Fitxategi sistema: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:File systems lotu du, Wikidataren arabera. |
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
||
2. lerroa:
== Sarrera ==
[[Sistema informatiko]] bateko garrantzi handiko datuak edo informazioa, memoria lagungarrietan biltegiratzen dira. Honela programak, datuak eta [[konputagailu-sare]]en egitura konplexua ere [[sistema eragile]]ak disko gogorretan gordetzen ditu. ([[Direktorio aktibo|Active Directory]] zein [[Domain Name System|DNS]], banatutako [[datu-base]] hierarkikoak dira eta beraz [[disko gogor]]retan gordeta daude).
[[Sistema eragile]] gehienek beraien fitxategi sistema propioa daukate. Fitxategi sistemak testu moduan edo grafikoki adieraziak dira fitxategi kudeatzaile baten bitartez. Fitxategi sistema arruntenak datuen atzipena tamaina berdineko bloke kate bat (batzuetan sektore deitutakoa eta 512 [[byte]]-ko luzerakoa normalean) bezala baimentzen duten datu biltegiratze dispositiboak erabiltzen dituzte. Fitxategi sistemaren [[software]]a sektore hauek [[Fitxategi (informatika)|fitxategi]] eta direktorioetan antolatzeko arduraduna da eta erregistro bat mantentzen du sektore bakoitza ze fitxategiarena den jakiteko eta erabili ez direnak bereizteko. Errealitatean, artxibo sistemak batek ez du espresuki datu biltegiratze dispositibo baten beharra, baizik eta dinamikoki sortutako datuen atzipenerako ere erabil daiteke, sare konexio batean jasotakoak bezala.
12. lerroa:
Honela, adibidez, [[Unix]] sitema batean, "mikel" erabiltzailearen kanta gogokoaren bide-izena honelako zerbait izando zen:
/home/mikel/musika/Magic Mushrooms - Open Source.[[ogg Vorbis|ogg]]
Antzeko adibide bat [[Microsoft Windows|Windows]] fitxategi sistema batean honela ikusiko zen:
C:\Mis documentos\Nere Musika\Magic Mushrooms - Open Source.ogg
28. lerroa:
Esate baterako [[Windows NT]]-ek hiru motako partizioak onartzen ditu:
:* [[FAT]]: [[MS-DOS|MSDOS]] eta [[Windows 9x]]-eko fitxategi-sistema. Oso mugatua da izenekin, zortzi letra izenerako eta hiri luzapenerako baino ez ditu onartzen. FAT16 eta FAT32 aldaera bi ditu
:* [[HPFS]]: [[OS/2]]-ren sistema propioa. NT 4.0-an erabil daiteke baino ez windows 2000-rekin.
:* [[NTFS]]: Kudeaketa aurreratu bat egitea ahalbidetzen digu. Bere ezaugarri nagusiren artean:
::* '''Fitxategi eta partizio handiak''' izateko ahalmena.
::* '''Fitxategien izen luzeak''', [[Unicode|UNICODE]] kodeketa jasanez
::* '''Fitxategien eta direktorioen atzipenen optimizazioa'''
::* '''Fitxategien eta direktorioen gainean segurtasuna eta auditoria'''
::* '''Akatsak jasateko fitxategi-sistema'''. Fitxategi-sistemaren aldaketa guztiak transakzioetan gordetzen dira, berreskuratzea errazagoa izanik. Baita '''disko ispiluak eta disko multzoak (RAID) ''' ere onartzen ditu.
::* [[Disko
::* '''Fitxategien atributu hedatuak'''
[[Unix|UNIX]]-ek ere fitxategi-sistema desberdinak onartzen ditu: [[ext2]], [[ext3]], [[S5]], [[UFS]] (UNIX-en datu-basena sistema), [[BFS]], [[AFS]], [[DOS]]...
[[Netware]]-k behar bada ezaugarri honetan sistema eragilerik malguena da. DOS fitxategiak onartzen ditu baina [[Microsoft]]-en sistema baino ahaltsuagoa ahalbidetzen du (segurtasun, konpresio, disko-kuota ezaugarriak onartzen ditu). Baita [[Macintosh|Mac]], Windows 9x, OS/2, UNIX (NFS) eta NT fitxategi sistemak jasaten ditu ere.
Edozein arrozi dela medio, fitxategi sistemak hondatze bat pairatuko balu, erabiltzaileen datuak arrisku handian leudeke. Arazo hau dela eta, instalazio handietan fitxategi-sistemaren fidagarritasuna bermatzeko segurtasun prozedurak beharrezkoa dira. Ondoren fidagarritasuna hobetzen dituzten prozedurak:
60. lerroa:
* [[Ext2|EXT2]]
* [[Ext3|EXT3]]
* [[FAT]] ([[DOS]] eta [[Microsoft Windows|Windows]]-en fitxategi sistemak)
* UMSDOS
* FFS (Berkeley Fast File System)
66. lerroa:
* HFS ([[Mac OS]]-entzat)
* HPFS
* ISO 9660 (Soilik irakurtzeko fitxategia sistema [[Disko konpaktu|CD-ROM]]-entzat)
* JFS
* kfs
75. lerroa:
* [[ReiserFS]]
* Reiser4
* [[UDF]] (DVD eta [[Disko konpaktu|CD-ROM]] batzuetan erabilia)
* UFS (Universal Disk Format)
* [[XFS]]
87. lerroa:
* AFS
* AppleShare
* CIFS (SMB edo [[
* Coda
* InterMezzo
| |||