Boer Gerrak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Second Boer War lotu du, Wikidataren arabera.
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
2. lerroa:
 
== Aurrekariak ==
[[Ingalaterra|Ingelesen]] etorrera masiboren presiopean, [[boer]]rek barnealdera jo zuten [[1837]] eta [[1854]] bitartean, "[[Trek Handia]]" izeneko martxetan. Bere errepublikak osatu zituzten, [[Erresuma Batua|Erresuma Batuko]] aginpetik kanpo: [[Nataleko Errepublika|Natal]] ([[1843]]an Erresuma Batuak bereganatua), [[Transvaal]] ([[1852]]an Erresuma Batuak onartua) eta [[Orangeko Estatu Librea|Orangeko Estatu Askea]] ([[1854]]an onartua).
 
Egonkortasunak harik eta Transvaalen [[diamante]]n meatokiak aurkitu ziren arte iraun zuen. Aldi berean, britaniar populazioak (uitlanders izena jaso zuenak) ere barnealdera jo zuen. [[Boer]]rek (boer hitzak baserritarra esan nahi du) etorri berri hauei eskubide politikorik aitortu ezean, bi komunitateen arteko liskarrak sortu ziren.
14. lerroa:
 
== Gerren artekoa ==
[[Britainiar Inperioa|Britaniarrek]] [[1879]]an Zululandia menperatu zuten. Orduan, [[1886]]an, [[urre]]a aurkitu zuten boerren lurraldean. [[JohannesburgJohannesburgo|Johannesburgen]]en populazioa 100 000 biztanlera iritsi zen [[1890eko hamarkada]]ren erdirako. Boerren errepublikak milaka atzerritar (''uitlanders''), bai txuri eta beltz, aurkitu zituen bere baitan. Boer andana, gainera, kinka ekonomiko larrian zegoen, eta soldata irabazleek (batik bat beltzek) sumintzen zituzten.
 
''Uitlanders'' horiek ez zeukaten eskubide politikorik, eta, horien aldarrikapenean, matxinadak suertatu ziren. [[Erresuma Batua]]ri laguntza eskatu ohi zitzaion. Meategien bailio itzelak inperialista britaniarrak erakarri zituen ezinbestez. [[1895]]ean, Leander Starr Jameson buru zuen talde bat boerren lurraldera sartu zen matxinada bat sortzeko eta britaniarren agintea eramateko. Boerren agintariek bortizki amaiarazita ''Jameson Raid'' izeneko matxinada horrek porrot egin bazuen ere, [[Lurmutur Hiria|Lurmutur Hiriko]] gobernuaren babesa zeukan susmoa hartu zuen [[Paul Kruger]]rek.
37. lerroa:
 
* [[Jameson Raid]]
* [[Ladysmitheko setioa|Ladysmitheko Setioa]]
 
[[Kategoria:Gerrak]]