Zain: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robotak {{Commonskat}} gehitu du. Txantiloiak commons:category:Veins lotu du, Wikidataren arabera. |
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
||
18. lerroa:
MeshNumber = |
}}
'''Zainak''' ([[aitzineuskara]]z ere ''*zain''<ref>[[Koldo Mitxelena]] (1976). ''Fonética histórica vasca''. [[Donostia]]: Gipuzkoako Aldundia.</ref>) [[odol]]a gorputzaren [[organo]]etatik [[bihotz]]era garraiatzen duten hodiak dira, [[zirkulazio-aparatu|aparatu
[[Oxigeno]]a galdutako odol pozoitsua, oxigenoa galdu duena eramaten dute zainek bihotzera; [[ehun]]ek bere hondakinak odolera isuri ondoren, zainek bihotzera eramaten dute odol hori, zirkulazio txikiaren bidez bihotzak biriketara bidal dezan eta han garbi dadin. [[Arteria|Arteriek]] aldiz alderantzizko eginkizuna dute zirkulazio handian; odol garbia, oxigenoa duena ehunetara eramatea. Bihotzaren eta [[birika|biriken]] arteko zirkulazio txikian, alderantzizko lana betetzen dute zainek eta arteriek; arteriek oxigenorik gabeko odola bihotzetik biriketara eramaten dute eta han, garbitu ondoren zainek jasotzen dute odol garbia bihotzera eramateko. Arterien bidez gorputz ehunetara bidaltzen da berriro odol garbia. Gorputzeko ehunetan dagoen odola gorputz atal bakoitzari dagozkion zainek eramaten dute bi zain nagusietara: burukoek eta besoetakoek goiko zain nagusira (kabara), eskuineko goi barrunbean bukatzeko, enborrekoek eta zangoetakoek beheko zain nagusira, eskuineko goi barrunbean baina beheraxeago bukatzeko. Arteriak bezalakoak dira zainak egiturari dagokionez; hiru geruza dituzte: barne geruza, endoteliala eta oso fina, tarteko geruza, [[gihar]]duna, eta kanpo geruza, [[zuntz]]duna. Odolak bihotzera bidean atzera egin ez dezan, enborreko eta hanketako zainek batez ere, balbula batzuk dituzte. Arteriak baino ugariagoak dira zainak, arteriak halako bi ia, besoetan eta hanketan batez ere. Zainxka alorretan hasten dira zainak eta bihotzean bukatzen, gibel zaina (porta) ezik, hori heste meheko zainxketan hasten baita eta gibelekoetan bukatzen. Odola zainetan zehar ibil dadin eragile bat baino gehiago dira: giharren uzkurdurak, giharraldeko odola estutu eta zainetara botata lehendik han zegoenari bihotzera bultzatzen diotenak, eta arnasketa, hartu eta botatzean bularraldea gehiago edo gutxiago estututa, hango eta sabelaldeko zainei masaje modukoa ematen diena; hala ere, bihotza bera da eragilerik garrantzitsuena.
37. lerroa:
== Fisiologia ==
''"Odol zikina"'' (azido karboniko eta hondakinez osatuta) garraiatzen du gorputzaren [[ehun]] periferiko guztietatik [[bihotz]]aren [[eskuineko aurikula]]ra, hortik [[eskuineko bentrikulu]]ra eta azkenik [[biriketako arteri]]etatik [[
== Lotutako gaixotasunak ==
| |||