Deioko gaztelua: berrikuspenen arteko aldeak

| herria = [[Villamayor de Monjardín|Villamayor de Monjardin]]

'''Deioko gaztelua''' edo '''Monjardingo gaztelua''' [[Villamayor de MonjardinMonjardín|Villamayor de Monjardinen]]en dagoen [[X. mendemendea|X. mendeko]]ko [[gaztelu]]a da, 890 [[metro]]ko altuera duen koxkorrean.

Kondairak dio [[925]]ean [[Antso I.a Gartzez|Antso I.a Gartzes]] bertan lurperatu zutela dio, [[908]]. urtean konkistatu eta gero. [[Banu Qasi]] leinuaren eskuetatik konkista horri ezker, [[Iruñeko Erresuma]]ko armada [[Ebro]] haranean sartu zen.

Kroniken arabera, hori baino lehen [[Zaragoza]]tik etorritako [[Karlomagno]]ren armadak eta, hilabete batzuk geroago, [[Kordobako emirerria|Kordobako emirra]] zen [[AbderramanAbd ar Rahman I.a|Abderraman I.ak]]k eraso zuten. Garai hartako gazteluaren jabea Moxmino izeneko buruzagi [[baskoi]]a omen zen, gero [[Semeno leinua]]rekin lotuta. Deio bera edo eskualdeko beste gotorlekua zenetz ezin esan.

Gero, [[Antso II.a NafarroakoaGartzez Abarka|Antso II.a Nafarroakoak]]k gaztelua eta inguruabarreko lurraldeak [[Iratxeko monasterioa]]ri eman zizkion. [[Antso III.a Gartzez Nagusia|Antso III.a Nagusiak]]k berriz, [[IruñeaIruñe eta Tuterako artxidiozesia|Iruñeko diozesiari]].

[[XIX. mendemendea|XIX. mendeko]]ko [[KarlistadakKarlistaldiak|Karlistadetan]] karlistek eta liberalek okupatu zuten eraikina.