Higadura: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
t bandalismoa desegitea
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
{{argitzeko|geologiari|Higadura (argipena)}}
[[Fitxategi:Bardeak.jpg|thumb|200px|[[Bardeetako natura parkea|Bardeak]], higadura handiak sortutako lurraldea.]]
'''Higadura''' lurrazaleko gaien karraskatze eta suntsitzea da (lurra, lokatza, arroka eta beste) agente geologikoen eraginpean. Etengabeko [[marruskadura indarra|marruskatze]]-lana [[ibai]]ek, [[euri]] [[ur]]ek, haizeak, [[izotz]]ak edo [[itsas]]oak eragiten dute, [[grabitazio]]a edo izaki biziek direla-eta.
 
Higaduraren ondorioz askatutako harri puskak ez dira toki berean gelditzen, agente berak egiten duen mugimenduari esker lekualdatzen dira, hau da, garraiatu. Garraioa burutzen duten agenteak honako hauek dira: grabitatea, ibaiak, errekak eta uharrek daramaten ura, glaziarretako izotza, itsasoko ura eta haizea.
40. lerroa:
 
Higadura kontrolatzeko programen funtsezko alderdietako bat gehiegizko higadura sor daitekeen leku eta garaien aurreikuspena da. Leku eta une jakin batean higaduraren ondorioz lurzorua galtzea faktore askoren menpe dago, eta faktore-multzo horri "lurzoru-galeraren ekuazio unibertsal" deitu zaio. Ekuazio hori gaur egun mundu osoan erabiltzen da higagarritasun-mapak egiteko.
[[Euskal Autonomia ErkidegoErkidegoa|Euskal Autonomia Erkidegoko]]ko higaduraren mapak urak eragindako higadura laminarra ebaluatzen du. Higadura horren eragilea euri-ura da, eta lurzoruko partikulak astiro-astiro desagerrarazten ditu, baina eragina epe laburrean ez da agerikoa izango.
 
Euri-ura hegaletatik dabilela, ur-jarioa sortzen da. Ur-emari horrek partikulak arrastaka daramatza eta poliki-poliki desagerrarazten ditu. Ur-jarioa puntu zehatz batean biltzen denean eta hortik aurrera ubide naturaletik doanean, higadura ez da laminarra izango.