Beta desintegrazio: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Beta decay lotu du, Wikidataren arabera. |
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
||
2. lerroa:
[[Fitxategi:Beta Negative Decay.svg|thumb|right|280px|[[Feynman-en diagrama]]. Diagrama honek [[neutroi]] baten beta desintegrazioa eta horren ondorioz sortutako [[protoi]]a, [[elektroi]]a eta [[neutrino]]a eta igortzen den [[W bosoi|W<sup>-</sup> bosoi]] astuna erakusten ditu.]]
[[Fisika nuklear]]rrean, '''beta desintegrazioa''' [[beta partikula]] bat ([[elektroi]] bat edo [[positroi]] bat) igortzen duen desintegrazio [[desintegrazio erradioaktibo|erradioaktiboa]]
β<sup>−</sup> desintegrazioan, [[elkarrekintza ahul]]aren ondorioz, neutroi bat (''n''<sup>0</sup>) protoi (''p''<sup>+</sup>) bihurtzen da eta elektroi bat (''e''<sup>−</sup>) eta [[antineutrino]] bat igortzen ditu (<math>\bar{\nu}_e</math>):
: <math>n^0 \rightarrow p^+ + e^- + \bar{\nu}_e</math>.
Oinarrizko mailan (irudian ageri den [[Feynman-en diagrama]]n erakusten den bezala), honen arrazoia da [[behe quark|down quark]] bat [[goi quark|up quark]] bihurtzen dela [[W bosoi|W<sup>-</sup> bosoi]] bat igorriz; gero W<sup>-</sup> bosoia desintegratu eta elektroi bat eta antineutrino bat ekoizten ditu.
β<sup>+</sup> desintegrazioan, energia protoi batetik neutroi bat, positroi bat (''e''<sup>+</sup>) eta neutrino bat (<math>\nu_e</math>) ekoizteko erabiltzen da:
19. lerroa:
Hala ere, hasierako eta amaierako egoeren arteko energia-diferentzia txikia bada (2''m''<sub>e</sub>''c''<sup>2</sup> baino gutxiago), β<sup>+</sup> ez da energetikoki bideragarria eta gertatzen den desintegrazio-mota bakarra elektroi-harrapaketa da.
Protoia eta neutroia [[atomo nukleo|nukleo atomiko]] baten osagaiak badira, desintegrazioaren ondorioz elementu kimiko bat beste elementu bat bihurtzen da. Esaterako:
:<math>\mathrm{{}^1{}^{37}_{55}Cs}\rightarrow\mathrm{{}^1{}^{37}_{56}Ba}+ e^- + \bar{\nu}_e</math> (beta minus),
| |||