Japoniako historia: berrikuspenen arteko aldeak

'''Japoniako historia''' [[Japoniako geografia|Japoniar uharteak]] eta japoniarrak barne hartzen dituen [[historia]] da, bertako antzinako historian hasi eta egungo [[Japonia]]ren historia modernoa [[estatu-nazio|nazio estatu]] gisa. Japoniaren lehen erreferentzia idatzia txinatar jatorriko Hogeita Lau Historietan agertzen den informazio laburra da, [[I. mendea]]n. Hala ere, badakigu uharteetan [[Goi Paleolitoa|Goi Paleolito]] garaitik jendea bizi zela. Tradizionalki, Japoniako historia arotan banatzen da, Jōmon Arotik hasi eta egungo Haisei arte. Horien artean ezagun eta garrantzitsuenak [[Nara Aroa]] ([[710]]-[[794]]), [[Edo Aroa]] ([[1603]]-[[1867]]) eta [[Meiji Aroa]] ([[1866]]-[[1869]]) dira.

Japoniarrak [[korea]]r eta [[txinatxinako Herri Errepublika|txinatar]]tar jatorrikoak dira nagusiki. ''Kojiki'' kondairaren arabera, Jinmu enperadoreak sortu zuen Japonia [[K. a. VIII. mendemendea]]ann. [[V. mendemendea|V]]-[[VI. mendemendea|VI. mendeetan]]etan, [[kaligrafia]] txinatarra eta [[budismo]]a sartu ziren Korean zehar edo Txinatik zuzenean, beste ohitura ugarirekin batera. Enperadoreak ziren ofizialki agintea zutenak, baina egiazko boterea jauntxo edo ''shogun'' gerlarien esku zegoen.

Bakartze hura 251 urtez luzatu zen, [[1854]]an [[Matthew Calbraith Perry]] [[estatubatuar]] komodoroak [[Mendebaldea (kultura)|Mendebaldeari]] irekitzea behartu zuen arte, [[Kanagawako Ituna]] zela medio. Garai luze batez, irekitze honek aldaketa handiak eragin zuten Japoniako [[gizarte]]an. [[Meiji berrezarkuntzaBerrezartzea|Meiji berrezarkuntzak]]k erreforma sakonak hasi zituen [[1868]]tik aurrera. Sistema feudala ezeztu egin zen eta mendebaldeko instituzioak aukeratu, batez ere gobernu eta lege sistemak, baina baita ere ekonomikoak, sozialak eta militarrak. Horrela nazioarteko indar bihurtu zen oso epe laburrean. Txina eta Errusiaren aurkako gerretan [[Taiwan]], [[Korea]] eta beste lurralde batzuk bereganatu zituen, inperioa hedatuz.

[[Azaroaren 7]]an, [[Txinako Herri Errepublika|Txina]] eta [[Japonia]] harreman diplomatikoak berrezartzeko konpromisoa hartu zuten. Halaber, [[Diaoyu]]/[[Senkaku]] artxipelagoaren jabetzarengatik eta bestelako auziengatik zeuzkaten gatazkengatik elkarrizketa hasteko ere prest agertu ziren<ref>[http://www.berria.eus/paperekoa/5101840/023/005/2014-11-08/txina_eta_japonia_elkarrizketan_hasiko_dira.htm «Txina eta Japonia elkarrizketan hasiko dira»], ''Berria'', 2014-11-08</ref>.

[[Azaroaren 18]]an, hauteskundeak aurreratu zituen Japoniako lehen ministroak. [[BEZBalio Erantsiaren gaineko Zerga|BEZaren]]aren igoera aurreikusten zuen neurria atzeratzean zegoen honen arrazoia. Datu ekonomiko txarrek zerikusia izan zuten atzerapenarekin<ref>[http://www.berria.eus/albisteak/103862/hauteskundeak_aurreratu_ditu_japoniako_lehen_ministroak_zerga_igoera_bozketara_eramanez.htm «Hauteskundeak aurreratu ditu Japoniako lehen ministroak, zerga igoera bozketara eramanez»], ''Berria'', 2014-11-18</ref>.

[[Abenduaren 14]]an, [[Japonia]]n hauteskundeak ziren eta lehen ministroaren alderdia zen hauteskundeetako faboritoa<ref>[http://www.berria.eus/paperekoa/5202217/029/004/2014-12-14/japoniako_lehen_ministroaren_alderdia_da_gaurko_hauteskundeetako_faboritoa.htm «Japoniako lehen ministroaren alderdia da gaurko hauteskundeetako faboritoa»], ''Berria'', 2014-12-14</ref>. Eta horrela gertatu zen, Abek gobernuan ez zuen aldaketarik egingo, Japoniako hauteskundeak irabazi baitzituen. [[2012]]an hasitako politika ekonomikoak herritarrek onartzeko deitu zuen bozetara [[ShinzoShinzō Abe|Shinzo Aberen]]ren gobernuak, eta 2012an baino bi ordezkari gutxiago lortu zituen<ref>[http://www.berria.eus/albisteak/106347/abek_gobernuan_ez_du_aldaketarik_egingo_japoniako_bozak_irabazi_ostean.htm «Abek gobernuan ez du aldaketarik egingo, Japoniako bozak irabazi ostean»], ''Berria'', 2014-12-15</ref>. Beraz, ekonomia pribatizatzeko aukera zuen gobernuak<ref>[http://www.berria.eus/paperekoa/5001970/016/003/2014-12-16/bozen_ostetik_ekonomia_pribatizatzeko_bidea_zabalik_du_japoniako_gobernuak.htm «Bozen ostetik, ekonomia pribatizatzeko bidea zabalik du Japoniako Gobernuak»], ''Berria'', 2014-12-16</ref>.