Lehen Koalizioko Gerra: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:War of the First Coalition (1792-1797) lotu du, Wikidataren arabera.
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
6. lerroa:
| lekua =Frantzia, Erdialdeko Europa, Italia, Belgika, Herbehereak, Espainia, Mendebaldeko Indiak
| emaitza = Frantsesen garaipena
| gudulari1 = [[Fitxategi:Banner of the Holy Roman Emperor (after 1400).svg|20px]] [[Germaniako Erromatar-Germaniar Inperio Santua|Erromatar Inperio Santua]]<br />[[Fitxategi:Flag of Prussia 1892-1918.svg|20px|border]] [[Prusia]]<br />[[Fitxategi:Union flag 1606 (Kings Colors).svg|20px]] [[Britainiako Handiko Erresuma|Britainia Handia]]<br />[[Fitxategi:Pavillon_royal_de_France.svg|20px|border]] Frantziar monarkikoak<br />[[Fitxategi:Flag of New Spain.svg|20px|border]] [[Espainiar Inperioa|Espainia]]<br />[[Fitxategi:Flag Portugal (1830).svg|20px|border]] [[Portugalgo Erresuma|Portugal]]<br />[[Fitxategi:Flag of the Kingdom of Sardinia.svg|20px]] [[Sardiniako Erresuma|Sardinia]]<br />[[Fitxategi:Flag of the Kingdom of the Two Sicilies (1738).svg|20px|border]] [[Bi Sizilietako Erresuma|Bi Siziliak]]<br />[[Fitxategi:Ottoman flag.svg|20px]] [[Otomandar Inperioa]]<br />[[Fitxategi:Prinsenvlag.svg|20px]] [[Zazpi Herbehere Batuen Errepublika|Probintzia Batuak]]
| gudulari2 = {{FRA}} [[FrantziarFrantziako Lehen Errepublika|Frantziar Errepublika]]<br />{{ITA}} Italiako hainbat lurralde<br />{{POL}} Poloniar legioak
}}
'''Lehen Koalizioa''' ([[1792]]-[[1797]]) [[Frantziako Iraultza|Frantzia Iraultzailea]] geldiarazteko [[Europa]]ko zenbait boterek burututako ahalegin militarrari ematen zaion izena.
 
Konbentzio Nazionalak berak iraultza hedatzeko baieztatutakoan, [[Luis XVI.a Frantziakoa|Frantziako Louis XVI.a]] gillotinatutakoan eta Frantziak [[Scheldt]] ibaiko ibia hartutakoan, Frantziaren aurkako koalizio militar bat osatu zen. Estatu horiek itsasoz zein lurrez Frantziari eraso egiteari ekin zioten. [[Prusia]]k eta [[Austria]]k [[Herbehereak|Herbehereetatik]] eta [[Rhin]]etik egin zuten. [[Erresuma Batua]]k [[Frantzia]]ko kontra-matxinadak babestu zituen, [[Toulon]] setiatuta.
 
Frantziak porrotak [[Neerwindengo bataila]] esaterako ([[1793]]ko [[martxoaren 18]]) eta barne erreboltak ([[Vendéeko gerra|Vendéeko altxamendua]]) pairatu behar izan zituen. Horrenbestez, muturrezko neurriak hartu zituen: [[Osasun Publikoko Komitea]]k era masiboan 18 eta 25 urte bitartean zeuden ahalerazko soldaduak mobilizatu zituen (1793ko abuztuan). Frantziako armada berriek kontra egin zuten, inbaditzaileak herrialdeko mugetatik at ateraraziz. Orduan, [[1795]]ean, [[Bataviako Errepublika|Bataviar Errepublika]] eratu zuen Frantziak, estatu satelite moduan. Gainera, Baselgo Itunarekin, Prusiako Rhin aldeko lurrak bereganatu zituen. Frantziako Directoirek [[Alemania]]ko beste lurraldeak eta [[Italia]]ko iparraldea konkistatzeari ekin zion.
 
[[Alpeak|Alpeen]] iparraldean, Austriak egoera [[1796]]an konpondu zuen nola edo hala, baina [[Napoleon Bonaparte|Napoleonek]]ek [[Sardinia]]n eta [[Po|Po ibaiaibaian]]n eraso zuen (1796-1797). Lehen Koalizioa bertan behera geratu zen, [[Britainia Handia]]k baino ez baitzuen jarraitu borrokan.
 
{{commonskat}}