Guggenheim Bilbao Museoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Dexbot (eztabaida | ekarpenak)
t Removing Link FA template (handled by wikidata) - The interwiki article is not featured
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
19. lerroa:
| oharrak =
}}
'''Guggenheim Bilbao Museoa''' [[arte modernoa|arte moderno]] eta [[arte garaikidea|garaikideko]] museoa da,<ref name="GMB: About">[http://www.artinfo.com/galleryguide/23119/9637/about/the-guggenheim-bilbao-bilbao/ ARTINFO: Guggenheim Museum Bilbao: About]</ref> [[Bilbo]]n ([[Bizkaia]]) kokatua. [[Frank Gehry]] arkitekto estatubatuarrak [[Ibaizabal]] ibaiaren parean eraiki zuen, Salveko zubiaren ondoan. [[Solomon R. Guggenheim Fundazioa]]k kudeatzen du museoa, eta munduan beste bost museo dauzka.<ref>[http://www.hiru.com/artea/museoak/88885 www.hiru.com: Guggenheim Bilbao Museoa]</ref> Juan Ignacio Vidarte da zuzendaria.
 
== Eraikina ==
25. lerroa:
Guggenheim Bilbao Museoa, [[Frank Gehry]] arkitekto estatubatuarrak diseinatu zuen.
 
[[1997]]ko [[urriaren 18]]an zabaldu zuten, bertan [[Jose Antonio Ardanza]] lehendakaria eta [[Espainia]]ko errege [[Joan Karlos I.a Espainiakoa|Joan Karlos I.a]] egon zirelarik. Museoa [[dekonstruktibismoa]]ren estilo arkitektonikoan eraiki zen, eta [[CATIA]] izeneko programa informatikoa erabili zuten museoa osatzen duten titaniozko pieza guztiak diseinatzeko<ref>[http://www.lemonde.fr/culture/article/2005/03/30/2005-annee-heroique-pour-la-construction_633245_3246.html Le Monde: 2005, année héroïque pour la construction]</ref>.
 
Guztira 11.000 metro karratuko erakusketa azalera dago, hemeretzi galeria ezberdinetan banatuta. Erakusketa aretoez gain, liburutegi bat, auditorio bat, denda bat, jatetxe bat eta kafetegi batek osatzen dute museoa. Horrez gain, administraritza eta kudeaketa bulegoak, Mazarredo zumarkaleko gunean kokaturik daude.
33. lerroa:
== Eraikuntza ==
[[Fitxategi:Bilbao.Guggenheim06.jpg|thumb|right|200px|Museoaren sarrera]]
Museoa [[Bilbo]]n egitea erabaki zenean eta [[Frank Gehry|Frank O. Gehry]] arkitektoa kontratatu zenean, eraikina non egin erabaki behar izan zen. Udaleko agintariek hasieran [[AlondegiaAzkuna (Bilbo)Zentroa|Alondegiako]] gunea eskaini zioten Frank Gehryri, baina honek ezezkoa eman zuen, leku hori txikiegia zelako berak zeukan kontzepturako.
 
Orduan [[Abandoibarra]]ko guneko orube bat aukeratu zuten, [[Salbeko zubia|Salveko zubia]] eta Mazarredo zumarkaleen bitartean, orubeak guztira 32.500 metro karratuko zabalera zeukan. Obrak [[1995]]an hasi ziren eta bi urte t'erdiz luzatu ziren eta 30.000 milioi pezeta inguruko kostua izan zuten, gehiegizko kostuagatik kritika ugari jaso zirelarik. Hasieran, jende asko egon zen museoaren aurka.
 
Frank Gehryren erabaki pertsonala izan zen [[titanio]]a erabiltzea. Titanioa aukeratu aurretik beste 29 material desberdinekin aprobak egin ziren. Obrak hasi zirenean titanioak nazioarteko merkatuetan izandako prezio igoerak arriskuan jarri zuen museoaren eraikitzea, baina azkenik [[Errusia]]tik etorritako titanio merkeagoak obrak amaitzea posible egin zuen.
58. lerroa:
Museoaren aurrealde eta atzealdean, hau da, ekialde eta mendebaldean, bi laku txiki daude, aurrealdeko lakuak museoa eta itsasadarra elkartzea du helburu, eta horretarako zubi moduko bat eraiki zen bien artean. Zubi honek beste elementu artistiko bat osatzen du, eta noizbehinka laino moduko bat ateratzen da zubiaren azpitik.
 
[[Fitxategi:Guggenheim Bilbao Museoa, Euskal Herria.jpg|thumb|Museoaren eta [[SalvekoSalbeko zubia|Salveko zubiaren]]ren ikuspegi orokorra.]]
Horrez gain, Frank Gehryk [[Salbeko zubia|Salveko zubia]] museoarekin elkartu nahi izan zuen, eta horretarako museoaren alboan 57 metroko dorre bat eraiki zuen.<ref>[http://flyvbjerg.plan.aau.dk/HARVARDDESIGN63PRINT.pdf Harvard Design Magazine: Design by Deception: The Politics of Megaproject Approval]</ref> Dorreak helburu bakarra du, [[Abandoibarra]]ko gunea zubiarekin batzea, horretarako eskailera batzuk eraiki ziren. Aurrealdeko lakuaren barruan sua botatzen duten bost su pizgailu daude, normalean arratsalde aldera.
 
== Museoaren eragina ==
77. lerroa:
 
== Eragina film eta telebistan ==
* [[1999]]an [[James Bond]]en ''[[The World Is Not Enough]]'' [[film (zinema)|filmaren]]aren hasierako eszena bertan grabatu zuten.
* [[Rajinikanth]] [[tamil]] aktoreak bertan grabatu zuen ''[[Sivaji: The Boss]]'' filmeko ''Style'' abestia<ref>[http://www.indiaglitz.com/channels/tamil/gallery/Events/12540.html Skin Grafting in 'Sivaji']</ref>.
* [[Mariah Carey]]k ''Sweetheart'' bere bideoklipa hantxe grabatu zuen.
87. lerroa:
* Esteban, Iñaki ([[2007]]). ''El efecto Guggenheim''. [[Bartzelona]]: Anagrama. ISBN 978-84-339-6264-5.
* Iovine, Julie V. ([[1999]]). ''Guggenheim Bilbao''. [[New York]]: Princeton Architectural Press. ISBN 1-56898-193-7.
* Suau, John Thomas ([[1999]]). ''The Guggenheim Museum Bilbao: Cultural Tourism, Urban Renewal, and Political Risk''. [[Washington|Washington Hiria]]: American University.
* Tellitu, Alberto; Estaban, Iñaki; González Carrera, J. A. ([[1999]]). ''El milagro Guggenheim''. [[Bilbo]]: [[El Correo]]. ISBN 84-922762-0-7.
* van Bruggen, Coosje ([[1999]]). Frank O. Gehry. ''Musée Guggenheim Bilbao''. [[New York]]: Guggenheim Museums Publications. ISBN 2-7324-2572-9.