'''Asturiasko 1934ko Iraultza''' [[1934]]an [[AsturiasAsturiasko Printzerria|Asturiasen]]en gertatu zen altxamendu bat izan zen. Bertan, [[sozialistasozialismo|sozialistak]]k, [[komunistakomunismo|komunistak]]k eta [[anarkistaanarkismo|anarkistak]]k elkartu ziren eta gobernuak marokoar tropak eta [[Espainiar Legioa|Legioa]] bidali zituen [[Francisco Franco]]ren zuzendaritzapean. Hildako asko egon ziren, errepresio oso gogorra izan baitzen: fusilatuak, torturatuak, kartzelatuak...langile buru askori heriotza zigorra ezarri zitzaien, baina [[Niceto Alcalá-Zamora|Alcalá-Zamorak]] kommutatu zituen.
Altxamenduaren helburua [[Espainiako Bigarren Errepublika]] kentzea zen, horren ordez [[Errepublika]] Sozialista bat ezarriz. Orokorrean [[1934]]an gertatu ziren beste fenomeno batzuekin lotzen da.
== Euskal Herrian ==
[[Bizkaia]]n eta [[Gipuzkoa]]n [[abertzaleabertzaletasun|abertzaleek]]ek Iraultzaren alde egin ez bazuten ere, [[urriaren 5]]ean [[UGT]]ek [[greba orokor]]rera deitu zuen. Zenbait [[EAEeuskal Autonomia Erkidegoa|ekintzale]] eta [[Eusko Langileen Alkartasuna|ELA]] kideen laguntzarekin sozialistek industria guneak eta meategiak okupatu zituzten [[urriaren 12]]ra arte, [[Espainiako Gobernua]]k [[Espainiako Indar Armatuak|armadari]] esku hartzeko agindua eman zion arte, hain zuzen ere. Iraultzak, [[Gipuzkoa]]n, [[Eibar]] eta [[Arrasate]]n eta [[Bizkaia]]n, [[Ezkerraldea]]n, batez ere [[Sestao]] eta [[Portugalete]]n, arrakasta lortu zuen<ref>{{Erreferentzia|url=http://www.euskonews.com/0505zbk/gaia50501es.html|izenburua=Antecedentes de la Revolución de octubre de 1934 y su repercusión en el País Vasco|izena1=Marcelino|abizena1=Oreja Agirre|data=2009-10-5|egile1-lotura=Marcelino Oreja Agirre|argitaletxea=[[Eusko Ikaskuntza]]}}</ref>. Matxinada bukatu zenerako [[Hego Euskal Herria]]n 40 hildako izan ziren, tartean ezkertiarrek eraildako buruzagi karlistak eta armadak [[Eibar]] eta [[Arrasate]]n eraildako grebalariak.
[[Arrasate]]n, non matxinada arrakastatsuena izan zen, langileek [[errepublika]] [[sozialismo|sozialista]] aldarrikatzeaz gain, [[Marcelino Oreja Elosegi]] hil zuten, diputatu [[karlismo|karlista]] eta [[Unión Cerrajera]]ren presidentea zena<ref>{{Erreferentzia|url=http://gorripidea.blogspot.com/2010/04/la-revolucion-de-1934-en-arrasate.html|izenburua=La Revolución de 1934 en Arrasate|egilea=gorripidea.blogspot.com}}</ref>. Iraultzaren buruzagiak preso hartu bazituzten ere, [[1936]]an, [[Fronte Popularra (Espainia)|Fronte Popularrak]] boterea berreskuratu zuenean, [[amnistia]]tu eta kale irten ziren.
