Babiloniar Inperioa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Dexbot (eztabaida | ekarpenak)
t Removing Link FA template (handled by wikidata)
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
2. lerroa:
{{Antzinako herrialde infotaula
| izena=Babiloniar Inperioa
| hasiera urtea=[[K. a. XVIII. mendea|K. a. 1792]]
| amaiera urtea=[[K. a. 530eko hamarkada|K. a. 539]]
| mapa=AlterOrient.png
| mapa testua=Babiloniar Inperioa berdez
11. lerroa:
| erlijioa=[[Politeismo]]
}}
'''Babilonia''' edo '''Babiloniar Inperioa''' [[Mesopotamia]]n, [[Tigris]] eta [[Eufrates]] ibaien artean, gaur egungo [[Irak]]en, kokatutako estatua izan zen, [[SumeriaSumer]]ia eta [[AkadAkadiar Inperioa|Akadeko]]eko eskualdeen bateratzearekin sortu zena. Inperioaren izena izen berdina zuen [[Babilonia (hiria)|Babilonia]] hiritik zetorkion. Hiri honi buruzko lehen aipamena [[K. a. XXIII. mendea|K. a. XXIII. mendekoa]] da.
 
K.a. 1700. urte inguruan, Babiloniako hiriko erregeak, [[HammurabiHamurabi|Hammurabik]]k, Mesopotamia eta iparralderago zeuden beste hiri batzuk konkistatu zituen. Babiloniako inperioari hasiera eman zion konkista horrek. Babiloniarrek Mesopotamiako hirien kultura bereganatu zuten eta inguruko herrietan izugarrizko eragina izan zuten.
 
Batzuetan beste herri batzuen menpe egon bazen ere, Babilonia hiri garrantzitsua izan zen 1.500 urtez. K.a. 600. urte ingurua izan zen hiri honen garairik oparoena. Garai horretakoak dira, hain zuzen, Babiloniako lorategi jasoak.
 
== Historia ==
Babiloniar Inperioa baino lehen, [[Mesopotamia]]ko lurraldeetan bi talde etniko nagusi ziren, [[Sumer]]tarrak eta [[AkadAkadiar Inperioa|Akadiarrak]]iarrak. Lurralde hau baliabide naturaletan aberatsa izateaz gain, merkataritzarako estrategikoki kokaturik zegoen.
 
=== Antzinako Babiloniako legealdia ===
25. lerroa:
Babiloniarrek salerosten zuten mendebaldeko herriekin eta eragina izan zuten haiengan. Babiloniako tropek eta ofizialek [[Siria]] eta [[Kanaan]] zeharkatzen zuten. Geroxeago, kolonialista [[Amorreo]]tar talde bat Babilonian jarri zen bizitzen salerosteko xedearekin.
 
[[Sumer]]reko seigarren subiranoa zenak, [[HammurabiHamurabi|Hammurabik]]k, [[K. a. XVII. mendea]]ren hasieraren inguruan [[Mesopotamia]]ri nagusigoa kendu zion [[Babilonia (hiria)|Babilonia hiriaren]] mesederako. Horrexegatik, [[Hamurabi|Hammurabi]] Babiloniako lehen erregetzat hartzen da.
 
Babiloniarrek euren erregea [[Marduk]] jainkoaren ordezkari eta [[Babilonia (hiria)|Babilonia hiria]] hauek koroatu behar zituzten hiri sakratua zela uste zuten. Erregeek goberna zezatela bermatzeko, [[burokrazia]] ezarri zuten, [[gobernu zentralista]] eta sistema [[zerga]]dun bat garatuz.