Artikoa: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
2. lerroa:
[[Fitxategi:Arctica surface.jpg|thumb|right|Eskualdeko mapa topografikoa.]]
 
'''Artikoa''' [[Lurra|Lurreko]] iparraldeko muturrean dagoen [[eskualde]]a da. Barnean [[Ozeano Artikoa]]z gain [[Kanada]], [[Errusia]], [[Groenlandia]], [[Ameriketako Estatu Batuak]], [[Norvegia]], [[Suedia]], [[Finlandia]] eta [[Islandia]]ko zati batzuk ere ditu. Eskualdea [[bankisa|izoztutako ozeanoaz]] eta [[zuhaitz]]ik gabeko [[permafrost]]ez osatuta dago. Eskualdearen hegoaldeko muga [[Zirkulu polar artikoa|Zirkulu Polar Artikoa]] (66° 33'N) da, gutxi gorabehera [[gauerdiko eguzki]]aren eta [[gau polar]]raren muga ere badena.
 
Politikaren aldetik, Artikoak zortzi estaturen iparraldeko eskualdeak ditu bere barnean. Zortzi horiek estatu artikotzat jotzen dira, nahiz eta [[Natura zientziak|natura zientziek]] eskuarki [[azpiartiko]]tzat jo. Bere ezaugarri klimatikoak direla eta, Artikoko [[ekosistema]] berdingabea da Lur osoan. Hala ere, [[klima aldaketa]]ren eraginez egoera larrian dago (bankisa gero eta txikiagoa da, hango [[zooplankton]]a, [[fitoplankton]]a, [[arrain]]ak eta [[ugaztun]]ak urritzen ari dira, eta abar). Artikoko [[Indigena|herri indigenak]], hango gainerako izaki bizidun guztiak bezala, hotz handietara egokituta daude.
11. lerroa:
* [[Baffin badia]]
* [[Beaufort itsasoa]]
* [[Barents|Barents itsasoa]]
* [[Bering (itsasoa)|Bering itsasoa]]
* [[Bering (itsasartea)|Beringeko itsasartea]]
* [[Txuktxien itsasoa|Txuktxi itsasoa]]
* [[Davis itsasartea]]
* [[Danimarkako itsasartea]]
* [[Ekialdeko Siberiako itsasoa]]
* [[Groenlandiako itsasoa]]
* [[Hudson badia|Hudsoneko badia]]
* [[Kara]]
* [[Laptev]]
* [[Nares itsasartea]]
* [[Norvegiako itsasoa|Norvegiar itsasoa]]
</div>
 
29. lerroa:
<div style="-moz-column-count: 3; column-count: 3;">
* [[Alaska]] ([[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]])
* [[Aleutiarrak|Aleutiar uharteak]] ([[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]])
* [[Arkhangelsk oblasta]] ([[Errusia]])
* [[Kanadako Uhartedi Artikoa|Uhartedi Artikoa (Kanada)]]
* [[Diomedeak]] ([[Errusia]]/[[Ameriketako Estatu Batuak|AEB]])
* [[Finnmark]] ([[Norvegia]])
43. lerroa:
* [[Nordland]] ([[Norvegia]])
* [[Norrbotten]] ([[Suedia]])
* [[Ipar-mendebaldeko Lurraldeak|Ipar-mendebaldeko lurraldeak]] ([[Kanada]])
* [[Zembla Berria]] ([[Errusia]])
* [[Nunavik]] ([[Quebec]], [[Kanada]])
49. lerroa:
* [[Uhartedi Artikoa (Errusia)]]
* [[Lapland|Sápmi]] ([[Norvegia]], [[Suedia]], [[Finlandia]], [[Errusia]])
* [[Iparraldeko Zembla|Severnaya Zemlya]] ([[Errusia]])
* [[Siberia]] ([[Errusia]])
* [[Svalbard]] ([[Norvegia]])