'''Atahualpa''', [[ketxuakitxua|ketxuaz]]z ''Ataw Wallpa'', ([[Quito]], egungo [[Ekuador]], [[1497]] - [[Cajamarca]], egungo [[Peru]], [[1533]]ko [[uztailaren 26]]) Quitoko errege izan zen eta, Huascar anaiaren aurka gerra irabazi ondoren, [[Inka Inperioa|Inka Inperioko]] 13. eta azken enperadore izan zen, [[1528]]tik [[1533]]ra.
== Biografia ==
Enperadore bilakatu zen, ''Huascar'' bere anaia gazteagoaren aurkako gerra zibilean garaile irten ondoren. Beren aita, [[Huayna Cápac|Inca Huayna Capac]] gaixotasun batez hil ostean hasi zen gerra.
Gerra zibilean ari zirenean, [[Francisco Pizarro]] konkistatzaile [[espainia]]rra heldu zen eta Atahualpa atxilotu. Atahualpa menpeko zuela, Inka Inperioa kontrolatu ahal izan zuen. [[HuaskarHuascar|Huaskarrek]]rek garaitu zuen ondokoan, Pizarro espainiar konkistatzaileak lagunduta. Pizarroren eta Atahualparen arteko elkarrizketa batean, kristau egin eta Espainiako erregea ezagutzeko aitzakian, atxilotu zuen espainiarrak. Bahisari handi bat (gela bete [[urre]]) ordaindu zuen arren, hiltzera kondenatu zuten Atahualpa enperadorea, azkenean bataioa onartu bazuen ere. Lepoa bihurrituta hil zuten espainiar konkistatzaileek, [[Inka Inperioa]] desagertuz eta ''de facto'' lurraldeak [[EspainiakoEspainiar Inperioa|Espainiako Inperioaren]]ren jabetza bihurtuz.
