Lurraren atmosfera: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Dexbot (eztabaida | ekarpenak)
t Removing Link FA template (handled by wikidata)
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
4. lerroa:
'''Lurraren atmosfera''' edo '''eguratsa''' [[Lurra]] inguratzen duen [[gas]] geruza da. Osagai nagusiak hauek dira: [[nitrogeno]]a da (%78), [[oxigeno]]a (%21,12), [[argon]]a (%0,93), [[karbono dioxido]]a /%0,04), [[ur]] lurruna (%2 inguru) eta gainerakoa beste gas batzuen aztarnak.
 
Atmosferak lur kanpoko [[erradiazio elektromagnetiko|erradiazioetatik]] babesten du, [[ultramore|izpi ultramoreultramoreak]]ak xurgatuz. Ez du muga zehatzik, gainazaletik aldendu ahala bere [[dentsitate (fisika)|dentsitatea]] jarraian jaisten baita. Askotan, atmosfera eta espazioaren arteko muga bezala Karman muga aipatzen da, 100 [[kilometro|km]]-ko garaieran.
 
== Geruzak ==
15. lerroa:
* [[Mesosfera]]: 50 eta 80-85 km artean, tenperatura jaitsi egiten da igo ahala.
* [[Termosfera]]: 80-85 km-tik 640 km-raino hedatzen da, tenperatura igoz altuerarekin, energia altuko erradiazioaren xurgaketagatik oxigeno [[atomo]]en aldetik.
* [[Ionosfera]]: Termosferaren barruan kokatua, erradiazioarengatik (batez ere [[eguzkieguzkia|eguzkitikakoa]]tikakoa) ionizatzen den atmosferaren zatia da. Magnetosferaren barruko muga da.
* [[Exosfera]]: Kanpoen dagoen geruza, 10.000 km-raino heda daiteke. Atmosferako atomo eta molekulak espaziora alde egin dezakete. Gas arinenek, [[hidrogeno]] eta [[helio]]a gehien bat, eratzen dute geruza hau.
 
80. lerroa:
{{sakontzeko|Biziaren jatorria#Lurraren antzinako atmosfera}}
* Jatorrizko [[nebulosa]]ren gas geruzen galera ([[Hidrogeno|H]] eta [[Helio|He]]).
* Lurraren [[masa]]ren handitzea: [[GrabitateGrabitazio|Grabitatea]]a.
* Lurraren hoztea.
* [[Lurrazal]]aren gasgabetzea.
88. lerroa:
=== Garai prebiotikoa ===
 
[[Bizitza (argipena)|Bizitza]] agertu baino lehenago, eguratsak zenbait aldaketa izan zuen:
* [[Ur]] lurraren kondentsazioa: [[ozeano]]en eraketa eta gasen urtzea bertan (CO<sub>2</sub>, HCl eta SO<sub>2</sub>).
* Eguratseko gas nagusia: Nitrogenoa (N<sub>2</sub>).