Amaiurko gaztelua: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
No edit summary
16. lerroa:
}}
 
'''Amaiurko gaztelua''' antzina [[Baztan]] udalerriko ([[Nafarroa Garaia]]) [[Amaiur]] herrian zegoen [[gaztelu]]a zen. Gaur egun, Aranzadi Zientzia Elkartearen eskutik, eta amaiurtarren laguntza estimagarriaz, [[2006]]<nowiki/>tik 2013 arteko indusketa-aldi arkeologiko sistematikoei esker, zenbait aztarna agertu dira. Ez da ziurra noiz eraiki zen, baina jakina da [[1191]]. urterako jada bazuela gazteluzaina.
 
[[Erdi Aroa]]n, haren zeregin nagusia [[Iruñea|Iruñetik]] [[Baiona]]ra zihoazen merkatariei zerga kobratzea zen. Dena dela, nafarrek Gaztelako Erresumaren aurrean eginiko [[Amaiurko gazteluaren setioa|azken erresistentziagatik datorkio]] garrantzia, lau mende geroago [[Lauaxeta]] olerkariak bere ''"[[Amayur gaztelu baltza]]"'' olerkian bildu zuena.
25. lerroa:
[[1922]]ko [[ekainaren 30]]ean Amaiurko gaztelua zegoen tokian monolito bat inauguratu zen. Egilea [[Serapio Esparza]] arkitektoa izan zen, [[Amaiurko gazteluaren setioa]]n defendatu zuten nafarren omenez.<ref>[http://www.euskomedia.org/PDFAnlt/cmn/1920311321.pdf Las Excursiones. Euskomedia.]</ref> Inskripzioak bi zatitan daude, [[euskara]]z eta [[gaztelania]]z:
 
{{eu}}{{esaera|''“NaparNapar askatasunaren alde Amayurko echarrian borroka egin zuten gizonai. Betiko argia. 1522”1522.''}}
 
{{es}} {{esaera|''“AA los hombres que en el castillo de Maya pelearon en pro de la independencia de Navarra, luz perpetua. 1522”1522.''}}
 
Bigarrena [[gaztelania]]z baino ez dago eta horrelahonela dio:
{{es}} {{esaera2|''“15221522 Juan de Orbara, abad de Urdax. Jaime Vélaz de Medrano, alcalde del castillo de Maya. [[MiguelMikel Jatsu AzpilikuetakoaAzpilikueta|Miguel de Jasso]], señor de Xavier. Luis Vélaz de Medrano. [[Joanes Jatsu AzpilikuetakoaAzpilikueta|Juan de Jasso]]. Víctor de Mauleón. Juan de Aguerre, de Echalar. 1922”''1922.}}
 
{{es}} {{esaera2|''“NavarraNavarra agradecida a los postreros defensores de la independencia de Navarra. 1522-1922".''}}
 
Lau aldeetan armarri bana ditu: [[Amaiur]]koa, [[Araba]]koa, [[Gipuzkoa]]koa ([[kanoi]]ak kendu baino lehen) eta [[Bizkai]]koa. Aurrealdean eta atealdean, beste armarri bi ditu, [[Nafarroa]]koa bata eta sei [[merindade]]ek osatua bestea ([[Iruñeko merindadea|Iruñekoa]], [[Erriberriko merindadea|Erriberrikoa]], [[Lizarrako merindadea|Lizarrakoa]], [[Zangozako merindadea|Zangozakoa]], [[Tuterako merindadea|Tuterakoa]] eta [[Nafarroa Beherea|Nafarroa Beherekoa]]), [[Almandoz]]eko haitzurdin zuriez eginak.
40. lerroa:
== Erresistentziako kide ezezagunari monumentua ==
[[Fitxategi:Monumento al Resistente Desconocido.JPG|thumb|150px|left|Erresistentziako kide ezezagunari monumentua]]
[[Gaztelua mendia]]ren ondoan, gotorlekua zegoen tokian, [[2007]]ko [[uztailaren 21]]ean [[Pello Iraizoz]]ek eginiko ''Erresistentziako kide ezezagunari monumentua'' inauguratu zuten. [[Baztan]]go harri gorriz eginda, inskripzio hau du: ''"Pro libertate patria, gens libera state"'', hau da, [[Obanosko Infantzoien Biltzarrak|Nafarroako Infantzoien]] lema eta goialdean, aurrena Antso VII.a Azkarrak eta gero iloba [[Tibalt I.a Nafarroakoa|Tibalt I.]]<nowiki/>ak ikur gisan erabilitako sinboloa. Behealdean, [[Nafarroako erregeen zerrenda|Nafarroako erregeen]] irudiak daude, numismatikatik hartuak.<ref>[http://euskalherria.indymedia.org/eu/2006/08/30981.shtml euskalherria.indymedia.org]</ref><ref>[http://www.noticiasdenavarra.com/ediciones/2007/07/22/vecinos/baztanbidasoa/d22baz33.955433.php www.noticiasdenavarra.com]</ref>
 
== Literatura eta musika ==
56. lerroa:
 
 
{{Atari|Euskal Herriko Wikiatlasa|Euskal Herriko Wikiatlasa}}
 
[[Kategoria:Nafarroako gazteluak]]