
26. lerroa:
[[1968]]: [[Erromako Kluba]] sortu zuten Aurelio Peccei [[Fiat]] enpresako administrazio kontseiluko kideak, Alexander King zientzialari eskoziarrak eta beste hainbatek, munduaren garapen eta eboluzioa ikertzeko helburuarekin, batez ere hazkunde globalaren mugak aztertu nahian.
 
[[1972]]: Erromako Klubak txosten bat plazaratu zuen, ''Hazkundea gelditu?'' edo ''Hazkunderako mugak'' izenekoa (''The limits to growth''), klubaren enkarguz [[Massachusetts Institute of Technology]] erakundeko ikerlariek idatzia. Txosten honek gizadiaren eboluzioaren simulazio informatikoak ematen ditu, baliabide naturalen ustiapenaren arabera, [[2100]] urtea arte. Txostenak dioenez, orduko hazkunde ekonomikoak jarraituz gero [[XXI. mendea]]n zehar munduko biztanleria neurrigabeki gutxituko zen, batez ere [[kutsadura]]ren handitzea, landa lurren antzutzea eta [[energiaerregai fosil|energia fosilen]]en urritzea dela-eta.
 
1972: Giza ingurumenari buruzko Nazio Batuen batzarra [[Stockholm]]en. ''Eko-garapena'' kontzeptua agertu zen, hau da, garapen ekonomikoa ezin dela kontuan hartu horrekin batera gizarte garapenik eta naturaren babesik ez badago. Lehen [[Lurraren Goi Bilera]] izan zen. [[1970eko hamarkada]]n, ingurumena munduko ondaretzat hartzen hasi zen, hurrengo belaunaldiei pasarazteko oinarrizko ondarea. [[Hans Jonas]] filosofoak ardura hau adierazi zuen ''Erantzukizun printzipioa'' liburuan ([[1979]]).
38. lerroa:
1992: [[Lurraren Goi Bilera|Rio de Janeiroko Goi Bilera]] ([[ekainaren 3]]tik [[ekainaren 14|14ra]]). Garapen Iraunkorra kontzeptuaren garrantzia eta hau ezagutarazteko/mediatizatzeko ahalegina. [[Agenda 21]] delakoen sorrera. Brundtland txosteneko definizioa, ingurumenaren babesa eta baliabide naturalen arrazoizko kontsumoa ardatz zuena, aldatu egin zen. Horrela, hiru ''zutabe'' edo kontzeptuak agertu ziren, garapen iraunkorraren arabera lortu beharrekoak, beti ere garapen ekonomikoa, gizarte justizia eta ingurumenaren babesa elkarrekin batuz.
 
2000: [[Lurraren Goi Bilera|Johannesburgoko Goi Bilera]] ([[abuztuaren 26]]tik [[irailaren 4]]ra). Estatuburuek, gobernu ordezkariek eta [[Gobernuz kanpoko erakunde|Gobernuz Kanpoko ErakundeErakundeek]]ek itun bat hitzartu zuten, baliabide naturalen eta [[bioaniztasun]]aren babesa bultzatzeko.
 
2005: [[Kyotoko Protokoloa|Kiotoko protokoloa]]. [[Berotegi-efektua|Berotegi efektua]] sortzen duten [[gas]] isuriak murrizteko ituna.
 
2007: [[Bali]]ko goi-bilera, Kiotoko protokoloa eguneratzeko. AEBek eta Txinak ez zuten itunik sinatu nahi izan.
53. lerroa:
 
* [[Aztarna ekologiko]]a
* [[Giza garapenagarapen]]a
* [[Arkitektura iraunkor]]ra