Hedadura zabaleko sare: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Wide area networks (WAN) lotu du, Wikidataren arabera.
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
'''Hedadura zabaleko sarea''' edo '''WAN''' sarea (ingelesetik: '''W'''ide '''A'''rea '''N'''etwork) eremu geografiko zabala hartzen duen [[konputagailu-sare]]a da. Eremu malgua izanda 100 eta 1.000 kilometroko eremua har dezake, herrialdeak edo [[kontinente]]ak barruan hartuz . Honen adibiderik esanguratsuenak [[Internet]] eta [[RedIRIS]] dira. Sare pertsonalen ([[PAN (argipena)|PAN]]), sare metropolitano ([[Metropolitan Area Network|MAN]]) edo sare lokalen ([[Sare lokal|LAN]]) ezberdina da.
 
WAN sareak hainbat LAN batera konektatzeko erabiltzen da, eta ondorioz leku batean dauden ordenagailuak beste nonbaitauden ordenagailuekin komunika daitezke. Hainbat WAN organizazio partikularretako sortzen dira eta pribatuak dira, beste batzuk, [[ISP]]ek sortzen dituzte hainbat gauzetarako, organizazioen LAN-ak konektatzetik Internetera konektatzeko. WANak normalean [[linea alokatuak|linea alokatutan]] sortzen dira. Alokatutako linea bakoitzaren amaieran, [[bideratzaile|router]] batek LAN-a konektatzen du alde batean eta [[HUB]] batek WANeko bestea. Hainbat sare [[komunikazio protokolo]]k erabil dezakete oinarrizko transporte fisiko mekanismoa, [[TCP/IP eredu|TCP/IP]] barne. WANetan beste prokolo batzuk ere erabili daitzeke [[X.25]], [[Asynchronous Transfer Mode|ATM]] edo [[Frame Relay|Frame relay]] barne.
 
Orain Internetek abiadura handiko WAN bat ematen duenez, alokatutako linea kopurua organizazioen arteko konexioak egiteko jaitsi egin da. [[VPNSare pribatu birtual|VPNak]]ak erabiltzen dira honen ordez. Hauek zifratuaz gain beste teknika batzuk erabiltzen dituzte dedikatutako sare baten itxura izan dezan organizazioaren sareak elkarbanatutako WAN estruktura baten gainean.
 
Ikerketa akademikorako WAN sareak 3 area ezberdinetan banatu daitezke: Matematika modeloa, sare emulazioa eta sare simulazioa.
10. lerroa:
 
== Ikus, gainera ==
* [[Sare lokal|LAN]]
* [[Sare protokolo]]
* [[Internet]]
* [[TCP/IP eredu]]
* [[Metropolitan Area Network|MAN]]
* [[Azpisare-maskara]]
* [[Internet]]
* [[Intranet]]
* [[Estranet]]
* [[Sarerako sarbide-protokolo|Atzipen protokoloak]]
 
== Erreferentziak ==
* '''[[Andrew Stuart Tanenbaum|Andrew S. Tanenbaum]]''', ''Konputagailu-sareak'' (3. ed 2002), EHU ed.
 
== Kanpo loturak ==