Brusela: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
39. lerroa:
 
== Historia ==
Brusela izena lehenbiziz Broucsella moduan agertu zen. Izenaren jatorria ''bruk (''zingira) eta ''sell'' (kokalekuakokaleku, hau da, zingiraren kokalekukokalekua)<ref>Geert van Istendael Arm Brussel, uitgeverij Atlas, ISBN 90-450-0853-X</ref> hitzetatik dator. Bruselaren jatorria San Gaugericusen kapera bat izan zen, Senneko irla batean eraikita 580 urtearen inguruan<ref>"Brussels History". City-data.com. Retrieved 5 July 2009.</ref>. San Vindicianusek, Canbraiko apezpikuak, ''Bosella'' aipatu zuen 695ean<ref>Jean Baptiste D'Hane, François Huet, P.A. Lenz, H.G. Moke (1837). Nouvelles archives historiques, philosophiques, et littéraires (in French) 1. Gent: C. Annoot- Braeckman. p. 405. Retrieved 11 September 2010.</ref> oraindik herrixka bat zeneanzen. Bruselaren fundazio ofiziala 979aren inguruan kokatzen da, Behe Lotaringiako Karlos dukeak Santa Gudulako erlikiak ekarri zituenean Moorseletik San Gaugericus kaperara. Karlosek eraiki omen zuen lehenengo gotorlekua hirianeraiki omen zuen, irla berean.
Leuveneko Lambert I.ak Karlosen alabarekin ezkontzean, Bruselako konderria lortu zuen Karlosen alabarekin ezkondu ondoren. Tokia ondo kokatuta zegoenez, Senneren ondoan eta Brujas, Gante eta Koloniako bidean, Brusela laster hazi eta merkataritza gune batgarrantzitsua bilakatu zen. Haren populazioaPopulazioa 30.000 biztanle eskuratzeanheltzean, ondoko zingirak lehortu zirenzituzten hiriaren hazkundea errazteko. Leuveneko konteek ''Brabanteko dukeak'' titulua eskuratu zuten 1183-1184 artean. XIII. mendeakmendean hiriak lehenengo harresiak izan zituen<ref>(Dutch) Zo ontstond Brussel Vlaamse Gemeenschapscommissie – Commission of the Flemish Community in Brussels</ref>.
[[File:Charles de France fondateur de Bruxelles 976 MOD.jpg|thumb|Lorrenako Karlos, Bruselako fundatzailea]]
Mende horretan erabaki zen agiri ofizialetan latinaren ordez, nederlandera erabiltzea.
Hiria etengabeko handitzeak behartu zuen beste harresi eraztun bat eraikitzea (1356-1383). Gaur egun posible da hauetariko aztarna batzuk ikustea, gehienbat eraztun txikia. ZenbaitAlderdi errepidekzaharra inguratzen duteduten alderdizenbait zaharraerrepidek adieraziznabarmen antzinakoadierazten murruendute nondik zihoan antzinako lekuamurrua.
XV. mendean, Flandesko Margarita III.a eta Filipe Burusoilaren (Burgundiako dukea) ezkontzaren ondorioz, ''Valois EtxetikEtxea ''eta Brabanteko dukedukerria berribildu bat sortu zenziren, Antonio, Filiperen semeaoinordekoarekin. Geroago, leinu hau Habsburgoekin lotu zen (Austriako Maximiliano, ''Maximiliano I.a, Erromako Enperadore Santua '',eta Burgundiako MariarekinMariaren ezkondu zenezkontza, Bruselan jaioajaio zena). Honen ondorioz, Brabantek independetzia galdu zenzuen baina Brusela Herbeheretako hiriburua bilakatu zen.
1516an Karlos V.a, 1506tik Herbeheretako oinordekoa zena, Espainiako errege aukeratu zuten Bruselako katedralean. Haren aitonaren heriotzaren ondoren, Maximiliano I.a 1519an, Habsburgoren inperioa heredatu zuen, beraz, Erromako Enperadore SantuaSantuaren titulua ere.
1695ean, Frantziako Luis XIV.ak agindu zuen Brusela bonbardatzea. Honek eta ondoriozko suteak eragin zuten Bruselak historian zeharinoiz izan duen hondamendirik handiena. Plaza Handia eta 4.000 etxe birrinduta gertatu ziren. Geroago, hiriko gunea berreraiki zen itxuraldaketa sakonarekin, gaur egun nabarinabaria daitekeenada. 1746an, Frantziak okupatu zuen hiria Austriako Ondorengotza Gerran hiria okupatu zuen, baina hiru urteren ondorenburuan Austriari bueltazu zion.