Hilekoaren ziklo: berrikuspenen arteko aldeak
Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
Ziklo menstrualaren faseak, ondo azalduta. |
t 85.84.6.170 wikilariaren aldaketak ezabatuz, Joxemai wikilariaren azken bertsiora itzularazi da. |
||
1. lerroa:
[[Fitxategi:MenstrualCycle2 eU.svg|thumb|350px|right|Hilekoaren zikloa]]
'''Hilekoaren zikloa''' edo '''ziklo menstruala''' emakumeengan eta [[primate]] [[eme]]engan elkarren segidako bi [[hileko]]en artean dagoen denboraldia da, hots, hileko baten lehenengo eguna eta hurrengo hilekoaren lehenengo egunaren arteko denbora tartea. Emakumeengan denboraldi horren [[batezbesteko]]a 28 egunetakoa da.
== Faseak ==
Menstruazioa/Hilekoa▼
{{sakontzeko|menstruazio}}
Emakumeengan, lehenengo menstruazioa 8 eta 16 urte bitartekoan agertzen da, aldakorra izanik latitude eta nesken arabera.
Menstruazioa edo hilekoa zikloaren lehenengo egunean gertatzen da. [[Endometrio]]a ([[umetoki]]aren barnean dagoen [[mukosa]]) kanporatzen da, [[odol]]arekin batera (odol-hodi ugari baititu). Odoljario horrek [[haurdunaldi]]aren eza agerian jartzen du.
Hilekoak 3 eta 5 egun arteko iraupena du, normala izanik ere 2-7 egun artekoa.
=== Aurre-obulazioa ===
Fase folikularra ere deitua, zikloaren 13. egunera iritsi ohi da. Obulutegi-folikulua ([[obulu]] duena) garatu egiten da, [[hipofisi]]ak askatzen duen [[FSH hormona]]ren eraginez. Aldi berean, folikuluak -garatzen den heinean- [[estrogeno]]ak ekoizten ditu (batez ere, [[estradiol]]), eta estrogeno horiek endometrioaren birsorkuntza bultzatzen dute. Estrogenoek ere FSHren ekoizpena inhibitu eta [[LH hormona]]ren ekoizpena bultzatzen dute.
=== Obulazioa ===
Zikloaren erdialdean (14. egun inguruan) gertatu ohi da. [[Obulu]]a askatu egiten da obulutegi-folikulutik, hau bere heltze prozesuaren gailurrera iristen denean. Heltze prozesu horretan zeregin oso garrantzitsua betetzen dute FSH eta LH hormonek.
Askatutako obulua umetokira iristen da [[umetoki-tronpa]]ren zehar mugituz.
[[Espermatozoide]] batek obulua ernaltzen badu [[enbrioi]]aren garapena abiatuko da. Ernaldu ezean, obulua deuseztatu egiten da eta hurrengo menstruazioan kanporatu egiten da.
=== Post-obulazioa ===
Fase luteoa ere deitua, obulazioaren ondotik (14. egunetik) zikloaren bukaeraraino hedatzen da (28. egunera).
Fase honetan folikulua -obulua askatu ondoren- endekatu eta [[gorputz luteo]]a bihurtzen da. Honek [[progesterona]] hormona ekoizten du kontzentrazio handitan. Era berean, progesteronak FSH eta LH hormonen sintesia inhibitzen du (ikus irudia). Progesteronak ere umetokia eta endometrioa egokitzen du [[enbrioi]]a -[[ernalketa]] gertatu bada- giro egokian hazi dadin.
Ernalketarik ezean gorputz luteoa ere endekatu egiten da, eta progesteronaren sintesia amaitzen da. Honekin batera endometrioaren gainbehera hasten da, hurrengo menstruazioarekin kanporatua izanik.
Ernalketa bada gorputz luteoa ez da endekatzen, eta haurdunaldi osoan irauten du. Horrek esan nahi du progesterona ere etengabe sortzen dela eta endometrioa haurdunaldi osoan mantentzen dela (ez baitago [[hileko]]rik).
Progesterona antikonzeptibo gisa erabiltzen da, LH eta FSH hormonen sintesia inhibitzen duelako, eta hormona horiek gabe obulaziorik ez dagoelako.
[[Kategoria: Menstruazioa]]
| |||