Eusko Alkartasuna: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
3. lerroa:
| ikurra = [[Fitxategi:Eusko Alkartasuna (logo).jpg|150px]]
| kolore = red
| idazkari nagusia = [[Pello Urizar|Peio Urizar]]
| bozeramailea = [[Maiorga Ramirez]]
| sorrera = [[1986]]
| egoitza = [[Donostia]]
| ideologia = [[sozialdemokrazia|Sozialdemokrata]], [[abertzaletasun|abertzale]] eta [[Independentzia|independentista]]
| nazioartea = [[Europako Aliantza Askea|Europako Aliantza Librea]]
| webgunea = www.euskoalkartasuna.eus
}}
15. lerroa:
[[Fitxategi:Alkartetxe_2.jpg‎ |thumb|right|200px|[[Zarautz|Zarauzko]] ([[Gipuzkoa]]) alkartetxea.]]
 
'''Eusko Alkartasuna''' ('''EA'''), [[Carlos Garaikoetxea Urriza|Carlos Garaikoetxeak]]k [[1986]]ko [[irail]]ean eratutako euskal alderdi politikoa da, [[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJren]] banaketa baten ondorioz.
 
EAk ezkertiar, [[sozialdemokrazia|sozialdemokrata]], [[abertzaletasun|abertzale]], [[Independentzia|independentista]], [[EB|europeista]], internazionalista, bakezale eta akonfesionaltzat definitzen du bere burua.
 
Banaketaren ostean, izena aldatzeko unea iritsi zenean, ''Eusko-Abertzaleak'' izena hartu nahi zuten, baina norbaitek aurreratu eta izena erregistratu zuen (egun ''Eusko-Abertzaleak'' EAJ-ren legebiltzar taldeak darabilen izena da). Beste izen baten bila, ''Eusko Elkartasuna'' aukeratu zuten, baina ''EE'' [[Euskadiko Ezkerra]] alderdiarentzat erabiltzen zen, beraz ''Elkartasuna'' ''Alkartasuna'' bizkaierazko izenaz aldatu zuten.
 
== Historia ==
[[1986]]ko [[irailaren 30]]ean EA lehenbiziko aldiz aurkeztu zen hautagai ([[Euskal Autonomia Erkidegoa|Euskal Autonomia Erkidegoko]] hauteskundeetara), eta 180.000 boto baino gehiago lortu zituen hiru [[foru lurralde|lurralde historikohistorikoetan]]etan.
 
[[1987]]. urtean egin zen alderdiaren lehen kongresua, eta bertan aukeratu zen Garaikoetxea alderdiko presidente.
28. lerroa:
[[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJgandik]] aldentzeko arrazoiak honakoak izan ziren:
 
* [[Carlos Garaikoetxea Urriza|Carlos Garaikoetxea]] [[Lehendakari]]aren eta [[Euzko Alderdi Jeltzalea|EAJko]] buru zen [[Xabier Arzalluz]]en arteko liskarrak
* Euskal Autonomia Erkidegoaren konfigurazioa:
** Legebiltzar indartsua eta probintziek botere gutxiago (EA)
36. lerroa:
Banaketa horretan hiri/herri erakunde bakoitzak EArekin edo EAJrekin jarraitzea bozkatu behar izan zuten. Ondorioz EAJren ''taberna politiko'' ([[batzoki]]) batzuk ''[[alkartetxe]]'' bihurtu ziren.
 
[[2003]]tik aurrera [[Nafarroa Bai]] koalizioaren parte izan zen [[Nafarroa]]n, [[Aralar]], [[Batzarre]] eta [[EAJEuzko Alderdi Jeltzalea|EAJrekin]]rekin batera.
 
2007. urtearen bukaeran eginiko kongresuan beste alderdi eta eragile abertzaleekin polo subiranozalea osatzeko deia aldezten zuen ponentzia onartu zuen EAk. Horrek alderdian haustura eragin zuen eta ondorio gisa ezker abertzalearekin lan bateratua egitearen aurka zegoen sektoretik [[Hamaikabat]] alderdi berria sortu zen. 2011ko urtarrilean EAk, [[Alternatiba (alderdia)|Alternatiba]] alderdiak eta ezker abertzaleak ''Euskal Herria ezkerretik'' akordioa hitzartu zuten. Ondoren, 2011ko maiatzean alderdi horiek, [[Aralar]] alderdiaren eszisio izan zen [[Araba Bai]] alderdiak eta ezker abertzaleko pertsonen multzo batek [[Bildu]] koalizioa osatu zuten. Horren aurretik EA Nafarroa Baitik irten zen.
 
