12:16, 10 martxoa 2013ko berrikusketa aldatu Addbot (eztabaida \| ekarpenak) 123.542 edits t Robota: hizkuntza arteko 5 lotura lekualdatzen; aurrerantzean Wikidata webgunean izango dira, d:q2603157 orrian ← Aurreko ezberdintasuna		14:32, 4 apirila 2015ko berrikusketa aldatu desegin EnzaiBot (eztabaida \| ekarpenak) Bot-ak 252.705 edits t Robota: Birzuzenketak konpontzen Hurrengo ezberdintasuna →
8. lerroa: \| jaiotza data = [[1916]]ko [[ekainaren 15]]a \| jaiotza hiria = [[Montbéliard]] \| jaiotza herrialdea = {{FRA}} [[Doubs (argipena)\|Doubs]], [[Frantzia]] \| heriotza data = [[1995]]eko [[urtarrilaren 5]]a \| heriotza hiria = [[Paris]] 21. lerroa: Francisco ([[Lima]]n [[1889]]an jaioa) bere aitaren familiak [[Peru]]ra emigratu zuen, hainbeste euskaldunek [[XIX. mendea]]n egin zuten bezala. [[Europa]]ra itzulita, bere aita izango zena [[Hendaia]]n kokatu eta dentista lanetan hasi zen. Berta-Ena Jambreau bere ama izango zena ere [[Hego Amerika]]n jaio zen, [[Buenos Aires]]en. Bere familia hendaiar jatorrikoa zen eta aita hil zenean hara bueltatu ziren. Beraz, [[Txingudi]] aldeko herri honetan ezagutu zuten elkar bi gurasoek. Bere aita bost urterekin galdu zuen '''Lopezek'''. Ikasketak [[Paue]]ko [[lizeo (argipena)\|lizeoan]]an egin eta gero [[Paris]]era jo zuen [[Medikuntza]] ikasketak egin eta bere aitaren moduan dentista bihurtu nahian. [[Piano]] jole [[amateur]] ona zenez [[Auzo Latindarra\|Auzo Latindarreko]] [[kabaret]]etan jotzen zuen arratsaldeetan bere ikasketen zati bat ordaindu ahal izateko; orduan ez zuen buruan karrera musikalean bide egitea. === 1939-1945: kantaren munduko hastapenak === 39. lerroa: Hamar bat urtez beste arrakasta batzuk kateatu zituen: ''La Route Fleurie'' (''ABC'', [[1952]], Georges Guétary, [[Bourvil]] eta [[Annie Cordy]]rekin); ''À la Jamaïque'' (''Porte-Saint-Martin'', [[1954]], [[Jeanne Sourza]] eta [[Christian Selva]]rekin); ''La Toison d’Or'', (''Châtelet'', [[1954]], [[André Dassary]]rekin); ''Méditerranée'' (''Châtelet'', [[1955]], [[Tino Rossi]]k interpretatutako lehen opereta); ''Tête de Linotte'' (''ABC'', [[1957]], Annie Cordy eta [[Jean Richard]]ekin). [[1960ko hamarkada]] ez zen hain distiratsua izan.[[Yéyé]] musika (melodikoa baino erritmikoa) modan jarri eta ''variétéren'' munduan nagusitasuna hartu zuen. '''Francis Lopezek''' hurbilpen bat burutu zuen estilo berri honekiko, [[twist (argipena)\|twist]] erritmoa opereta berrietan sartuz: ''Visa pour l’amour'' (Luis Mariano eta Annie Cordyrekin, [[1961]]) eta batez ere ''Le Temps des guitares'' ([[1963]]an [[Tino Rossi]]rentzat idatzita), non erritmo berrien eragina are handiagoa den eta belaunaldi berriaren kantari bat ere, [[Josy Andrieu]], agertzen den. Hala ere ikuskizun handiko operetak ez ziren erabat bazterrean geratu. [[Maurice Lamy]], ''Châtelet'' antzokiaren zuzendaritzan [[Maurice Lehmann]]en ondorengoa zenak ''Le Prince de Madrid'' enkargatu zuen; [[1967]]ko martxoan sortua eta Luis Mariano izarra zela bi urtez mantendu zen. [[1968]]ko maiatzean [[Raymond Vincy]] bere kolaboratzailea hil zen. ''Châteleten'' [[1969]]ko abendurako ekoiztu behar zen ''La Caravelle d’Or'' ikuskizunerako [[libreto]]a egiteko [[Jean Valmy]] eta hitzetarako [[Jacques Plante]] deitu zituzten. [[Luis Mariano]], gaixorik, zenbait astetan agerraldiak eman eta gero utzi behar izan zuen. [[1970]]eko [[uztailaren 14]]an hil zen [[Paris]]en. [[1950eko hamarkada]]n frantses operetan arrakasta itzela lortu zuen hirukotean '''Lopez''' konpositorea baino ez zen geratzen. Hala ere beste arrakasta batzuk lortu zituen: Parisetik kanpo [[Rudy ~~Hirigoyen~~Hirigoien\|Rudy Hirigoyenek]]ek ''Viva Napoli!'' opereta arrakastatsu bihurtu zuen [[1969]] eta [[1970]]eko irailean hiriburuan ere eman zen, ''Mogador'' antzokian. === 1970-1994: zailtasunak === 54. lerroa: ''Mogador'' ere antzean zebilenez Lopezek ez zeukan neurri handiko opereta bat egiterik. Areto txikigoetan (''Renaissance'', ''Elysée-Montmartre'', ''Eldorado'') aritu behar izan zuen. Halakoetan orkestra kabitu ezinik, kantariak sintetizatzaile baten laguntza zuten musika tresna bakan batzuekin baino ezin ziren aritu. Bitarteko mugatuekin bazen ere temati ibili zen Lopez: [[1979]]tik [[1994]]rako bere lanen katalogoak hogei titulu ditu (opereta bana urtero batez beste), hori bai garai bateko arrakasta ezin bilduz. Gainera azken urteetan zaila da jakitea zein den '''Lopezen''' ekarpena ekoizpen hauetan, Anja emaztearen eta gero Rodrigo semearen doinuak ere sartu zirelako. Azken obretarako [[Gésip Légitimus]] hartu zuen zuzendaritza artistikorako eta ordurako zaharrak ziren izar handiak izandako [[Georges Guétary]], [[Rudy Hirigoien\|Rudy Hirigoyen]], [[Maria Candido]], [[Josy Andrieu]]...eta antzeko arrakasta mailarik lortu ez zuten gazteagoak: [[José Villamor]], [[Katia Tchenko]], [[Ricardo Garcia]], [[Tony Gama]], [[Richard Finell]], Chris Keller. '''Francis Lopez''' [[Paris]]en hil zen [[1995]]eko [[urtarrilaren 5]]ean. [[Frantzia\|Frantses estatu]] mailan [[XX. ~~mende~~mendea\|XX. mendeko]]ko [[melodia]] egilerik handienetakoa da [[Vincent Scotto]]rekin batera. [[Paris]]en ez honenbeste<ref>[[2006]]an ''[[Chanteur de Mexico]]'' obraren emanaldi berriek ez zuten arrakasta handirik erdietsi.</ref> baina bera hil eta gero oraindik ere probintzietako antzokietan sarritan ematen dira bere operetak: ''La Belle de Cadix'', ''Andalousie'', ''Quatre jours à Paris''...Pasa den mendeko musikagilerik herrikoienetako gisa gogoratzen da<ref> Jean-Claude Fournier, "Un mélodiste exceptionnel : Francis Lopez", ''Opérette'' aldizkaria, 95 alea, [[1995]]eko apirila-uztaila, 22.or.</ref>. [[Euskal Herria]]n ere bere kantarik famatuenak bertsio ezagun bat ezagutu du: ''[[Mejiko (kanta)\|Mejiko]]'' [[Egan]]ek kantatua<ref>[http://www.badok.info/diskoa.php?id_disko=197&id_artista=28 Datuak badok.infon.]</ref>. 88. lerroa: * [[1967]] : ''Le Prince de Madrid'' (''Théâtre du Châtelet'') * [[1969]] : ''La Caravelle d'Or'' (''Théâtre du Châtelet'') * [[1969]] : ''La Honte de la famille'' [[film (zinema)\|filmaren]]~~aren~~ musika; ez zen merkaturatu<ref>Iturria: filmaren datu orokorrak.</ref>. * [[1970]] : ''Viva Napoli'' (''[[Théâtre Mogador\|Mogador]]'') * [[1971]] : ''Restons Française'' (''Théâtre des Capucines'')

Francis Lopez: berrikuspenen arteko aldeak