1983ko uholdeak: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
tNo edit summary
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
1. lerroa:
{{erreferentzia falta}}
'''1983ko uholdeak''' [[1983]]an [[Euskal Herria]] astindu zuten [[uholde]]ak izan ziren. bereziki [[Bilbo]] eta [[Nerbioi ibarra]] ([[Bizkaia]]) eta [[Laudio]] eta [[Aiara]]ko harana ([[Araba]]) hartu zituzten. Guztira 39 gizabanako hil eta 8 desagertu ziren, eta 200.000 milioi [[espainiar pezeta|pezetaren]]ren kalteak izan ziren.
 
== Hondamendia ==
[[1983]]ko [[abuztuaabuztu]]a orokorrean hilabete euritsua izan zen, egun askotan egin zuen euria. Baina hilaren bukaerako euriteek meteorologo guztien iragarpenak gainditu zituzten. [[Abuztuaren 25]]ean, [[Gipuzkoa]]tik heldu zen ekaitza, eta bertan eurite handiak izan baziren ere, ondorengo orduetan [[Bizkaia]]n are indar handiagoarekin bota zuen euria.
 
=== Uholdeak [[Bilbo]]n ===
[[Fitxategi:P1011014.JPG|thumb|250px|right|[[Bilboko itsasadarra]] Arriaga parean]]
Uholdeak gertatu zirenean [[Bilbo]] jaietan zegoen, artean [[Bilboko Aste Nagusia]] sortu berria zegoen ([[1978]]an) eta [[Arriaga antzokia]]ren ondoan betiko moduan [[txosna]]k zeuden. Horrez gain, [[Bizkaia|Bizkai]] osotik jaiez gozatzera ehunka pertsona etorriak ziren, eta hirian jende asko batua zen. [[Abuztuaren 25]]etik hasita euriak [[Bilboko itsasadarra]]ren kolorea horitu zuten, horrez gain, [[Ibaizabal]] ibaiak zuhaitz enbor eta bestelakoak zeramatzan.
 
Euriteek indarra hartzen zihoazen heinean, [[Bilbo]]tarrak kezkatzen hasiak ziren. Okerrena [[abuztuaren 26]]ko gauean gertatu zen, itsasadarra bere bidetik irten zen [[Zazpikaleak|Zazpikaleetan]], hiriko gunerik baxuenean alegia. Uraren mailak hiru eta lau metroko altuera hartu zuen Alde Zaharreko gune batzuetan. Santiago plazan esaterako, itsasadarraren maila berberean egoteagatik, kotxe ugari pilatu ziren eta ura lehenengo solairuetara iritsi zen.
 
[[Fitxategi:P1011019.JPG|thumb|250px|right|Bilboko itsasadarra, [[Atxuri (Bilbo)|Atxuri]] parean]]
Alde zaharrarekin batera kalte handiak izan ziren hiriko eraikin garrantzitsuetan, Arriaga antzokian, [[Erriberako merkatuaMerkatua (Bilbo)|Erriberako merkatuan]]n, [[Bilboko Done Jakue katedrala|Done Jakue katedralean]], [[San Anton eliza]]n... Horrez gain, gizabanako bat hil zen, Alde Zaharreko etxe abandonatu batean bizi zen eskale bat. Zorionez, hilak ez ziren gehiago izan hirian, nahiz eta botatako euria izugarria izan zen. Espainiako Meteorologia Institutuak (INM), 503mm neurtu zituen egun hartan [[Larraskitu]]ko behatokian. [[Sondika]]ko aireportuan neurtu zenaren bikoitza alegia.
 
==== Peñascal auzoa ====
27. lerroa:
Industriak ere kalte handiak nozitu zituen. Erliebe zaila dela eta fabrika eta enpresa gehienak ibaien ondoan kokaturik egoten dira. Horrek eragin bikoitza izan zuen ibaien mailak gora egitean. Batetik kalte ekonomiko handiak izan zirela, eta bestetik gai toxiko eta arriskutsu asko garraiatu zituztela ibaiek. Hondartzetan debekatu egin zituen bainatzea zegoen kutsadura itzela dela eta.
 
[[Bizkaia|Bizkaiko]] kostaldeko herri asko inkomunikaturik geratu ziren, [[Bakio]] eta [[Bermeo]] esaterako. [[Bakio]]ra [[Espainiako ArmadaIndar Armatuak|Espainiako Armadak]]k janaria eta edaria eraman behar izan zuen. [[Bermeo]]ko kasinoa erabat birrinduta geratu zen, eta kotxe asko porturaino eraman zituen urak.
 
=== Uholdeak [[Laudio]]n ===
35. lerroa:
Industriak ez ezik, trenbide eta autobideek kalte handiak jasan zituzten. [[AP-8]] autobidea moztu behar izan zuten bi egunetan, [[Malmasingo tunela]]k urez bete zirelako. [[Euskal Herria|Euskal Herritik]] igaro behar izan zuten kamioilari eta turista asko aurrera egin ezinik geratu ziren horrela.
 
Horrez gain, urak, zubiak aurretik eraman zituen, [[Erandio]]ko [[Lutxana (argipena)|Lutxana]] auzoan esaterako. ''Consulado de Bilbao'' itsasontzia [[Uribitarte]]n lotua, kaiaren kontra hondoratu zuen urak. [[EuskoTrenEuskotren Trena|EuskoTreneko]]eko trenak txikitu zituen [[Bilbo]]ko [[Atxuri]] auzoan, eta bertako tren geltokia erabat txikiturik geratu zen.
 
Artean krisialdi ekonomikoan sarturik zegoen [[Bilbo HandiaBilboaldea|Bilbo Handiko]] eskualdeak kalte handiak jasan zituen, garai hartako 200.000 milioi pezeta (1.200 milioi euro). [[Espainia]]ko gobernuak [[gune katastrofiko]] izendatu zituen [[Bizkaia]] eta [[Araba]]ko iparraldea.
 
=== Hondamendiaren datuak ===
44. lerroa:
::6 hil [[Laudio]]n, [[Araba]]n
::5 hil eta 4 desagertu [[Lapurdi]]n
* 200.000 milioi [[espainiar pezeta|pezetako]]ko kalteak (60.000 [[Bilbo]]n)
* Ehun udalerri baino gehiago [[gune katastrofiko]] izendatu zituzten, [[Bizkaia]], [[Araba]], eta [[Nafarroa]]n.
* Urak bost metroko altuera hartu zituen [[Bilbo]]n eta hiru metroko altuera [[Basauri]]n.