Nagasaki: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
|||
10. lerroa:
| kokapena = kokapenmapa
| probintziabalioa = Uhartea<br />Eskualdea<br />Prefektura
| probintzia = [[Kyushu|Kyūshū]]<br />[[Kyushu|Kyūshū]]<br />[[Nagasaki (prefetura)|Nagasaki]]
| kode mota =
| kode datuak =
34. lerroa:
== Historia ==
=== Atzerritarren aurkikuntza ===
Kai ugari zituen arrantzale txikia zen Nagasaki eta berari buruzko datu gehiegirik ez dago 1543an exploratzaile [[portugal]]darrek aurkitu zuten arte. Fernão Mendes Pinto izan zen itsasuntziz bertara iritsi zen lehenengotakoa. Ordutik aurrera portugesek merkatal harremanak eratu zituzten [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] eta Japoniaren artean bitartekari lanak eginez, ''Nanban byōbu'' izenaz ezagutu zen.
=== Nagasakiren loraldia ===
44. lerroa:
[[Sengoku Aroa]]n ezegonkortasun politiko handia izan zen Japonian eta Ōmura Sumitada daymioak eta [[Alessandro Valignano]] jesuitak bat egin zuten eta 1580an Nagasakiren kontrola hartu zuten, administratiboa eta militarra, eta Nagasaki jesuiten kolonia bihurtu zen. Japoniako beste lurraldeetan jazarriak ziren katoliko ugari hartu zituen garai hartan.
1587an Japonia osoko lurrak konkistatu eta batzen ari zen [[Toyotomi Hideyoshi]] Kyushura iritsi zen. Jesuitak bidali egin zituen eta hiriaren kontrola hartu zuen. 1596an ''San Felipe'' ontzi [[espainia]]rra [[Shikoku]]ra iritsi zenean eta Toyotomiren erantzuna Nagasakiko 26 martiri [[katolizismo|katoliko]] muino batean gurutziltzatzea izan zen. Haien artean zegoen [[Martin Loinazkoa|San Martin Loinazkoa]] beasaindarra (1566-1597).
1602an misiolari agustindarrak iritsi ziren Nagasakira eta [[Tokugawa Ieyasu]] shogun berriak katolizismoa toleratu zuen, izan ere daymio katolikoek bere alde egin baitzuten Sekigaharako Gudan. 1614an Osakako gaztelua hartu ostean Tokugawak bere etorkizuna segurtatua ikusi zuen eta 1614an daymio katolikoak bidaliko zituela esan zuenean daymio ugarik uko egin zoioten kristautasunari, izan ere jazarpen handiak jasan baitzituzten. [[Herbehereak|Herbeheretar]] eta [[
1637an Shimabarako matxinada gertatu zen eta hamarkada batzutan Japoniako probintzia katoliko bakarra izan zen, portugesen ikono eta ohiturak hartu zituztelarik. Hauen kontra aritu ziren Tokugawa Ieyasu eta herbeheretarrak, merkataritza monopolioa nahi baitzuten hauek. Gertaera honen ondorioz japoniarrek erabaki zuten atzerritarrek arazoak baino ez zituztela ekartzen eta herrialdearen isolamenduaren hasiera izan zen. Portugaldar guztiak bidaliak izan ziren eta herbeheretarrek Nagasakin bakarrik egon ahal izan zuten. Tokugawatarrek beren konfiantzazko gobrenadorea ezarri zuten bertan.
53. lerroa:
Herrialde osoan atzerritarrei irekitako kai bakarra izanik europarren eragin handia izan zuen. [[Nederlandera]]zko eskolak ireki ziren eta Europako arte, literatura eta produktu bitxiak iritsi ziren.
1808an [[Napoleondar Gerrak|Napoleondar Gerretan]] ''HMS Phaeton'' untzi britainiarra herbeheretarrei segika Nagasakiko kaian sartu zen. Hauek gobernadoreari janaria eta erregaia eskatu zioten. Honek eman zien baina legearen aurkakoa zenez bere buruaz beste egin zuen [[
=== Aro modernoa ===
1859an atzerritarrentzako portu irekia bihurtu zen. [[Meiji
=== Bonba atomikoa ===
| |||