Radio: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Radium lotu du, Wikidataren arabera.
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
37. lerroa:
| oxidazioa = 2<br /> (oxido [[base|basiko]] sendoa)
| elektronegatibitatea = 0,9
| ionizazioa = 1.a: 509,3 [[kilojoulejoule moleko|kJ/mol]]<br />2.a: 979,0 kJ/mol
| batezbestekoa = 215
| kalkulatua =
67. lerroa:
{{!}}-
{{!}} <sup>228</sup>Po
{{!}} [[isotopoErradioisotopo sintetiko|Sintetikoa]]
{{!}} 6,7 [[urte|u]]
{{!}} [[beta desintegrazio|</sup>β<sup>-</sup>]]
75. lerroa:
}}
 
'''Radioa'''<ref>Euskaltzaindia: Hiztegi Batua.</ref> [[elementu kimiko]] bat da, '''Ra''' ikurra eta 88 [[atomo-zenbaki|zenbaki atomikoatomikoa]]a dituena. Bere jatorrizko kolorea zuri ia purua da, baina oso azkar oxidatzen da [[aire]]arekin kontaktuan eta kolore beltza hartzen du. [[Metal lurralkalino]]a da, [[uranio]]-[[mea|meetan]] [[aztarna-elementu]] gisa ageri dena. Oso [[erradioaktibitatedesintegrazio erradioaktibo|erradioaktiboa]] da. Bere [[isotopo]]rik egonkorrenak, '''<sup>226</sup>Ra''', 1.602 urteko erdibizitza dauka eta [[radon]] [[gas]]a bihurtzen da.
 
== Ezaugarri nagusiak ==
Metal lurralkalinorik astunena izanik, [[bario]]aren antzeko ezaugarri kimikoak dauzka. Uraninitan eta beste zenbait uranio-[[mineralmea|mineraletan]]etan agertu ohi da. Radioarekin eginiko prestakinek bi ezaugarri nabarmen dituzte: alde batetik, bere ingurunea baino tenperatura altuagoa edukitzen dute, eta bestetik, hiru motako erradiazioa ekoizten dute, [[alfa partikula|alfa-partikulak]], [[beta partikula|beta-partikulak]] eta [[gamma izpi|gamma-izpiak]]. [[Neutroi]]ak ere ekoizten ditu [[berilio]]arekin nahasten denean.
Radioa [[lumineszentzia|lumineszentea]] da (kolore urdin geldoa ekoizten du), bortizki erreakzionatzen du [[ur]]arekin eta [[olio]]arekin kontaktuan eta [[bario]]a baino pixka bat hegazkorragoa da.