11:32, 5 urtarrila 2014ko berrikusketa aldatu TheklanBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak, Administratzaileak 2.164.308 edits t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-\{\{[Cc]ommons[ck]at\\|(.*)\}\} +{{commonskat}}) ← Aurreko ezberdintasuna		15:24, 4 apirila 2015ko berrikusketa aldatu desegin EnzaiBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 252.705 edits t Robota: Birzuzenketak konpontzen Hurrengo ezberdintasuna →
10. lerroa: === Eguna === Zibilizazio guztietan, [[egun]]aren eta [[gau]]aren arteko txandaketa da oinarrizko denbora unitatea. Eguna [[Lurra]]ren [[~~Bira~~biraketa periodo\|errotazioak]] sortzen duenez, egunsentia ez da une berean gertatzen [[mundu]] guztian. Oraintsu arte, ez-aldiberekotasun hau ez zuen garrantzirik mugikortasunak ez baitzuen eraginik zibilizazioen arteko harremanetan. [[Garraio]]en garapenak eta ordua hedatzeko aukerak konponbidea aurkitzeko beta eman zuen [[XIX. mendea]]n eta [[ordu zona]]k garatu ziren. === Hilabetea === [[Ilargialdi]]ak behatzeko errazak dira eta denbora tarte luzeak neurtzeko oinarri izan dira hainbat kulturatan. [[Urtaro]]rik gabeko munduko eskualdeetan, [[Polinesia]]n adibidez, hilabetea da oinarrizko denbora neurria egunaren ostean. Egungo [[islamiar egutegia\|islamdar egutegia]] ilargialdietan oinarritzen da. Eguzki-egutegietan, hilabeteak ez daude [[Ilargia]]rekin sinkronizatuak. 22. lerroa: Urtaroak definitzen dituenez, [[nekazaritza]] garatu ahala urteak garrantzia hartu zuen denbora neurri gisa. Denbora tarte hau nahiko luzea da eta definitu egin daiteke, adibidez [[solstizio]] eta [[ekinokzio]]ak erabiliz. Garatu zen lehen eguzki egutegia [[Antzinako Egiptoko egutegia]] omen da. Teorian batzuen arabera, [[Nabta Playa]] edo [[Stonehenge]] lekuetako megalitoek, edo [[azteka\|azteken]] eta [[maia zibilizazioa\|maien]] tenpluek urteak neurtu ahal izateko erabili ziren. == Egutegi sistemak == 31. lerroa: * [[Antzinako Egiptoko egutegia]] * [[Haab egutegia]] ([[maia zibilizazioa\|maia]] zibila) * [[Egutegi koptoa]] * [[Etiopiar egutegia]] * [[Persiar egutegia]] * [[Erromatar egutegia]] * [[Juliotar ~~egutegia~~egutegi]]a (aurrekoaren eraldaketa) * [[Gregoriotar egutegia]] (aurrekoaren eraldaketa) * [[Suediar egutegia]] ([[1700]]ko [[martxoaren 1]]etik [[1712]]ko [[otsailaren 30]]era) * [[Egutegi berberea]] * [[Egutegi errepublikanoa\|Errepublikar egutegia]] (Frantziako Iraultzaren egutegia) * [[Saiana egutegia]] ([[India]]ko egutegi nazional ofiziala) * [[Newton egutegia]] (betiereko 364 egunekoa) 48. lerroa: === Ilargi egutegiak === * [[Euskal egutegia]] * [[Islamiar egutegia\|Islamdar egutegia]] * [[Tzolk'in egutegia]] ([[maia zibilizazioa\|maia]] errituala) === Ilargi-eguzki egutegia === 60. lerroa: == Euskarazko lehen egutegia == Iritsi zaigun [[euskara]]zko egutegi antzinakoena [[Joanes Leizarraga]]k egindako itzulpena da, ''Kalendrera'' izenekoa ([[Arroxela]]n, [[1571]]). Bertan, [[juliotar ~~egutegia~~egutegi]]~~ren~~aren azalpenak ematen dira, [[bisurte]]a eta [[ilargialdi]]ak nola kalkulatu. Hauek dira bertan agertzen diren 12 hilabeteak: urtarrila, otsaila, martxoa, apirila, maiatza, ereiaroa, uztaila, agorrila, buruila, urria, hazila eta abendua. == Ikus, gainera ==

Egutegi: berrikuspenen arteko aldeak