Larrungo tren ttipia: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Reverted 1 edit by 92.57.33.194 (talk) identified as vandalism to last revision by Xabier Armendaritz. (TW)
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
[[Fitxategi:Petit train la rhune.jpg|thumb|right|300px|Larrungo tren ttipia.]]
'''Larrungo tren ttipia''' mendebaldeko [[Pirinioak|Pirinioetan]] dagoen [[Larhun|Larrun]] mendira igotzen den [[tren]]bidea da, [[Donibane Lohizune]]tik 10 [[kilometro]]tara ekialderantz dagoen [[San Inazio mendatea]] eta Larrun mendiaren tontorra lotzen duena; bi toki horien arteko garaiera aldea 736 [[metro]] da. Nahiz eta tontorra [[Lapurdi]]ren eta [[Nafarroa Garaia]]ren arteko mugan izan, trenbide osoa [[Ipar Euskal Herria]]n dago.
 
[[Euskal Herria]]n gaur egun alhan den [[kremailera tren]] bakarra da. 1924. urtean inauguratu zuten, eta, harrezkero, itxura berari heldu dio. Hasieratik izan da Larrungo trenaren eginbeharra turistak eramatea, tontorretik sekulako bistak baitaude: egun argi batean, Euskal Herriko zazpi probintziak ikus daitezke.<ref>Oihane LAKAR IRAIZOZ: [http://zientzia.net/artikuluak/maldak-lautzeko-konponbide-burutsuak/ «Maldak lautzeko konponbide burutsuak»], ''Elhuyar Zientzia eta Teknologia'', 2010-02-01.</ref>
6. lerroa:
== Historia ==
[[Fitxategi:Rhune electric system.jpg|thumb|right|Tontorreko geltokia.]]
[[LarrunLarhun|Larrungo]]go tontorrera igotzeko trenbidea egitea lehendabizikoz [[1908]]an proposatu zuten eta [[1912]]ko dekretu batek [[Pirinio Atlantikoak|departamenduari]] eraikitzearen ardura eman zion. Trenbidea eraikitzeko lanak [[1912]]an hasi baziren ere, [[LehenengoLehen Mundu Gerra|Lehenengo Mundu Gerrak]]k eten egin zituen. [[1924]]ko [[ekainaren 30]]ean trenbidea ireki zuten. [[1978]]an gertuko [[Sara]]ko herritarrak erreferendum batera izan ziren deituak. Bertan, [[Sara]]ko herriak [[LarrunLarhun|Larrunera]]era igoko zuen errepide bat egiteari ezetz esan zion. Horrek ziurrenik, Larrungo tren ttipiaren biziraupena ziurtatu zuen.<ref name=ptlrt>[http://www.rhune.com/pages/eu/22/historique-de-la-ligne.html Trenbidearen historia]</ref><ref name=ptlrc>[http://www.rhune.com/pages/eu/74/exploitation-de-la-ligne.html Trenbidearen ustiapena]</ref>
 
Trenbidearen emakidaduna [[1982]] arte ''Société Anonyme des Chemins de Fer Basques'' ([[euskara]]z: "Euskal Herriko Trenbideen Sozietate Anonimoa"), [[1914]] ''Voies Ferrées Départementales du Midi'' ([[euskara]]z: "Ekialdeko Departamenduko Trenbideak") izena hartu zuena. Jatorrizko ustiapena [[1994]] arte iraun zuen [[1989]]an ''Société Hydroélectrique du Midi'' ([[euskara]]z: "Ekialdeko Sozietate Hidroelektrikoa") elkartearekin egindako fusioa zela eta.<ref name=ptlrt/><ref name=ptlrc/>
26. lerroa:
Trenbide bakoitzak lau gurpileko [[tren-makina|makina]] du, bi bagoi eramaten dituena. Bagoiek lau gurpil aurrean eta beste lau atzean dituzte, bakoitzak 60 bidaiarirentzako tokia izanik.<ref name=histpdf>[http://www.rhune.com/templates/3/documents/histoire_cremaillere.pdf Kremaileraren historia eta teknika]</ref>
 
Trenbidea [[martxoamartxo]]renaren erdigunetik [[azaroaazaro]]renaren hasiera arte izaten da alhan.<ref name=ptlrt/><ref name=ptlre>[http://www.rhune.com/pages/eu/17/le-petit-train-de-la-rhune-petit-train-touristique-du-pays-basque.html Webgune ofiziala]</ref>
 
== Erreferentziak ==