Etxe orratz: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Dexbot (eztabaida | ekarpenak)
t Removing Link FA template (handled by wikidata)
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
[[Fitxategi:Burj Khalifa 005.JPG|thumb|250px|right|[[Burj Khalifa]], munduko eraikinik garaiena, ([[Dubai]])]]
[[Fitxategi:Taipei Financial Center.jpg|thumb|200px|right|[[Taipei 101]], munduko eraikinik garaiena 2004tik 2010era arte ([[Taipei]])]]
[[Fitxategi:KLCC twin towers1.JPG|thumb|200px|right|[[Petronas dorre bikiak|Petronas Dorre Bikiak]] ([[Kuala Lumpur]])]]
[[Fitxategi:Sears Tower ss.jpg|thumb|200px|right|[[Willis dorrea|Sears Dorrea]] ([[Chicago]])]]
 
'''Etxe orratza''', '''zeru-harraskaria''' edo '''zeruorratza''' solairu edo garaiera askoko [[eraikin]]a da. Etxe orratz bat eraikitzearen arrazoiak asko dira, lurzoruaren kostu handia, [[hiri]]aren ikur bat eraikitzeko nahia...
11. lerroa:
Etxe orratzak hainbat arrazoirengatik eraikitzen dira. Lurzoruaren prezioa garestia denean esaterako, eraikuntza enpresentzako ez da errentagarria izaten eraikin baxu bat altxatzea, eta horregatik eraikin bertikalagoak eraiki ohi dira. Lurzoruaren prezioa hirien erdiguneetan izan ohi da garestien, horregatik etxe orratzak normalean bertan egon ohi dira. Horrez gain, etxe orratzek boterea islatzen dute, eta ikur modura ere eraikitzen dira toki askotan.
 
Horrez gain, auzo edo gune berrien plangintza egiten denean ere, eraikin garaiak eraikitzen dira gune berri horietan. Esaterako [[Bilbo]]ko [[Abandoibarra]] auzo berriaren plangintzan, 165 metroko [[Iberdrola dorrea|Iberdrola Dorrea]] auzo berriaren eraikinik garaiena eta ikurra izango da.
 
Etxe orratzak gaur egun kontinente guztietan topa daitezke, eta hainbat eredu ezberdinen arabera eraikitzen dira. [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetan]] esaterako, etxe orratzak hirien erdigunean kokatzen dira. Gehienetan bulegoak biltzen dituzten dorreak dira, eta noizbehinka etxebizitza dorreren bat egon ohi da. Hiriaren erdigunea inguratuz, garaiera baxuko etxe eta bestelako eraikinak ageri dira.
22. lerroa:
Mugimendu hartako kideen artean [[William Le Baron]]ek, ordu arte ezezaguna zen tipologia berria proposatu zuen, etxe orratza. Etxe orratzak, dentsitatea bertikalki pilatzeko aukera ematen zuen, eta [[igogailu]]aren asmakizunarekin batera, teknikoki errazagoa da etxe orratzak eraikitzea. Horretarako, altzairuzko egitura metalikoak dauzkaten eraikin handiak altxatu zituzten. Munduko lehen etxe orratza 15 solairuko Reliance Building izan zen, [[Chicago]]n.
 
Laster etxe orratzak eraikitzeko moda [[New York]]era ere zabaldu zen, [[XX. mendea|XX. mende]] hasiera eta 1929ko krisialdi ekonomikoaren artean, [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] [[Chicago]] eta [[New York]]eko hiriak, lehia bizian aritu ziren, munduko etxe orratzik garaiena eraikitzeko. Lurraldeak bizi zuen egoera ekonomiko onaren islada, hainbat dorre eta eraikin berri altxatu ziren. [[1933]]ean [[Empire State Buildingeraikina|Empire State Buildinga]]a inauguratu zenean, mende hasieran hasitako garaiari amaiera eman zitzaion.
 
Ondorengo gerrateetan etxe orratzen eraikuntzak etenaldia bizi izan zuen. [[1960ko hamarkada]]n zehar ordea, berpiztu egin zen "etxe orratzen sukarra" eta [[New York]]en [[World Trade Center]]reko dorre bikiak eraiki ziren, garai hartan munduko dorrerik garaienak 410 metrorekin. Dena den, handik gutxira [[Chicago]]n eraikitako [[Willis dorrea|Sears DorreaDorreak]]k munduko eraikinik garaienaren titulua kendu zion [[New York]]i.
 
