Flavio Josefo: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Hpholke (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
[[Fitxategi:Josephusbust.jpg|thumb|Flavio Joseforen ustezko erromatar erretratua.]]
'''Flavio Josefo''' ([[37]] edo [[38]]-[[Erroma]] [[101]]) historialari [[judu]] [[farisear]] bat izan zen, apaiz familiakoen ondorengoa. Ekintza gizona, estadista eta diplomatikoa, juduen erromatarren aurkako matxinadaren buruzagietako bat izan zen. Preso egina eta [[Erroma]]ra eramana, [[Flaviar leinua|Flaviar leinu]] inperialaren gogokoena izatera iritsi zen. Erroman, [[greziera]]z, bere lanik ezagunenak idatzi zituen: [[Juduen gerra]], [[Antigoaltasun juduak]] eta [[Apionen aurka]]. Judutarren kausari traidoretzat hartua eta juduek gorrotatua izan zen. Bere lana, erromatarrei eta kristauei esker mantendu da.
 
== Biografia ==
7. lerroa:
Jada txikitatik bere oroimen ona eta ikaserraztasunagatik bereiztu zen, bere dohai intelektualak garatzea ahalbidetu ziona. [[64]]an erromatarren aurkako juduen matxinadetan preso hartuak izan ziren bere lagunak ziren apaiz batzuk askatzeko [[Neron]]i eskatzeko [[Erroma]]ra joan zen, honegatik auzipetua eta gartzelaratua izan zelarik. Hala ere, laster askatua izan zen enperadorearen emaztea zen [[Sabina Popea]]ren laguntzari esker.
 
[[JerusalenJerusalem|Jerusalenera]]era itzuli ondoren, [[66]]an [[Judutar Matxinada Handia]] gertatu zen. Jerusalengo [[Sanedrin]]ak [[Galilea]]ko komandante buruzagi izendatu zuen, bere administrazioa eta defentsa antolatuz. [[67]]ko udan kapitulatu zuen, ia garaitezina zen [[Jotapata]] gotorlekua ia sei astez defendatzen aritu ondoren. Bere herkide gehienak hilak izan ziren eta Josefo harrapatua eta une horretan generala zen [[Vespasiano]]ren aurrera eramana izan zen. Honen aurrean bere prestakuntza handia erakutsi zuen eta laster enperadorea izango zela iragarri zion, iragarpena bete zenean barkamena lortu zuelarik. Honela, Josefo Flavio Josefo deitzera pasa zen, [[69]]an askatua izan zelarik.
 
Josefo Vespasianoren seme zen [[Tito]]ren segiziora batu zen [[70]]ean Judearako bere martxan, Jerusalenen eta [[Jerusalemgo tenplua|Bigarren Tenpluaren]] suntsiketaren lekuko zuzena izanez eta bi alderdien arteko bitartekari bezala arituz.
26. lerroa:
* [[Joseforen bizitza|Autobiografia]]
 
[[93]] inguruan Antigoaltasun juduak lana idatzi zuen. XVIII. atalean [[Flaviar lekukotza]] izena jaso duen [[Jesus Nazaretekoa|Jesus]] [[Nazaret]]ekoari buruzko aipamen bat agertzen da. XX. atalean Jesusen anaia bati buruz ere idazten du.
 
{{esaera2|[[Ananias]] [[arima]]rik gabeko [[saduzear]] bat zen. Maltzurki Sanedrina momentu egokian deitu zuen. Festo [[prokuradore]]a hil zen. Ondorengoa zen Albinok oraindik ez zuen kargua hartu. Sanedrinak Santiago, [[Kristo]] deitua zen Jesusen anaia epaiaraztea eragin zuen, eta beste zenbait. Legea apurtu izana leporatu zieten eta harrikatuak izateko entregatu zituen. ''Ant XX. ix 1}}
32. lerroa:
Antigoaltasun juduak izeneko liburu berean [[Joan Bataiatzailea]]ren heriotza [[Herodes Antipas]]en aginduz ere aipatzen du. (Ant, XVIII, v, 2)
 
Juduen gerra izeneko lanaren seigarren liburuan [[SalomonenJerusalemgo Tenpluatenplua|Salomonen Tenplu]] ospetsuaren deskribapen oso bat topa daiteke, [[Mishna]] eta [[Biblia]]renarekin batera, historian zehar eztabaidaga izan dena eraikinaren forma eta tamainari buruz eztabaidatzeko. Bereziki [[PizkundePizkundea]]ann adituak bi alderditan banatu zituen:
 
# Filologoek lideratutakoa, flandriar prestakuntza zuen [[Benito Arias Montano]] liburuzaina kasu, oinarri filologiko indartsu batekin [[Herodes I.a Handia]]k [[Moria mendia]]n Salomonen Tenpluaren toki berean eraiki zuen laukiluze formako eraikinaren jarraikortasuna defendatzen zutena.