Erromako Senatua: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Dexbot (eztabaida | ekarpenak)
t Removing Link FA template (handled by wikidata)
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
3. lerroa:
 
== Fundazioa ==
Legendaren arabera, [[Romulo eta Remo|Romulok]]k fundatu zuen Senatua, gobernariak aholkatzeko. Horretarako 100 familietako buru ([[latin]]ez ''pater'') kokatu zituen. [[Erromatar Monarkia]] bukatutakoan, Luzio [[Junio Bruto]]k, [[Erroma]]ko liberatzaileak, senatarien kopurua 300raino igo zuen.
 
== Boterea ==
[[Erroma]]ko populazioa bi taldetan zegoen banandurik, Senatua eta Herria, SPQR laburdurak adierazten duen bezala: ''Senatus PopulusQue Romanorum'' (Erromako Senatua eta Herria).
 
Senatuak ez zeukan legeak egiteko botererik. Senatus consultum-ak (Senatuak ematen zituen ebazpenak) lege zein praktika politikorako aholkuak baino ez ziren. Senatuko ebazpen horiek kontuan hartuta, Erromako asanbladek egiten zituzten legeak eta aukeratzen zituzten magistratuak. Joera hau [[Erromatar Errepublika berantaberantiar|Erromatar Errepublika berantaren]]ren garaian aldatu zen.
 
Hala ere, Senatuak botere handia bazeukan. Enbaxadak hartzen eta igortzen zituen; lur publikoez (probintziez ere) arduratzen ziren magistratuak eta gerrarako jeneralak Senatuak izendatzen zituen; altxor publikoa ere bere esku zegoen. Larrialdi kinketan, Senatuak baimena eman behar zien kontsulei diktadore bat izendatzeko. Errepublika berantean, ordea, ''senatus consultum de republica defendenda'' edo ''senatus consultum ultimum'' izeneko ebazpenak jarri ziren indarrean Errepublika pertsona baten menpean gera ez zedin. Gerra-lege gisa hau, [[Zizeron]]ek ezarri zuen [[Katilinaren konspirazioa]]ri aurre egiteko adi bidez.
22. lerroa:
Garai hartan, senatari atzerakoien talde bat sortu zen, ''[[Optimates]]'' izenekoa. [[Marko Emilio Eskauro]], [[Kinto Lutazio Katulo]], [[Marko Kalpurnio Bibulo]] eta [[Katon Minor]] ziren haien buru.
 
Talde horrek eta ''[[Populares]]'' izenekoak sekulako ika-mikak izan zituzten [[Erromatar Errepublika berantberantiar|Erromatar Errepublika berantean]]ean boterea eskuratzerakoan. Haien arteko bortizkeria ohiko bihurtu zen. Azkenean, [[Erroma]] gerra zibilera eraman zuten.
 
''Optimates'' taldean [[Luzio Kornelio Sila|Sila]] edo [[Ponpeio|Ponpeio Handia]] (azken urteetakoa) sartu beharko lirateke. ''Populares'' taldean, berriz, [[Gaio Mario]], [[Luzio Kornelio Zina|Zina]] edo [[Julio Zesar]]. Taldeak, nolanahi ere, ez ziren hain garbiak, eta politikariak taldeaz aldatzen ziren.
 
[[Kategoria:Antzinako Erromako politika|S]]