Existentzialismo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Ketxus (eztabaida | ekarpenak)
No edit summary
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
{{Irudi multzo| align =right| image1 =Kierkegaard.jpg| width1 =150| image2 =Nietzsche.later.years.jpg| width2 =171| caption1 =[[Søren Kierkegaard]] | caption2= eta [[Friedrich Nietzsche]].}}
'''Existentzialismoa''' [[XIX. mendemendea|XIX. mendetik]]tik aurrera bizi ziren [[filosofo]] batzuen lanak deskribatzeko erabilitako terminoa da.<ref>Macquarrie, John. ''Existentialism'', New York (1972), pp. 18–21.</ref><ref>''Oxford Companion to Philosophy'', ed. Ted Honderich, New York (1995), p. 259.</ref> Filosofo haiek, beren ezberdintasunak gorabehera, bizitzaz eta gizabanakoaren [[emozio]], ekintza, ardura eta pentsamenduez edo [[bizitzaren zentzu]]az aritu ziren.<ref>Macquarrie. ''Existentialism'', pp. 14–15.</ref><ref>Cooper, D. E. ''Existentialism: A Reconstruction'' (Basil Blackwell, 1999, p. 8)</ref> Existentzialismoak XIX. mendean izan zuen jatorria eta XX. mendeko bigarren erdiraino iraun zuen, baina existentzialismoa gizartearen historia osoan izan da (''[[Gilgameshen epopeia]]''n larriduraz, esperantzaz, borrokaz eta melankoliaz adierazten da), bere gai nagusiak gizakiari eta gizakien taldeari dagozkionak baitira.
 
Adituek [[XIX. mendea|XIX. mendeko]] hasierako filosofo [[Søren Kierkegaard]] jo dute korronte honen sortzailetzat<ref>Marino, Gordon. ''Basic Writings of Existentialism'' (Modern Library, 2004, p. ix, 3).</ref><ref name="plato.stanford.edu">''Stanford Encyclopedia of Philosophy'' [http://plato.stanford.edu/entries/kierkegaard/ Kierkegaard]</ref>, eta geroago [[Arthur Schopenhauer|Schopenhauer]], [[Friedrich Nietzsche|Nietzsche]], [[Martin Heidegger|Heidegger]], [[Karl Jaspers|Jaspers]] eta [[Jean-Paul Sartre|Sartrek]] jorratu zuten<ref>Abbagnano, Nicola. ''Historia de la Filosofía'' - Tomo III, Montaner y Simón - Barcelona, 1973. ISBN 84-274-0343-7 p. 725</ref>.
10. lerroa:
==Kontzeptu nagusiak==
===Existentzia esentzia baino lehenago dago===
Existentzialismoaren funtsezko proposamena da existentzia esentzia baino lehenago dagoela, alegia, banakakoen alderik garrantzitsuena banakakoa izatea dela (izaki [[kontzientzia (argipena)|kontziente]], arduratsu eta ekintza independenteduna, "existentzia"), etiketek, zereginek, [[estereotipo]]ek, definizioek eta aurretiaz asmatutako beste kategoria batzuek banakakoa nola kategorizatzen duten ("esentzia") bigarren mailan geratzen delarik.
 
===Absurdua===