[[2011ko Espainiako hauteskunde orokorrak|2011ko Espainiako hauteskunde orokorretara]] [[Amaiur (koalizio politikoakoalizioa)|Amaiurren]] baitan aurkeztu zen, [[ezker abertzalea]], [[Aralar (alderdi politikoa)|Aralar]] eta [[Alternatiba (alderdia)|Alternatibarekin]] batera. Koalizio horrek 7 diputatu eta 3 senatari lortu zituen; horietatik diputatu bat ([[Rafa Larreina|Rafael Larreina]]) eta senatari bat ([[Alberto Unamunzaga]]) dira EAko kide.
 
== Erakundeetan ==
48. lerroa:
[[1991]]tik [[2009]]ra, EAk [[Eusko Jaurlaritza]]n parte hartu du, [[1992]]-[[1995]] tartean izan ezik.
 
[[1995]]-[[1996]]bitartean Nafarroako gobernuan egon zen [[Nafarroako Alderdi Sozialista|PSN]] eta [[CDNNafarroako Demokraten Elkargunea|CDNrekin]]rekin batera. Gobernu hark "Dieta Vasco Navarra" bultzatu nahi izan zuen, NFE eta EAEren arteko lankidetza indartuz. Proposamena ez zen inoiz indarrean sartu, [[1996]]ko hauteskunde orokorren ondoren [[PP]]k Senatuan atzera bota zuelako.
 
[[2009]]ra arte 3 sail izan zituen bere kargu [[Eusko Jaurlaritza]]n: Justizia, Lan eta Gizarte Segurantza, Ingurumena eta Hezkuntza, Ikerketa eta Unibertsitate sailak.
 
==== [[Hegoalde (argipena)|Hegoalde]] ====
 
[[Eusko Legebiltzarra|Legebiltzarkide]] 1 [[2009ko Eusko Legebiltzarrerako hauteskundeak|2009ko hauteskunde autonomikoetatik]]: [[Jesus Mari Larrazabal]]. Ondoren, [[Juanjo Agirrezabala]]k ordezkatu zuen.
61. lerroa:
80. hamarkada amaieran EAk Iparraldeko lurralde antolakuntza sortu zuen. Modu horretan Hego eta Ipar Euskal Herrian batera antolatutako lehen alderdia bihurtu zen, 7 zinegotzi dituelarik.
 
Horrez gain, 2007ko Frantziako Parlamenturako hauteskundeetan [[Euskal Herria Bai]] koalizioan aurkeztu zen, [[Abertzaleen Batasuna|AB]] eta [[Batasuna]]rekin batera.
 
=== Europa ===
 
[[Europa]]n [[Europako Aliantza LibreAskea|Europako Aliantza Libreko]]ko kide da, hainbat herrialdetako alderdi [[nazionalistanazionalismo|nazionalistak]]k, sozialdemokrata alternatiboak eta ekologistak elkartzen dituen alderdia. [[Mikel Irujo]] da [[Europako LegebiltzarParlamentua|Europako Legebiltzareko]]eko kidea.
 
[[Espainia]]n [[Kataluniako Ezker Errepublikarra|ERC]], [[Chunta Aragonesista]], [[Andecha Astur]], [[Conceju Nacionaliegu Cántabru|Conceju Nacionaliegu Cantabru]] eta beste hainbat alderdi politikorekin lotura handia du, eta ekintza-ildo bera jarraitzen dute, eta hauekin Europako legebiltzarrerako kandidatura bateratua aurkezten dute [[Herrien Europaren Alde]].
 
[[ERCKataluniako Ezker Errepublikarra|ERCrekin]]rekin koalizio batean aurkeztu da hainbatetan Europako Parlamenturako.
 
[[2005]]. urtean Espainian egindako [[Europako konstituzio]]rako erreferendumean EAk EZezkoa bozkatzeko eskatu zuen.
77. lerroa:
 
== Ikus, gainera ==
* [[Carlos Garaikoetxea Urriza|Carlos Garaikoetxea]]
* [[Imanol Murua Arregi]]
* [[Bildu]]
* [[Euskal Herria Bai]]
* [[Ezker abertzalea]]
* [[Amaiur (koalizio politikoakoalizioa)|Amaiur]]
 
== Kanpo loturak ==