== Etxe orratzak Asian ==
30. lerroa:
 
=== Txina ===
[[1990eko hamarkada]]tik aurrera [[TxinaTxinako Herri Errepublika|Txinak]]k gogor ekin dio etxe orratzak eraikitzeari. Herrialdeak bizi duen egoera ekonomiko onak (urtero BPGa %10 baino gehiago hazten da), eta nekazal guneetatik hirietara doan immigrazio handiak eraginda, dorreak eraikitzeko eskaria oso handia da. [[Hong Kong]]ez gain, beste hiri askotan ere eraikitzen ari dira, [[Shanghai]], [[Pekin|Beijing]], [[Taipei]], [[Chongqing]] eta abar. [[Shanghai]]ko hirian da nabarmenen eraikuntza garaietarako grin hori, duela hamar urte nekazal ortuak baino ez zeuzkan [[Pudong barrutia]]n, gaur egun 500 etxe orratz baino gehiago daude, euretariko batzuk, [[Jin Mao dorrea|Jin Mao Dorrea]] esaterako 400 metrotik gorakoak.
 
Horrez gain, 300 eta 400 metro inguruko dorreak eraikitzeko proiektuak [[TxinaTxinako Herri Errepublika|Txinako]]ko hiri askotan ageri dira, [[Chongqing]], [[Guangzhou]], [[Harbin]], [[Shenzhen]], [[Pekin|Beijing]] eta abar. Etorkizunean, etxe orratzaren paradisua izango da [[Txinako Herri Errepublika|Txina]]
 
== Etxe orratzak munduan ==
[[Fitxategi:Tallest Buildings new2.png|thumb|250px|[[Burj Khalifa]] beste etxe orratzen aldean]]
 
[[TxinaTxinako Herri Errepublika|Txinaz]]z gain ordea, beste hiri eta herrialde askotan ari dira etxe orratz berriak eraikitzen. Horren adierazgarri nagusiena [[Dubai]] da. Duela hogei urte, hiri txikia baino ez zena, gaur egun milioi t'erdi biztanle baino gehiago dituen hiria da, etxe orratzak eraikitzeko dozenaka proiektu daude [[Dubai]]n. Eraikuntzako sektorearen adituen arabera, munduko garabien %15a hiri honetan dago. Dorre berri horietako batzuk gainera, munduko eraikinik garaienak izango dira, [[Burj Khalifa|Burj Dubai]] dorrea esaterako, 700 metro baino gehiago izango dituela aurreikusten da.
 
