Wikipedia

Amadeo I.a Savoiakoa: berrikuspenen arteko aldeak

Nabigazio historia interaktiboa
← Aurreko ezberdintasunaHurrengo ezberdintasuna →
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
IkusizkoaWikitestua
t Robota: Testu aldaketa automatikoa (-erahil +erail)
t Robota: Birzuzenketak konpontzen
6. lerroa:
| irudioina = Amadeo I.a Espainiakoa, [[Vicente Palmaroli]]ren margolana
| kargua = [[Espainiako errege-erreginen zerrenda|Espainiako erregea]]
| hasiera = [[1870]]eko [[azaroaren 16|azaroak 16]]
| bukaera = [[1873]]ko [[otsailaren 11|otsailak 11]]
| aurrekoa = [[Elisabet II.a Espainiakoa]]
| ondorengoa = [[Estanislao Figueras]] ''[[Espainiako Lehen Errepublika|Lehen Errepublikako]] presidentea''
20. lerroa:
| 1data1 = Dinastia
| 1data2 = [[Savoiako etxea|Savoia]]
| erlijioa = [[KatolikoKatolizismo|Katolikoa]]a
| sinadura =
| oharrak = <center>[[Fitxategi:Armas de Amadeo I de Saboya.svg|120 px]]
29. lerroa:
[[Sardiniako Erresuma|Piemonte-Sardiniako]] errege [[Viktor Emanuel II.a Italiakoa|Viktor Emanuel II.aren]] eta Adelaida Austriakoaren bigarren semea zen<ref name=cvv>[http://www.cervantesvirtual.com/bib/historia/monarquia/amadeo.shtml Amadeo I de Saboya] Cervantesvirtual.com</ref>. [[1861]]ean aita [[Italiako Erresuma (1861-1946)|Italiako]] errege bilakatu zen. Heziketa militarra izan zuen eta Custozzako guduan ([[1866]]) aritu zen. [[1867]]an María Victoria dal Pozzo della Cisternarekin ezkondu zen<ref name=brit>Henry WICKHAM STEED: [http://en.wikisource.org/wiki/1911_Encyclop%C3%A6dia_Britannica/Amedeo_Ferdinando_Maria_di_Savoia Amedeo Ferdinando Maria di Savoia] 1911 Encyclopædia Britannica, Volume 1. 2013ko urtarrilaren 30ean begiratua</ref>.
 
[[seiurteko demokratikoa|1868ko IraultzaIraultzaren]]ren ostean [[Elisabet II.a Espainiakoa|Elisabet II.a]] erreginak Espainiatik ihes egin behar izan zuen. [[Espainiako 1869ko Konstituzioa|1869ko Konstituzioak]] [[monarkia konstituzional]]a ezarri zuen, baina kargua onartuko zuen erregea aurkitzea nekeza zen. [[1870]]eko [[azaroaren 16]]an Espainiako Gorteek Amadeo Savoiakoa aukeratu zuten errege, 191 botorekin. Erabaki honetan, funtsezkoa izan zuen [[Joan Prim]] jeneralaren babesa. Baina, abenduaren 30ean, artean Amadeo Espainiara iritsi gabe zela, Prim erail zuten Madrilen<ref name=mcn>Victoria HORRILLO LEDESMA: [http://www.mcnbiografias.com/app-bio/do/show?key=amadeo-i-de-saboya-rey-de-espanna Amadeo I de Saboya, Rey de España (1845-1890)] Mcnbiografias.com</ref>.
 
[[1871]]ko [[urtarrilaren 2]]an karguaren zina egin zuen. Hasieratik [[errepublika]]noak, [[karlistakarlismo|karlistak]]k, [[borboi leinua|borboizaleak]]zaleak eta [[erromatar Eliza Katolikoa|eliza]] bera aurka izan zituen. Bere alde bozkatu zuen koalizioa, berriz, zatikatu zen, eta [[Francisco Serrano|Serrano]], [[Manuel Ruiz Zorrilla|Ruiz Zorrilla]] eta [[Práxedes Mateo Sagasta|Sagastaren]] goranahi politikoak gobernuaren lana galerazi zuen. Hori gutxi balitz, [[1872]]ko udaberrian [[Hirugarren Karlistaldia]] piztu zen<ref name=mcn/>.
 
[[1872]]ko uztailaren 18an, Madrilen, onik atera zen bere kontrako atentatu batetik. Horren ostean, [[Benito Pérez Galdós|Pérez Galdósen]] arabera, ''"Ah, per Bacco, io non capisco niente. Siamo una gabbia di pazzi"'' (''Bakorengatik, ez dut deus ere ulertzen. Eroetxe bat gara'') esan omen zuen<ref>María Jesús CAVA MESA: [http://www.bilbao.net/cs/Satellite?c=BIO_Publicacion_FP&cid=1279115518754&language=eu&pageid=1279097863535&pagename=Bilbaonet%2FBIO_Publicacion_FP%2FBIO_GrupoPublicacion Un viajero regio en el Norte, Amadeo I.] Bilbao aldizkaria (2011ko abendua). Bilbao.net</ref>. [[Kuba]]n, berriz, [[Hamar Urteko Gerra]] gaiztotuz joan zen. Azkenik, [[1873]]ko otsailaren 11n, uko egin zion koroari<ref name=mcn/>.
"https://eu.wikipedia.org/wiki/Amadeo_I.a_Savoiakoa"(e)tik eskuratuta