08:22, 27 martxoa 2015ko berrikusketa aldatu Dexbot (eztabaida \| ekarpenak) 4.354 edits t Removing Link FA template (handled by wikidata) ← Aurreko ezberdintasuna		23:13, 4 apirila 2015ko berrikusketa aldatu desegin EnzaiBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 252.705 edits t Robota: Birzuzenketak konpontzen Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: [[Fitxategi:Khufu.JPG\|thumb\|150px\|Keopsen estatuatxoa. Kairoko Egiptoar Museoa]] '''Khufu''' (antzinako egiptoeraz) edo '''Keops''' ([[greziera]]z Χέοψ) [[Egiptoko IV. dinastia]]ko bigarren [[faraoi]]a izan zen, [[Egiptoko Inperio Zaharra\|Egiptoko Antzinako ~~Inperioa~~Inperioaren]]~~ren~~ garaian. [[K. a. XXVI. mendea\|K. a. 2579]] eta [[K. a. XXVI. mendea\|K. a. 2556]] bitartean gobernatu zuen. [[Saqqarako Errege Zerrenda]]n eta [[~~Abidoseko~~Abidosko Errege Zerrenda\|Abidoseko Errege Zerrendan]]n '''Khufu''' izena jasotzen du. [[Herodoto]]k [[Keops]] deitua eta [[Maneton]]ek '''Sufis''' [[Sexto Julio Afrikano]], [[Eusebio Zesareakoa]] eta [[Jurgi Sintzelo]]ren arabera. [[Gizako Piramide Handia]]n bere benetako izena izan litekeena duten marraztutako kartutxoak aurkitu dira: '''Khnum-Khufu''' ([[Khnum]] jainkoak babesten nau). [[~~Turineko~~Turingo Errege Kanona\|Turineko Errege Kanonak]]k 23 urteko erregealdia ematen dio, bere izena irakurtezina den arren. Herodotok Keopsek 50 urteko erregealdia izan zuela dio. Manetonen arabera, Sufisek 63 urteko erregealdia izan zuen (Sexto Julio Afrikanoren arabera Jurgi Sintzeloren bertsioan). == Biografia == [[Fitxategi:Ring of Cheops.jpg\|thumb\|350px\|"Keopsen eraztuna". Urrezko [[eraztun]] honek Keops faraoiaren kartutxo bat marraztua du. Lehen, faraoi honena izan zela pentsatzen zen, baina orain Neferibra izeneko pertsonaia batena zela ezagutzen da, Gizako [[Isis]] eta Keopsen gurtzaren apaiz bat, [[Egiptoko Aro Berantiarra\|Egiptoko aro berantiarra]] deritzon garaikoa, Egiptoko XXVI. dinastiaren edo Egiptoko XXVII. dinastiaren garaian bizi izan zena.]] [[Snefru]] faraoiaren eta [[Hetepheres I.a]] erreginaren balizko semea. Meretites eta Henutsenekin ezkondu zen, biak piramide txikietan lurperatuak, [[Gizako Piramide Handia]]ren ondoan. Dirudienez, Keopsen seme nagusia zen [[Kauab]] ez zen bere aitaren oinordeko izateko haina bizi, eta faraoia hil ondoren familia hiru leinutan banatu zen, horietatik hirugarrena zenetik Khafra (grezieraz [[Kefren]]) sortu zelarik. Bere semeetako lau izan ziren bere oinordeko bata bestearen atzean: [[Dyedefra]], Khafra edo [[Kefren]], [[Dyedefhor]] eta [[Baefra]]. 14. lerroa: Manetonek honako hau aipatu zuen: ''Sufis jainkoen aurka harrotu zen, ondoren Liburu Sakratua idatzi zuen arren, egiptoarrek oso estimu handitan dutena''. Keops jainko bezala gurtua izan zen ondorengo mendeetan, [[Egiptoko Aro Berantiarra\|Egiptoko aro berantiarra]] deritzon garaian. === Dokumentaturiko lehen iraultza === 27. lerroa: Herodotoren arabera: ''Keopsek Gizako Piramide Handia eraikitzea agindu zuen, bere alaba propioa prostituitzera ere iritsiz, honela bere piramidea eraikitzeko funtsak lortu ahal izateko... bere garaian tenplu guztiak zeuden gurtzarako itxiak, eta Egipto txirotasunik handienean zegoen, egiptoarrek gorrotatzen zutelarik''. Piramidearen amaiera [[K. a. ~~2570~~XXVI. mendea\|K. a. 2570ean]]~~ean~~ datatua dago. Bere izena ''Khufuren ostertz argitsua'' zen. Keopsek Piramide Handia eraikitzea agindu bazuen, ez zuen esklabuekin egin, denbora askoan pentsatu izan den bezala, baizik eta ondo prestaturiko langileekin, geometrian, estereotomian (harria mozteko artea), astronomian etab... ezagutza handiak zituzten buruzagiek zuzenduak. Horregatik, litekeena da piramidearen eraikuntza ez izatea Keopsen erregealdiak ospea galtzearen arrazoia, baizik eta errege honek hartutako neurri erlijioso eta administratiboak, oso modu kaltegarrian eragin zutenak ondorengo tradizio egiptoarrean, mendeen igaroarekin Keopsen irudia okertuz. 39. lerroa: * Zigilu inprimaketak Gizan (Kromer) * Idazkuna Uadi Magharan, Sinai (Sethe; Gardiner/Peet/Cerný) * Kaltzitazko ontzi txatala [[Koptos]en UC11760 ([[Petrie museoa\|Petrie Museoa]]) * 11099 zenbakidun zigilua (Petrie) (Petrie Museoa) * Erregearen gurtza tenpluetako erliebedun bloke ugari [[Egiptoko XII. dinastia]]ko faraoien piramideetan berrerabiliak izan ziren.

Keops: berrikuspenen arteko aldeak