[[Panama Hiria]]n bestalde, etxebizitza dorre asko altxatzen ari dira. [[Ameriketako Estatu Batuak|Ameriketako Estatu Batuetako]] bizilagun askok euren bizitokia ezartzen du hirian, behin jubilatu eta gero. Higiezinen merkatuak eskaintzen dituen prezio merkeak direla eta, hainbat proiektu aurkeztu dira, 200 eta 400 metro bitarteko dozenaka dorre berri.
63. lerroa:
|7. || [[Shanghai World Financial Center]]||[[Shanghai]]|| {{bandera|Txina}} ||492 metro || 101 || 2008 ||
|-
|8. || [[International Commerce Centre|International Commerce Center]]||[[Hong Kong]]|| {{bandera|Txina}} || 484 metro || 118 || 2010 ||
|-
|9. || [[Petronas dorre bikiak|Petronas Dorrea 1]]||[[Kuala Lumpur]]|| {{bandera|Malaysia}} ||452 metro || 88 || 1998 ||
69. lerroa:
|9. || [[Petronas dorre bikiak|Petronas Dorrea 2]]||[[Kuala Lumpur]]|| {{bandera|Malaysia}} ||452 metro || 88 || 1998 ||
|-
|11. || [[Nanjing Zifeng dorrea|Nanjing Greenland Financial Center]]||[[Nanjing]]|| {{bandera|Txina}} || 450 metro || 89 || 2010 ||
|-
|12. || [[Willis dorrea|Willis Dorrea]]||[[Chicago]]|| {{bandera|AEB}} ||442 metro || 108 || 1974 ||
|-
|13. || [[Kingkey 100|KK 100]]||[[Shenzhen]]|| {{bandera|Txina}} || 442 metro || 97 || 2011 ||
|-
|14. || [[Guangzhou International Finance Center|West Tower]]||[[Guangzhou]]|| {{bandera|Txina}} || 438 metro || 103 || 2010 ||
|-
|15. || [[432 Park Avenue]] ||[[Chicago]]|| {{bandera|AEB}} ||426 metro || 85 || 2015 || Eraikitzen baina altuera maximoan.
81. lerroa:
|16. || [[Trump International Hotel & Tower]] ||[[Chicago]]|| {{bandera|AEB}} ||423 metro || 96 || 2010 ||
|-
|17. || [[Jin Mao dorrea|Jin Mao Dorrea]] ||[[Shanghai]]|| {{bandera|Txina}} ||421 metro || 88 || 1998 ||
|-
|18. || [[Two International Finance Centre]]||[[Hong Kong]]|| {{bandera|Txina}} ||415 metro || 88 || 2003 ||
99. lerroa:
|25. || [[Eton Place Dalian Tower]]||[[Dalian]]|| {{bandera|Txina}} || 383 metro || 80|| 2014 ||
|-
|26. || [[Central Market Project|Central Market]]||[[Abu Dhabi]]|| {{bandera|Arabiar Emirerri Batuak}} || 381 metro || 88 || 2014 ||
|-
|26. || [[Empire State eraikina|Empire State Building]]||[[New York]]|| {{bandera|AEB}} ||381 metro || 102 || 1931 ||
|-
|28. || [[Elite Residence]]||[[Dubai]]|| {{bandera|Arabiar Emirerri Batuak}} || 380 metro || 91 || 2011 ||
119. lerroa:
! Eraikinaren izena !! Udalerria !! Herrialdea !! Garaiera ([[metro|m]]) !! Solairuak !! Egoera !! Amaiera urtea
|-
|[[Kingdom Tower]]||[[Jidda|Jeddah]]|| [[Fitxategi:Flag of Saudi Arabia.svg|20px]] [[Saudi Arabia]] || 1007 metro || 167 || '''Eraikitzen''' || 2018
|-
|[[Pingan International Finance Centre]]||[[Shenzhen]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||660 metro || 115 || '''Eraikitzen'''|| 2015
|-
|[[Wuhan Greenland Center]]||[[Wuhan]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||636 metro || 118 || '''Eraikitzen''' ||
|-
|[[Goldin Finance 117]]||[[Tianjin]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||597 metro || 117 || '''Eraikitzen''' || 2015
|-
|[[Lotte World Premium Tower|Lotte World Tower]]||[[Seul]]|| [[Fitxategi:Flag of South Korea.svg|20px]] [[Hego Korea]] ||555 metro || 123 || '''Eraikitzen''' ||
|-
|[[Chow Tai Fook Binhai Center]] ||[[Tianjin]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||530 metro || 97 || '''Eraikitzen''' ||
|-
|[[Zhongguo Zun]]||[[Pekin|Beijing]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||520 metro || 118 || '''Eraikitzen''' || 2016
|-
|[[Lotte Town Tower]]||[[Busan]]|| [[Fitxategi:Flag of South Korea.svg|20px]] [[Hego Korea]] || 510 metro || 107 || '''Eraikitzen''' ||
|-
|[[International Commerce Center (Chongqing)|International Commerce Center]]||[[Chongqing]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||468 metro || 99 || '''Eraikitzen''' || 2016
|-
|[[Tianjin R&F Guangdong Tower]]||[[Tianjin]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||468 metro || 91 || '''Eraikitzen''' ||
|-
|[[Lakhta Center]]||[[San Petersburgo]]|| [[Fitxategi:Flag of Russia.svg|20px]] [[Errusia]] || 463 metro || 86 || '''Eraikitzen''' || 2016
|-
|[[Riverview Plaza]]||[[Wuhan]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||460 metro || 82 || '''Eraikitzen''' || 2016
|-
|[[Suzhou Supertower]]||[[Suzhou]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||452 metro || 92 || '''Eraikitzen''' || 2016
|-
|[[The Wharf IFC]]||[[Changsha]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] || 452 metro || 88 || '''Eraikitzen'''||
|-
|[[World One]]||[[Mumbai]]|| [[Fitxategi:Flag of India.svg|20px]] [[India]] ||442 metro || 117|| '''Eraikitzen'''||
|-
|[[Wuhan Center]]||[[Wuhan]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] || 438 metro || 88 || '''Eraikitzen'''||
|-
|[[Dubai Dorreak]]||[[Doha]]|| [[Fitxategi:Flag of Qatar.svg|20px]] [[Qatar]] ||437 metro || 88 || '''Eraikitzen''' ||
|-
