Kapitolino: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
|||
3. lerroa:
[[Fitxategi: Roma-La cordonata.jpg|thumb|''Escalera Cordonata'', nondik enparantzara sar zitekeen zalditik jaitsi gabe.]]
'''Kapitolino'''<ref>[http://www.hezkuntza.ejgv.euskadi.net/r43-573/es/contenidos/informacion/dih/es_5490/adjuntos/estilo_liburua/ONOMASTIKA/ESTEKAK/ANTZINA.pdf Antzinaroko eta Goiz Erdi Aroko kanpoko leku- eta pertsona-izenak] "Onomastika" lanean (Eusko Jaurlaritzaren Hezkuntza Sailaren Ikasmaterialen Aholku Batzordea estilo-liburua)</ref><ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskaltzaindia.net/dok/arauak/Araua_0159.pdf|egilea=[[Euskaltzaindia]]|izenburua= Europako toponimia fisikoa}}</ref> edo
'''Kapitolino muinoa''' ([[latin]]ez ''Mons Capitolinus'', [[italiera]]z ''Campidoglio'' edo ''Monte Capitolino'') [[Erromako zazpi
== Antzinatea ==
Hasieran, [[Saturno (mitologia)|Saturnoren]] mendia deitua zen, [[Erroma]]ko jainko nagusia zena. Tontorretako batean, bi baititu, altxatzen zen, aurretik, uste denez, [[Veiovis]]i eskainitako [[tenplu etruriar]] baten tokian, ''Kapitolioko Hirukoa'' zen [[Jupiter (mitologia)|Jupiter]], [[Saturno (mitologia)|Saturno]] eta [[Minerva]]ri eskainia (etruriar eraginaren ondoren, aurretik, Jupiter, [[Marte (mitologia)|Marte]] eta [[Quirino]]ri eskeinia baitzegoen). Eraikina, zenbait alditan suntsitua eta ondoren berreraikia izan zen, lehena, [[Tarknio Prisko]]ren erregealdian izan zelarik, eta, azkena, [[Tito]] eta [[Domiziano]] enperadoreen garaian. Veiovisen etruriar tenpluaz, Infernuko Jupiter moduko bat, geratzen dena, estatua bera eta hondarren batzuk baino ez dira.
Beste tontorrean, Arx bezala ezagutzen dena, [[Juno]] Monetari eskainitako tenplu bat zegoen, eta tarteko sakonunea, elezaharrak, [[Romulo eta Remo|Romulok]]
Kapitolino muinoa, [[Erroma]]ren historia ilunarekin ere lotua dago. Bertan zegoen, elezaharraren arabera, [[sabinar]]ren aurkako gerran, [[Tarpeia]] [[Vestaren birjina]] bota zuten harkaitza, Espurio Tarpeioren alaba, eta Tito Taziorekin elkarlanean aritu zena, sabinarrak hirian sar zitezen, traditze krimenagatik, harkaitzetik botatzearen zigorra jaso zuen lehen pertsona izan zelarik, behean zeuden harkaitz malkartsuetara erori eta tokiari izena emanez, ordutik aurrera, Tarpeiaren Harkaitza bezala ezagutua.
Multzoa, harresitua zegoen, [[gotorleku]] txiki bat eratuz, [[K. a. 387]]an, [[
== Erdi Aroa ==
Juno Monetaren tenplua zegoen tontorrean bertan, [[Erdi Aroa]]n, Santa Maria de Ara Coeli eliza altxatu zen, honen oinarrian, erromatar ''[[erromatar arkitektura|insulae]]'' baten hondarrak aurkitzen direlarik, honetaz, kaletik, okupatu zuten dendetatik lau ikus daitezkeelarik. Garai honetan, Kapitolio Muinoaren izaera sakratua, izaera politikoko eta [[Erroma]]ko gobernu gune funtzio berrien mesedetan galtzen da, herri bezala pizten dena [[XI. mendea]]n, eta non senatu berriaren egoitza ezartzen den [[1144]]an. Hiria, handik gutxira, erabat aita santuaren mende zegoen, eta Kapitolio muinoan, hiritarrek euren erresistentzia erakutsi zuten zenbait alditan, Cola di Rienzoren errepublikaren berrezarpenean kasu. [[XVI.
== Pizkundea ==
[[Fitxategi:Marco Aurelio Campidoglio front 2.jpg|thumb|''Marko Aurelioren estatua'', Campidoglio enparantzaren erdian dagoena.]]
[[Paulo III.a]] aita santuaren aginduz, [[Pizkundea|Pizkunde]] garaiko jeinu handienetako bat den [[Michelangelo]]k planifikatutako aldaketa sakon bat egiten da. Aldaketa, Aita Santuak, [[Germaniako Erromatar
Campidoglio enparantzaren inguruan, [[Kontserbadoreen Jauregia]] eta [[Kapitolioko Museoak]] eraikitzea pentsatu zen, baita Senatuaren Jauregia ere, hau, Tabulariumaren hondakinen gainean, multzoari, Antzinako Erromak zuen monumentalitatearekin bat zetorren eraikuntza uniformetasun bat emanez.
25. lerroa:
Sarrera eskailera berri batzuk ere eraiki ziren, Cordonata bezala ezagunak, eta enparantzara zaldi gainean sartzea ahalbidetzen zuena.
[[
== Erreferentziak ==
| |||