06:18, 27 martxoa 2015ko berrikusketa aldatu Dexbot (eztabaida \| ekarpenak) 4.354 edits t Removing Link FA template (handled by wikidata) - The interwiki article is not featured ← Aurreko ezberdintasuna		20:37, 4 apirila 2015ko berrikusketa aldatu desegin EnzaiBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 252.705 edits t Robota: Birzuzenketak konpontzen Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: [[Fitxategi:Oton Ivekovic, Dolazak Hrvata na Jadran.jpg\|thumb\|300px\|''Kroaziarren etorrera Itsaso Adriatikora'', Oton Iveković]] '''Kroaziako historia''' [[Balkanak\|Balkanetara]] [[VII. mendea]]n [[kroazia]]rren etorrerarekin hasten bada ere, horren aurretik beste herri batzuek iragan ziren: [[Hallstatt kultura]], [[La Tène kultura\|La Tene kultura]], iliriarrak, [[grezia]]rrak kostaldean... [[Antzinako Erroma\|Erromatarrek]] [[K. a. 168]]an konkistatu zuten lurralde hori, eta [[Mendebaldeko Erromatar Inperioa\|Mendebaldeko Inperioaren]] gainbeherarekin, [[huno]]ak eta [[ostrogodo]]ak iragan ziren, [[Bizantziar Inperioa]]k bereganatu baino lehen. == Historiaurrea == Gaur egun Kroazia bezala ezagutzen dugun eremua [[Harri ~~Aro~~Aroa\|Harri Arotik]]~~tik~~ populatua izan da. [[Erdi Paleolito]]an [[Neanderthalgo gizaki]]ak bizi izan ziren [[Krapina]] eta Vindijako leizeetan (Kroaziako ipar-mendebaldea) eta Mujina Dalmacia Pecinan ([[Kroazia erdialdea]]). [[Neolito]] hasieran Starčevo, Vučedol eta Hvar kulturak iritsi ziren. [[Burdin Aro]]tik [[Hallstatt kultura\|Hallstatt]] (iliriarrak) eta [[La Tène kultura]]ren ([[zelta]]k) aztarnak ditugu. == Iliria askea == 34. lerroa: == Habsburgotarrak eta Otomandarrak == Otomandarrek [[Mohácseko ~~bataila~~gudua\|Mohácseko batailan]]n ([[1526]]) hungariarrak gainditu eta gero, noble hungariar eta kroatek Austriako erregea zen Fernando I.a Habsburgotarrari eman zioten Hungariako koroa. [[XVI. mendea]]n zehar, Kroaziako lurraldeak [[Otomandar Inperioa]]k azpiratu zituen. [[XVIII. ~~mende~~mendea\|XVIII. menderako]]~~rako~~, Otomandar Inperioa Hungariatik eta Kroaziatik kanporatuta, [[Napoleondar Gerrak]] eraginda 1797an Veneziako Errepublika erori zen eta 1808an [[Ragusako Errepublika\|Ragusakoa]] eta [[Napoleon Bonaparte]]k lurralde guztia ''Probintzia Ilirikoak'' izenpean batu zituen. 1815ean Napoleon erortzean [[Austriar Inperioa]]k lurralde horiek eskuratu eta era zentralizatuagoan gobernatu zituen. [[XIX. mendea]]n [[nazionalismo]] [[erromantizismo\|erromantikoa]] areagotu zen Kroazian, germanizazioari eta magiarizazioari aurre egin nahian. [[Kroaziera]]zko [[literatura]]n eta [[kultura]]n aurrerapauso nabarmenak eman ziren 1830 urtetik aurrera. 