|[[Diamond Tower]]||[[Jidda|Jeddah]]|| [[Fitxategi:Flag of Saudi Arabia.svg|20px]] [[Saudi Arabia]] || 432 metro || 93 || '''Eraikitzen'''||
|-
|[[Marina 101]]||[[Dubai]]|| [[Fitxategi:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]] [[Arabiar Emirerri Batuak]] || 432 metro || 102 || '''Eraikitzen''' ||
|-
|[[Chongqing International Financial Center]]||[[Chongqing]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||431 metro || 102 || '''Eraikitzen''' ||
|-
|[[Damac Heights]]||[[Dubai]]|| [[Fitxategi:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]] [[Arabiar Emirerri Batuak]] || 420 metro || 87 || '''Eraikitzen'''||
|-
|[[Huaguoyuan Project]]||[[Guiyang]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] || 406 metro || 65 || '''Eraikitzen'''||
|-
|[[Nanjing Olympic Suning Tower]]||[[Nanjing]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] || 400 metro || 89 || '''Eraikitzen'''||
|-
|}
176. lerroa:
|[[Al Burj]]||[[Dubai]]|| [[Fitxategi:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]] [[Arabiar Emirerri Batuak]] || 1050 metro || 228 || Proiektua ||
|-
|[[Mubarak Dorrea]]||[[Kuwait (hiria)|Kuwait Hiria]]|| [[Fitxategi:Flag of Kuwait.svg|20px]] [[Kuwait]] ||1001 metro || || Proiektua ||
|-
|[[Sky City]]||[[Changsha]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||838 metro || 220 || Proiektua ||
|-
|[[Century Plaza]]||[[Suzhou]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||729 metro || 147 || Proiektua ||
|-
|[[Caiwuwei Financial Center]]||[[Shenzhen]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||666 metro || || Proiektua ||
|-
|[[Wangjiadun Proiektua]]||[[Shenzhen]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||646 metro || 115 || Proiektua ||
|-
|[[Triple One]]||[[Seul]]|| [[Fitxategi:Flag of South Korea.svg|20px]] [[Hego Korea]] ||620 metro || 111 || Proiektua ||
198. lerroa:
|[[Oryx Dorrea]]||[[Doha]]|| [[Fitxategi:Flag of Qatar.svg|20px]] [[Qatar]] ||600 metro || || Proiektua ||
|-
|[[Shenzhen International Trade Center]]||[[Shenzhen]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||600 metro || || Proiektua ||
|-
|[[Barwa Dorrea]]||[[Doha]]|| [[Fitxategi:Flag of Qatar.svg|20px]] [[Qatar]] ||570 metro || 108 || Proiektua ||
|-
|[[Nanjing Lu Dorrea]]||[[Tianjin]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||550 metro || 100 || Proiektua ||
|-
|[[Dragon Tower]]||[[Jiangyin]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||538 metro || 118 || Proiektua ||
|-
|[[China CITIC Plaza]]||[[Pekin|Beijing]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||520 metro || 118 || Proiektua||
|-
|[[Pentominium|The Pentominium]]||[[Dubai]]|| [[Fitxategi:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]] [[Arabiar Emirerri Batuak]] || 516 metro || 120 || '''Eraikuntza geldirik''' || 2014
|-
|[[Yangtze Star]] ||[[Nanjing]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||510 metro || || Proiektua ||
|-
|[[Burj Al Alam]]||[[Dubai]]|| [[Fitxategi:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]] [[Arabiar Emirerri Batuak]] || 501 metro || 108 || Proiektua ||
216. lerroa:
|[[Xiaobailou Union Plaza]] ||[[Tianjin]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Arabiar Emirerri Batuak]] || 488 metro || 108 || Proiektua ||
|-
|[[International Commerce Center (Chongqing)|Jialin Fanying]]||[[Chongqing]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||460 metro || 102 || Proiektua ||
|-
|[[Sun Valley Tianhe]]||[[Chongqing]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||450 metro || 95 || Proiektua||
|-
|[[Dubai Towers]]||[[Jidda|Jeddah]]|| [[Fitxategi:Flag of Saudi Arabia.svg|20px]] [[Saudi Arabia]] || 448 metro || 87 || Proiektua ||
|-
|[[Al Quds Endowment Tower]]||[[Doha]]|| [[Fitxategi:Flag of Qatar.svg|20px]] [[Qatar]] ||420 metro || 100 || Proiektua ||
|-
|[[Shenyang International Finance Center]]||[[Shenyang]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||420 metro || 89 || Proiektua ||
|-
|[[Lingnan Tiandi]]||[[Foshan]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||415 metro || || Proiektua ||
|-
|[[2 World Trade Center]]||[[New York]]|| [[Fitxategi:Flag of the United States.svg|20px]] [[Ameriketako Estatu Batuak|Estatu Batuak]] ||408 metro || 76 || Proiektua ||
232. lerroa:
|[[Lighthouse Tower]]||[[Dubai]]|| [[Fitxategi:Flag of the United Arab Emirates.svg|20px]] [[Arabiar Emirerri Batuak]] || 400 metro || 66 || Proiektua ||
|-
|[[Shenzhen International Trade Center]]||[[Shenzhen]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||400 metro || 88 || Proiektua ||
|-
|[[Xujiahui Tower]]||[[Shanghai]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||400 metro || || Proiektua ||
|-
|[[Suzhou West Lake Dorreak]]||[[Suzhou]]|| [[Fitxategi:Flag of the People's Republic of China.svg|20px]] [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] ||400 metro || || Proiektua ||
|-
|}