Orka: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Dexbot (eztabaida | ekarpenak)
t Removing Link GA template (handled by wikidata)
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
3. lerroa:
| parent_authority = [[Leopold Fitzinger|Fitzinger]], 1860
| taxon = Orcinus orca
| authority = ([[Carl LinnaeusLineo|Linnaeus]], 1758
| synonyms = ''Orca gladiator''
}}
9. lerroa:
'''orka''' edo '''ezpalarta''' (''Orcinus orca'') '''''Orcinus''''' [[genero (biologia)|generoko]] [[zetazeo]] bakarra da, mundu osoko [[itsaso]]etan bizi dena.<ref>{{en}} Carwardine, Hoyt, Fordyce & Gill ([[1998]]). Whales & Dolphins: The Ultimate Guide to Marine Mammals. [[Londres]]: HarperCollins. ISBN 0-00-220105-4</ref>
 
[[Izurde]]ekin batera [[Izurde|Delphinidae]] familian sailkatuta dago. [[IUCNNaturaren Kontserbaziorako Nazioarteko Erakundea|IUCNek]]ek ezin izan du bere [[kontserbazio egoera|iraute egoera]] sailkatu baina leku jakin batzuetan arriskuan dago. Ingelesek "Balea hiltzailea" ezizena esleitu arren ez da [[gizaki]]entzat arriskutsua.
 
10-en bat m luzea da, beltza kolorez baina sabelaldean eta, zuriuneak dituena. Bizkar-hegal zorrotza izaten du, zenbaitetan 1,80 metrotarainokoa izatera irits daitekeena. Emea arra baino txikiagoa izaten da. [[Barail]]etan 40-50 inguru hortz izaten ditu. Itsaso guztietan bizi da, [[Iparburua|Iparburutik]] [[Hegoburua|Hegobururaino]]. 10 inguruko taldeetan ibiltzen da. Uretatik kanpora jauzi egiten du batzuetan. [[Arrain]]ak, [[txibitxibia]]akk edo itsas ugaztunak janez elikatzen da. Erasokor fama du; ehiztari ona da, eta taldean antolaturik aritzen da ehizan.{{lur erref}} [[Superharrapari]]en artean dago.
 
'''orka''' jatorri etimologiko posiblea du bizkaitarraren '''orkatz'''-ean. Animalia batzuen hatz txikia edo atzetik hegaztiaren hanka duen azazkala(txarpa,ezpata edo ezproi).<ref><orkatz «[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_oeh&view=frontpage&Itemid=413&lang=eu&sarrera=orkatz&xeh=4]».</ref> Hizkuntza desberdinetan izenaren jatorri bera kontuan izanez. "zwaardwaluis" nederlandera (ezpata balea)<ref><orka nederlandera «[http://nl.wikipedia.org/wiki/Orka_%28dier%29]».</ref>, "epaulard" frantsesa (epee=ezpata)<ref><orka frantsesa «[http://fr.wikipedia.org/wiki/Orque]».</ref>, "schwerwal" alemana (balea ezpata)<ref><orka alemana «[http://de.wikipedia.org/wiki/Schwertwal]».</ref>, "miekkavalas" finlandiera (balea ezpata)<ref><orka finlandiera «[http://fi.wikipedia.org/wiki/Miekkavalas]».</ref>. Latin berantetik etortzerakoan eta orkarik italian ez egoterakoan.<ref><orka etimologiko «[http://etimologias.dechile.net/?orca]».</ref>