Birpopulaketaren artea: berrikuspenen arteko aldeak

'''Birpopulaketaren artea''' X. mendean kristauek birpopulatutako lurraldeetan egin zen artea da. Zenbait tokitan [[mozarabiar artea|arte mozarabiar]] deiturikoa, beste kasu batzuetan azken termino hau [[Al Andalus|Al-Andalus]]-en zeuden kristauek eginiko artea deitzeko erabiltzen da.

Asturiar erresumak indarra hartzen zuen bitartean, musulmanak geroz eta gogorragoak ziren mozarabiarrekin (Al-Andalusen) eta hauetako askoren ihesa eragin zuten. Mozarabiarrek bi gunetara egin zuten ihes: asturiar erreinura eta karolingiar erreinura. X. mendean [[Leon (argipena)|Leongo]]go erreinua sortu zen, errekonkistari bultzada handia emanez. Berreskuratutako lurraldeetan birpopulaketa bat egin behar zen, mugaldeko lurraldeak izanik (musulmanen eta kristauen lurren artean) ez baitzegoen populazio handirik, [[Duero]]ko bailaran eman zen. Horregatik deitu zaio birpopulaketaren artea. Aurreko bizilagunek utzitako aztarnak erromatarrak, paleokristauak eta bisigodoak ziren eta hauek berritu behar izan zituzten beste berri batzuk eraikitzearekin batera.

Arte honen ezaugarririk nabariena aniztasuna da. Esan bezala, hiru eragile nagusi izan zituen; alde batetik, bertako tradizioa zegoen (erresistentzi gunekoa, [[erroma]]tarra, [[arte paleokristaua]], [[asturiar artea|arte asturiarasturiarra]]ra eta [[arte bisigotikobisigotikoa]]a. Bestetik Kordobako arte hispaniar [[musulman]]aren eragina (ihesian zetozen mozarabiarrei esker).

X. mendean, miniaturagintzak izugarrizko garrantzia izan zuen. Erreinu kristauetan miniaturagintzan lan gorena egin zen. eskuizkribuen errekuperazio handia gertatu zen eta gehiena iluminatuak ez egon arren, badira hamaika bat. Monasterioetako ''scriptorium''-etan egiten ziren. Hauen aurrekaritzat bisigodoen garaiko eta [[asturiar artea|arte asturiarasturiarrean]]rean egindako miniaturak hartzen dira. Sustatzaileak monarkia eta monasterioak berak ziren.

* [[Leon (argipena)|Leongo]]go [[Biblia]]

* [[Santo Domingo de Silos (Burgos)|Silos]]-ko beatoa

* [[Arte prerromanikoa|Arte aurre-erromanikoerromanikoa]]a

* [[Mozarabiar artea|Arte mozarabiarmozarabiarra]]ra

* [[Arte bisigotikobisigotikoa]]a