Egipto Beherea: berrikuspenen arteko aldeak

'''Egipto Beherea'''<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0164.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= Ekialde Hurbileko eta Ipar Afrikako toponimia}}</ref>, [[Antzinako Egipto]]n, herrialdearen iparraldeko zatiari deitzen zitzaion, eta [[Mediterraneo itsasoaMediterraneoa|Mediterraneo itsasotik]] [[Dahshur]]reraino hedatzen zen, [[Menfis]]etik gertu, [[Kairo]]tik 40 kilometro inguru hegoaldera. [[Niloren delta]] eskualde emankorra hartzen du.

Egipto Beherea ''Ta-Mehu'' bezala ezagutzen zen "papiroaren lurraldea" esan nahi duena. "Baxua" edo "behea" da, [[Nilo]] ibaiaren ibilguarekiko. Koroa gorriak ordezkatzen zuen (''Mhs, net, bit, deshret, uer''), baita [[liztor]]rak ere. [[Aspis sugegorri]]a ere, [[Uadyet]] jainkosaren ikurra, Egipto Behereko ikurra zen ([[putresai|putrea]]a [[Egipto Garaia|Goi EgiptoEgiptokoa]]koa zen bezala). [[Faraoi]]aren tronuan, [[papiro]] landarez irudikatua zegoen (hegoaldea lotoz).

Gaur egun, delta zeharkatzen duten bi kanal nagusi daude: bata mendebaldean, [[Rosetta (Egipto)|Rosettan]] itsasoratzen dena, eta bestea ekialdean, [[DamietaDamietta|Damietan]]n itsasoratzen dena. [[Plinio Zaharra]] eta [[Herodoto]]k, Niloren zazpi beso deskribatzen dituzte, hauei eta kanal eta deltako bigarren mailako besoei esker, sekula errepiderik eraiki behar ez izateko adinako garraio sare bat zuten. Honek, euren arteko batasuna erraztu eta atzerritarren inbasioak zail bihurtu zituen.

{{esaera2|Cercasoro hiritik igarotzen denean, Nilo hiru besotan banatzen da: ekialdean [[Pelusio]]koa, mendebaldean [[KanopusKanope|Kanopusekoa]]ekoa, eta, zuzena denak, hala jarraitzen du: gorantz jarraitzen du eta deltaren erpineraino iristen da; handik, delta erditik mozten du eta itsasoan amaitzen da. Ez da emari gutxien ematen dion besoa, ezta ezezagunena ere, eta beso sebennitiko deritzo. Badaude, oraindik, sebennitikotik irten eta itsasorantz doazen beste bi aho, bata [[Sais]]ekoa eta bestea [[Mendes]]ekoa. Beso bolbitinarra eta bukolikoa, ez dira naturalak, zulatuak baizik. Herodoto (Euterpe, 17. atala).}}

Klima, [[Egipto Garaia|Goi EgiptoEgipton]]n baino leun eta goxoagoa da, ez hain muturreko tenperaturekin eta euri ugariagoarekin.

* [[Damietta|Damieta]]

* [[Gizaki|Giza]]

* [[Kanope|Kanopus]]

* [[Gizaki|Giza]]

* [[Sakkara|Saqqara]]