Eskandio: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Scandium lotu du, Wikidataren arabera.
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
37. lerroa:
| oxidazioa = 3, 2, 1<br />(oxido [[base|basiko]] ahula)
| elektronegatibitatea = 1,36
| ionizazioa = 1.a: 633,1 [[kilojoulejoule moleko|kJ/mol]]<br />2.a: 1.235,0 kJ/mol<br />3.a: 2.388,6 kJ/mol
| batezbestekoa = 160
| kalkulatua = 184
46. lerroa:
| isotopoak =
{{!}} rowspan="3" {{!}} <sup>44m</sup>Sc
{{!}} rowspan="3" {{!}} [[isotopoErradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} rowspan="3" {{!}} 58,61 [[ordu|o]]
{{!}} [[barne-konbertsio|IT]]
65. lerroa:
{{!}}-
{{!}} rowspan="2" {{!}} <sup>46</sup>Sc
{{!}} rowspan="2" {{!}} [[isotopoErradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} rowspan="2" {{!}} 83,79 [[egun|e]]
{{!}} [[beta desintegrazio|β<sup>-</sup>]]
76. lerroa:
{{!}}-
{{!}} rowspan="2" {{!}} <sup>47</sup>Sc
{{!}} rowspan="2" {{!}} [[isotopoErradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} rowspan="2" {{!}} 3,3492 [[egun|e]]
{{!}} [[beta desintegrazio|β<sup>-</sup>]]
87. lerroa:
{{!}}-
{{!}} rowspan="2" {{!}} <sup>48</sup>Sc
{{!}} rowspan="2" {{!}} [[isotopoErradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} rowspan="2" {{!}} 43,67 [[egun|e]]
{{!}} [[beta desintegrazio|β<sup>-</sup>]]
99. lerroa:
}}
 
'''Eskandioa''' [[elementu kimiko]] bat da, '''Sc''' ikurra eta 21 [[atomo-zenbaki|zenbaki atomikoatomikoa]]a dituena. Beti konposatuen osagai gisa ageri den [[metal]] zuri zilarkara da. Bakana da, [[mea|mineral]] arraroetan agertzen baita; [[itrio]]a, [[lantanidolantanoide|lantanidoak]]ak eta [[aktinidoaktinoide|aktinidoak]]ak bezala, elementu arrarotzat hartzen da.
 
== Ezaugarri nagusiak ==
Eskandioa elementu metaliko gogor, zilarkara eta oso iluna da. Airearekin kontaktuan jartzean, berniz horixka edo arrosaxka hartzen du. Egoera puruan ez du ongi irauten eguraldi-baldintzen pean eta suntsitu egiten da azido disolbatu gehienekin kontaktuan. Hala ere, beste metal erreaktibo batzuek bezala, [[azido nitriko]]z([[hidrogeno|H]][[nitrogeno|N]][[oxigeno|O]]<sub>3</sub>) eta azido hidrofluorikoz ([[hidrogeno|H]][[fluor|F]]) erdibana osatutako nahaste batek ez dio erasaten.
 
Eskandioaren bakantasuna ez da ausazko gertaera bat. [[Atomo-zenbaki|Zenbaki atomikoatomikoen]]en tarte horretan elementuak ekoizten dituzten [[erreakzio nuklear|erreakzio termonuklearrek]] zenbaki atomiko bikoitia duten elementuen kantitate handiagoak sortzeko joera dute. Elementu hauen ekoizpena [[helio]]-4 nukleoak elementu arinagoekin fusionatzean gertatzen da, [[karbono]]-12 isotopotik hasita. Hortaz, eskandioaren multzoko elementurik arruntenak ondoko zenbaki atomikoa dutenak dira: 18 ([[argon]]a), 20 ([[kaltzio]]a), 22 ([[titanio]]a) eta 24 ([[kromo]]a). Zenbaki atomiko bakoitia dutenak gutxiago ekoitzen dira: 19 ([[potasio]]a), 21 (eskandioa) eta 23 ([[banadio]]a).
 
{{commonskat}}