48. lerroa: == Jugoslavia komunista (1945-1991) == [[Bigarren Mundu Gerra]]n, [[1941]]-[[1945]] bitartean, [[~~Erroma-Berlin-Tokio~~Ardatzeko ~~Ardatza~~potentziak\|Ardatzak]] estatu-txontxongiloa eratu zuen Kroazian. [[Bigarren Mundu Gerrako aliatuak\|Aliatuen]] garaipenarekin, Kroazia [[~~Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista~~Jugoslavia\|Jugoslaviako Federazioko]] zati bat bihurtu zen, Eslovenia, Serbia, Bosnia-Herzegovina, Montenegro eta Mazedoniarekin batera. Bigarren Mundu Gerran nazien aurka partisanoekin borrokatu zuen [[Josip Broz Tito\|Tito]] bihurtu zen agintari bakar. Tito kroaziarra zen eta herrialde desberdinen arteko harremanak zaintzen ahalegindu zen. 1963ko Konstituzioak serbiarren eta kroaziarren arteko boterea zerbait orekatu zuen arren bi aldeen arteko tentsioa nabaria zen eta hurrengo urteetan kroaziarrek hainbat matxinada eragin zituzten. Ondorioz 1974ean Konstituzio berri bat eratu zen Kroaziarrei eskubide zibil gehiago ematen ziena. == Kroazia askea == [[1991]]n Kroazian [[~~Jugoslaviako~~jugoslaviaren desegitea\|independentzia]] aldarrikatu zuen. [[Kroaziako Independentzia Gerra\|Gerra latz baten]] ostean, [[1995]]eko [[Daytongo akordioa]]ri esker, borroka amaitu zen Kroaziak independentzia lortu zuela. [[2000]]an Stjepan Mesic presidente izendatu zuten eta 2003an Kroaziak [[Europar Batasuna\|Europar Batasunean]] sartzeko eskaera egin zuen. Hurrengo urteetan sartuko da. [[2014]]ko [[abenduaren 28]]an, [[~~Europako~~Europar Batasuna\|Europako Batasunaren]]~~ren~~ barruan egindako lehen hauteskundeak egon ziren, presidentea hautatzeko. [[Ivo Josipovic]] zen faborito nahiz eta [[ekonomia]] alde ez eduki. Konstituzioa aldatuko zuela esan zuen<ref>Oihan Vitoria, [http://www.berria.eus/paperekoa/2073/019/001/2014-12-28/bide_iluna_argitzera.htm «Bide iluna argitzera»], ''Berria'', 2014-12-28</ref>. Josipovic Kroaziako presidentea zenak botoen % 38,5 lortu zituen eta, Grabar-Kitarovicek, berriz, bozen % 37. Biak bigarren itzulira igarota, urtarrilaren 11n ezagutuko zen presidente berriaren izena<ref>[http://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/2837982/kroazia-hauteskundeak--josipovic-edo-grabarkitarovic-presidente/ «Josipovic eta Grabar-Kitarovic hautagaiak bigarren itzulira igaro dira»], ''EiTB'', 2014-12-28</ref>. [[2015]]eko [[urtarrilaren 11]]ean, hauteskundeak ziren eta Lehia estua espero zen<ref>{{erreferentzia\| url = http://www.berria.eus/paperekoa/5001958/021/002/2015-01-11/lehia_estua_espero_dute_gaur_kroaziako_bozetan.htm \| izenburua = Lehia estua espero dute gaur Kroaziako bozetan \| argitaletxea = Berria \| data = 2015eko urtarrilaren 10a \|hizkuntza = eu}}</ref>. [[Kolinda Grabar-Kitarovic]] kroata kontserbadoreak botoen % 51,4 lortu zuen, hauteslekuetan egindako inkesten arabera eta beraz, garailea izan zen<ref>{{erreferentzia\| url = http://www.eitb.eus/eu/albisteak/mundua/osoa/2871556/hauteskundeak-kroazian-2015--grabarkitarovic-izango-da-presidente/ \| izenburua = Grabar-Kitarovic izango da Kroaziako presidentea, inkesten arabera \| argitaletxea = EiTB \| data = 2015eko urtarrilaren 11a \|hizkuntza = eu}}</ref>. 61. lerroa: {{commonskat}} * [[Ragusako Errepublika]] * [[Jugoslavia\|Jugoslaviako Errepublika Federal Sozialista]] * [[Jugoslaviako Gerrak]]

Kroaziako historia: berrikuspenen arteko aldeak