20:04, 13 urtarrila 2015ko berrikusketa aldatu Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.189 edits t →‎Orografia eta klima ← Aurreko ezberdintasuna		20:30, 13 urtarrila 2015ko berrikusketa aldatu desegin Xirkan (eztabaida \| ekarpenak) 42.189 edits No edit summary Hurrengo ezberdintasuna →
1. lerroa: {{Kontinente infotaula ~~[[Fitxategi:Centroamerica-ubicacion.png\|330px\|thumb\|Erdialdeko Amerika.]]~~ \|izena = Erdialdeko Amerika '''Erdialdeko Amerika'''<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=191&lang=eu&nonkodea=8.2&view=exonimia Euskaltzaindiaren onomastika datutegia]</ref> [[Amerika]]ren erdialdeko kontinente zatia da. Mugakide ditu iparraldean [[Mexiko]], ekialdean [[Karibea]], mendebaldean [[Ozeano Barea]] eta hegoaldean [[Kolonbia]].▼ \|irudia = [[Fitxategi:Central_America_(orthographic_projection).svg\|200px]] \|azalera = 523.780 km² \|biztanleria = 42.688.190 bizt. (2012ko zenbatespena<ref name="index">[http://www.indexmundi.com/map/?r=ca Population - Central America & the Caribbean] Indexmundi.com. <small>2015eko urtarrilaren 13an kontsultatua</small></ref>) \|dentsitatea = 81,5 bizt/km² \|jentilizio = \|herrialdeak = 7 \|herrialde_zerrenda = \|dependentziak = \|estaturik_gabeko_nazioak = \|hizkuntzak = [[gaztelania]], [[ingeles]]a, [[maia hizkuntzak]] \|ordu_eremua = [[UTC-6]]-[[UTC-5]] \|internet = \|hiriak = [[Managua]], [[Tegucigalpa]], [[Guatemala Hiria]], [[Panama Hiria]], [[San Salvador]] }} ▲'''Erdialdeko Amerika'''<ref>[http://www.euskaltzaindia.net/index.php?option=com_eoda&Itemid=191&lang=eu&nonkodea=8.2&view=exonimia Euskaltzaindiaren onomastika datutegia]</ref> [[Amerika]]ren erdialdeko kontinente zatia da. Mugakide ditu iparraldean [[Mexiko]], ekialdean [[Karibea]], mendebaldean [[Ozeano Barea]] eta hegoaldean [[Kolonbia]]. 523.780 km²ko eremua du eta 2012an 42.688.190 biztanle zituen<ref name="index"></ref>. ==Orografia eta klima== Ekialdean, [[~~Karibeko~~Karibe itsasoa]]ren eta, [[Ozeano Barea]]ren artean hedatzen da Erdialdeko Amerika, ~~520~~523.~~000~~780 ~~km2~~km²ko eremua hartzen ~~dituen~~duen lur zerrenda luzexka batean. Lur behere hezeak hedatzen dira ekialdeko eta ~~mendebaleko~~mendebaldeko ~~itsasertzetan~~itsasertzeetan eta 3.700 ~~m-taraino~~metroraino iristen diren mendiak eta sumendiak dira erdialdean. [[Nikaragua]] eta [[Honduras]]ko [[Coco ibaia]] da Erdialdeko ~~Ameriketako~~Amerikako ibai luzeena (~~750~~680 km). Ibai garrantzitsuak dira [[Ulua]] ([[Honduras]]), [[Belize (ibaia)\|Belize]] eta [[Hondo]] ([[Belize]]), eta [[San Juan (ibaia)\|San Juan]] ([[Nikaragua]], [[Costa Rica]]). Aintzira zabalak dira Nikaraguako hegoaldean ([[Nikaragua aintzira\|Cocibolca]] eta [[~~Managua~~Managuako aintzira\|Xolotlán]]~~ko aintzirak~~) eta [[Panama]] erdialdean (aintzira alde horretaz baliatu ziren Karibeko itsasoa Ozeano Barearekin lotzen duen ubidea eraikitzeko). Oro har, [[klima]] bero hezea da, tropikokoa. Maiatzetik azarora luzatzen da euri sasoia. Goi lurraldeetako tenperaturak ez dira hain beroak eta urte osoa hartzen du euri sasoiak. [[Lurrikara]]k eta [[sumendi]]en leherketak ugariak izaten dira ([[Managua]], 1931 eta 1972; Nikaraguako ~~mendebaleko~~mendebaldeko kostaldea, 1992; hiru aldiz suntsitu dute lurrikarek [[Guatemala]]ko [[Antigua]]). Landaretza joria eta oparoa da. Arbola hosto-zabalak dira gehienak, haritzaren antzekoak. Ipar Ameriketako pinuak dira goi lurretan, eta arbola tropikalak. Intsektu eta [[txori]] motak ugariak dira: barnealdeko lurralde hezeetan, jaguarrak, marraskari txikiak, belatzak, sai beltzak eta ehize hegaztiak bizi dira; tapirak, iguanak eta armadiloak kostaldeko ordokietan, eta, dortokak, krokodiloak eta aligatorrak aintziretan eta paduretan. 77 ⟶ 92 lerroa: Halaber, Erdialdeko Amerikako herrialdeek ondoko erakunde komunak badituzte: Erdialdeko Amerikako Parlamentua, Integrazio Ekonomikorako Erdialdeko Amerikako Bankua eta Erdialdeko Amerikako Justizia Gortea ([[1907]]tik), besteak beste. Gainera, [[Erdialdeko Amerikako Merkatu Komuna]]k ere garrantzi handia dauka integrazio prozesu honetan. == ~~Ikus, gainera~~Erreferentziak == {{ lur \| data=2014/08/25}} {{erreferentzia zerrenda}} ~~== Ikus, gainera ==~~ * [[Karibe]] * [[Hego Amerika]] * [[Ipar Amerika]] * [[Amerika Latinar]]ra {{commonskat}}

Erdialdeko Amerika: berrikuspenen arteko aldeak