Aristides de Sousa Mendes: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t Robota: Birzuzenketak konpontzen |
|||
16. lerroa:
| sinadura =
}}
'''Aristides de Sousa Mendes do Amaral e Abranches''' ([[Cabanas de Viriato]], [[Viseu (barrutia)|Viseu barrutia]], [[1885]]eko [[uztailaren 19]] - [[Lisboa]], [[1954]]ko [[apirilaren 3]]) [[Diplomazia|diplomatiko]] [[portugal]]darra izan zen. [[Bordele]]n [[1940]]an lanean zebilela [[António de Oliveira Salazar]] [[Diktadura|diktadorearen]] aginduak betetzeari ukon egin eta nazionalitate askotako 30.000 bat [[judu]] zein ez juduri [[bisa]]k eman zizkien, horrela [[
23. lerroa:
== Biografia ==
=== Hastapenak ===
[[Carregal do Sal]] udalerriko herriska batean jaio zen, [[Portugal]]go [[Beira Alta]]n. Familia [[Aristokrazia|aristokratiko]], [[katolizismo|katoliko]] [[errege]]zale eta kontserbadorean hazi zen. [[1907]]an [[Lisboa]]ra jo zuen eta geroago [[Coimbrako Unibertsitatea]]n [[Zuzenbide]]a ikasi zuen; bere anaia bikia bezaka karrera [[Diplomazia|diplomatikoa]] egiteari ekin zioten. Angelina emaztearekin 14 seme-alaba izan zituen, lehena [[1909]]an jaioa.
'''De Sousa Mendes''' [[Portugal]]go ordezkari aritu zen [[1910]]etik; urte horretan [[Demerara]]n (egun [[Guyana]]) ibili zen bigarren mailako kontsul. Zenbait hilabete [[Galizia]]n pasatu eta gero [[1911]]n [[Zanzibar]]rera bidali zuten; [[1918]]an [[Brasil]] ([[Curitiba]], [[Porto Alegre]]) izan zen bere helburua eta [[1920]]an [[San Frantzisko (Kalifornia)|San Francisco (Kalifornia)]]. [[1929]]an [[kontsul]] izendatu zuten [[Anberes]]en ([[Flandria]]); bertan [[1938]] arte egon zen. Han egindako lana garrantzitsua izan zen eta [[Belgika]]ko Koroaren Ordena eman zioten, estatu honetako kondekoraziorik handiena. Aldi honetan [[Maurice Maeterlinck]] ([[Literaturako Nobel Saria|Literaturako Nobel Sariduna]]) eta [[Albert Einstein]] bezalakoekin egoteko aukera izan zuen. Geroago [[Bordele]]ra ([[Okzitania]], [[Frantzia|frantses]] estatuan) bidali zuten kontsul.
=== Bigarren Mundu Gerra ===
Gerraren hasierak hiri [[Gaskoinia|gaskoian]] harrapatu zuen, [[Adolf Hitler]]ren agindupeko tropak [[Frantzia]] osoa zeharkatzen ari ziren unean. [[António de Oliveira Salazar|Salazarrek]], [[Francisco Franco|Francok]]
[[1940]]an [[Frantzia]]ko gobernua, [[alemania]]r tropengandik [[Paris]]etik ihesi [[Bordele]]n finkatu zen. Milaka iheslari ere hirira heldu ziren eta haietako askok Portugalgo [[kontsulatu]]ra jo zuten herrialde honetara edo [[Ameriketako Estatu Batuak|AEBetara]] joan ahal izateko. '''De Sousa Mendesek''' [[1939]]tik ekin zion aginduak ez betetzeari; bisak igorriz lagundu zituen pertsonen artean [[jacob Kruger]] [[Brusela]]ko [[errabino]]a egon zen eta horrek [[judu]]ak heriotza segurutik salbatzeko garrantzia azpimarratu zion.
49. lerroa:
* Erbesteko [[Belgika]]ko gobernuko zenbait kide.
* [[Norbert Gingold]] [[piano]] jotzailea.
* [[Charles Oulmont]] frantses idazlea eta [[
* [[Ilse Losa]] idazlea.
* [[Salvador Dalí]] eta [[Gala Éluard Dalí]].
66. lerroa:
* [[2006]]an [[Cabanas de Viriato]] jaioterrian bere etxea berreraikitzeko kanpaina abian jarri zen<ref>[http://www.exploracaourbana.com/a-mansao-abandonada-de-aristides-de-sousa-mendes/ Jaiotetxe abandonatuaren argazkiak].</ref>.
* [[2007]]an [[RTP]] Portugalgo [[telebista]] publikoko ''[[Os Grandes Portugueses]]'' programak historia osoko portugaldar handienak aukeratzeko ekimena bultzatu zuen; '''de Sousa''' hirugarren geratu zen; bigarren postua [[Álvaro Cunhal]] idazle [[Komunismo|komunistak]] lortu zuen baina ironikoki lehena [[António de Oliveira Salazar]] diktadorea bera aukeratu zuten.
* [[Viena]]ko [[Vienna International Center]]ren, non [[
=== Euskal Herrian ===
| |||