San Markoren Zaldiak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Addbot (eztabaida | ekarpenak)
t Robota: hizkuntza arteko 13 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q1994701 orrian
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
[[Fitxategi:Venice - St. Marc's Basilica 10.jpg|320px|thumb|San Markoren zaldien erreplikak]]
[[Fitxategi:Horses of Basilica San Marco bright.jpg|320px|thumb|Jatorrizko zaldiak museoan.]]
'''Garaipen koadriga''' edo '''San Markoren Zaldiak''', lau [[zaldi]]ren [[brontze]]zko estatua multzo bat da, jatorrian, [[koadriga]] bat ([[auriga]] batek zuzenduriko lau zaldik tiratutako gurdi antzeko bat) irudikatzen zuen monumentu baten zati zena. [[XIII. mendemendea|XIII. mendetik]]tik [[San Marko basilika]] daude, [[Venezia]]n.
 
== Jatorria eta fabrikazioa ==
Eskulturak, Antzinaro Klasiko amaieran datatuak daude, eta, bere egiletza, [[K. a. IV. mendemendea|K. a. IV. mendeko]]ko [[Lisipo]] eskultoreari eman zaio, teoria hau modu zabalean onartu ez den arren. "Brontze" deitua, egindako analisiek, %96,67an [[kobre]]z egina daudela adierazten dute. Dirudienez, material hau, urre kolore egokiago bat lortzeko aukeratu zen. Gaur egun, antzinako teknologiari buruz dagoen ezagutza dela eta, fabrikazio metodo honek, eskulturak, erromatar jatorrikoak direla iradokitzen du, greziarrak izan beharrean.
 
== Historia ==
Bere jatorri zehatzak, ezezaguna izaten jarraitzen duen arren, egia da zaldiak [[Konstantinopoliseko hipodromoa]]n erakutsi zirela mendeetan zehar. [[1204]]an, [[Venezia]]ko armadak hartu zituen bizantziar hiriburua laugarren gurutzadan arpilatu zuenean. Koadrigarekin, laugarren gurutzadaren ondoren gertatu zena, ezezaguna da. Veneziako [[Dux]] izan zen [[Enrico Dandolo]]k, zaldiak Veneziara bidali zituen, non [[San Marko basilika]]ko [[fatxada]]ren terrazan ezarri ziren [[1254]]an.
 
[[1797]]an, [[Napoleon Bonaparte|Napoleonek]]ek, zaldiak indarrez hartu eta [[Paris]]era eraman zituen, non [[CarrouselCarrouselgo Garaipen Arkua|Carrousel Garaipen Arkuaren]]ren diseinuan erabili ziren, kasu horretan, koadriga batekin batera. [[1815]]ean, zaldiak Veneziara itzuli ziren frantziarren porrotaren ondoren. Terrazan geratu ziren [[1980ko hamarkada]]ren hasiera arte, garai honetan, airearen kutsaduraren ondorioz eta hegaztien zirinen eraginez kaltetuak izan ez zitezen, erreplikengatik ordezkatuak izan ziren arte. Ordutik, jatorrizko koadriga, Basilika barneko museo batean dago.
 
{{commons|Category:Horses of Saint Mark (Venice)}}