Luxenburgo: berrikuspenen arteko aldeak

}}</ref> [[Europa]] ipar-mendebaldeko estatu [[estatu itsasgabe|itsasgabe]] txikia da, [[Frantzia]], [[Alemania]] eta [[Belgika]]ren artean kokatua. [[Benelux]] erakundeko eta [[Europar Batasuna|Europar Batasuneko]] kidea da, hasierako sei sortzaileetako bat. [[NATOIpar Atlantikoko Itunaren Erakundea|NATOko]]ko eta [[ELGAEkonomia Lankidetza eta Garapenerako Antolakundea|ELGAko]]ko kide ere bada. Hiriburua, [[Luxenburgo (hiria)|Luxenburgo]], herrialdeko hiri handiena da eta Europar Batasuneko erakunde eta agentzia ugariren egoitza.

Luxenburgo Europa [[Erromantzehizkuntza hizkuntzakerromantzeak|erromatar]] eta [[germaniar hizkuntzak|germaniarraren]] arteko muga kulturalean dago, bakoitzaren tradizioetatik ohiturak mailegatuz. Herrialde [[Eleaniztasun|hirueleduna]] da: [[aleman]]a, [[frantses]]a eta [[luxenburgera]] hizkuntza ofizialak dira. Nahiz eta estatu laikoa izan, biztanleriaren gehiengoa [[katolikokatolizismo|katolikoak]]ak dira.

* [[Oesling]]: [[Ardenak]] mendigunearen eragina duen eskualdea, [[muino]]ek eta [[Mosela (ibaia)|Moselaren]] ibaiadarrek osatua. Tontor handiena ''Kneiff'' da (560 m), Wilwerdangetik hurbil. Beste mendi garai batzuk ''Buurgplaaz'' (559 m) eta ''Napoléonsgaard'' (548 m) dira. Eskualde honek biztanle gutxi ditu, eta herri bakarra dago (Wiltz) 4.000 biztanle baino gehiago dituena.

Luxenburgo eta Alemaniaren arteko muga hiru ibaiek sortzen dute: [[Mosela (ibaia)|Mosela]], [[Sauer]] eta [[Our]]. Beste ibai nagusiak Alzette, Attert, Clerve eta Wilt dira.

[[Zelta]]k, [[Antzinako Erroma|erromatarrak]] eta geroago [[frankoak]] eskualdea jendeztatu zuten. [[Luxenburgoko konderria]] [[963]]an sortu zen, eta [[1354]]an mailaz goratu [[Germaniako Erromatar Inperio SantuSantua|Germaniako Erromatar Inperio Santuko]]ko konderri bihurtzeraino. [[XVI. mendea]]n Espainiar Bidean kokatua zegoen, Europako [[Espainiar Inperioa|Espainiar Lurraldeak]] lotzen zituena, [[1684]]an [[Luis XIV.a Frantziakoa|Luis XIV.ak]] bereganatu zuen arte. [[1697]]an [[Habsburgo]]tarren esku geratu zen eta [[Austriar Herbehereak|Austriar Herbeheretan]] sartu [[1715]]ean. [[1815]]ean, [[Gilen I.a Herbehereetakoa]]k [[Herbehereetako Erresuma Batua|haren erresuman]] integratu zuen, baina [[1839]]an independentzia onartu zion. Luxenburgoko krisia deritzon gertakarian Luxenburgo estatu burujabe eta neutro izendatu zen, nazioarteko onespenarekin. [[1890]]ean, dukerri handia Nassau-Weilburg leinuaren menpe geratu zen, harrezkero Luxenburgok eta Herbehereek errege desberdina izango zuten.

[[Lehen Mundu Gerra]]n, [[Alemania]]k Luxenburgo okupatu zuen [[1918]] arte. [[Versaillesko Ituna]]k dukerriaren independentzia berretsi zuen. [[1940]]ko maiatzean, alemaniarrek neutraltasuna eten eta dukerria okupatu zuten berriz, erregimen [[nazinazionalsozialismo|naziak]]ak alemantzat hartzen baitzuen dukerria. [[1944]]ko irailean, estatubatuarrek dukerria askatu zuten, baina alemaniarren kontraerasoa jasan zuen [[Ardenetako batailagudua|Ardenetako batailan]]n.

1944an, [[Benelux]] eratu zuen [[Belgika]] eta [[Herbehereak|Herbehereekin]] batera, eta Europaren eraikuntza prozesuan hasi zen. [[1948]]an, [[NATOIpar Atlantikoko Itunaren Erakundea|NATOko]]ko kide fundatzaile bihurtu zen. [[1952]]an, Luxenburgo hiria [[Europako Ikatz eta Altzairuaren Erkidegoa|Ikatz eta Altzairuaren Europako ErkidegoaErkidegoaren]]ren egoitza nagusi bihurtu zen. [[Europako Ekonomia Erkidegoa]]rekin batzean, bertako ekonomia suspertu eta immigrazioa handitu egin zen.

* [[Diekircheko Barrutiabarrutia|Diekirch]]

* [[Grevenmacherreko Barrutiabarrutia|Grevenmacher]]

* [[Luxenburgoko Barrutiabarrutia|Luxenburgo]]