Egipto Garaia: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary |
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:GD-EG-Nomes de Haute-Égypte.jpg|thumb|205px|Egipto Garaia eta bere nomoak]]
'''Egipto Garaia'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0164.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= Ekialde Hurbileko eta Ipar Afrikako toponimia}}</ref>, [[Egipto]]ko hegoaldeko zatiaren izena da, [[Kairo]]tik gertu dagoen [[Menfis]]etik ''lehen urjauzi''ra arte, [[
[[Egiptoko aro aurredinastiko]]an, bi erresuma independente agertu ziren: Egipto Garaia eta Egipto Beherea. Egipto Garaiko Menes edo [[Narmer]] faraoiak batu zituen bere agindupean, Egiptoko aro dinastikoari hasiera emanez.
10. lerroa:
Egipto Garaiko lehen gobernariek euren mendekoak eurentzako funtsezkoa zen zerbaitez konbentzitu ahal izan zituzten, alegia, hala ibaiaren goraldien nola Egipto Beherearekin zuten batasunaren arduradunak zirela. Bi gertakariok oso gogoan iraunarazteko, ezinbesteko ikur bilakatu ziren: tronua, koroa bikoitza eta zetruak. Horrezaz gain, jainkoekin identifikatzen ziren: jada garai aurredinastikoetan erregea, [[Horus]]ekin "homologatua" zegoen, eta hau faraoi bakoitzean berraragitzen zen. Egipto osoan gurtzen zen Horus.
Egipto Garaiko jainko gorena [[Set (mitologia)|Seth]] zen, eta haren ikurra koroa zuria (Hedyet), [[Nekhbet]] putre jainkosa eta [[loto]] lore zuria; beste ikur garrantzizko bat [[ihi]]a izan zen, [[Egipto Beherea|Egipto Behereko]] sarri [[erle]]arekin batera irudikatua, [[faraoi]]aren izena zuen [[kartutxo egiptoar|kartutxoaren]] aurrekari gisa.
''Koroa zuria'', [[I. dinastia]]ren hasieran, Egipto Behereko koroa gorriarekin elkartu zen, ''Koroa bikoitza'' sorturik, faraoien ikur nagusia Egipto Garai eta Behereko errege bezala.
[[Fitxategi:Louvres-antiquites-egyptiennes-img 2727.jpg|thumb|205px|Tinitar garaiko ardo [[anfora]]k. Abidos. [[Louvre museoa|Louvre]].]]
== Tebaida ==
[[Estrabon]]ek [[Egipto]] [[K. a. 25]]ean bisitatu zuen. Garai hartan Egipto 37 [[nomo]]tan banatuta zegoen, 10 Egipto Beherean (Niloren Delta), 17 [[Egipto Ertaina|Egipto Ertainean]] eta beste 10 Egipto Garaian: '''Tebaida''' delakoa. [[Plinio Zaharra]] [[I.
Egipto Garaiko hiririk garrantzitsuenak, Armant edo Hermontistik ''lehen urjauzi''raino, honako hauek dira:
31. lerroa:
* [[Kom Ombo]]
* [[Elefantina]]
* [[Aswan|Asuan]]
* [[Filae|File]] uhartea
* Biga uhartea.
| |||