Errepide: berrikuspenen arteko aldeak

Ezabatutako edukia Gehitutako edukia
No edit summary
tNo edit summary
3. lerroa:
'''Errepidea''' ("errege" eta "bide" hitzetatik eratorria) [[ibilgailu]]ak ibiltzeko lurrean sortutako bi punturen arteko [[bide]]a da. Errepideak ibilgailuen joan-etorrietarako egokituta daude, bai [[zoladura]] erantsi zaielako bai beste edozein modutara bidearen gainazala hobetu delako. [[Lerro (errepidea)|Lerro]] bakarra edo lerro bat baino gehiago eduki dezakete; bi lerro baino gehiago dituztenean normalean bakoitza zentzu bakarrekoa izan ohi da. Zolatuta daudenean, askotan [[bazterbide]]ak ere izaten dituzte.
 
Jende orok erabil ditzaketenditzakeen errepideei errepide publiko deritze.
 
== Historia ==
[[Pertsia]]rrek, [[asiria]]rrek, [[babilonia]]rrek, [[kartago]]tarrek, [[etrusko|etruskoek]]ek, [[txina]]tarrek eta [[peru]]arrek bazituzten errepideak baina haiek egindakoen arrastorik ordea, gaur egun ez da ia geratzen. Pertsiako [[errege bide]]ak, esaterako, 2857 kilometro zituen eta K.a. 35000. urtetik K.o. 300. urtera bitartean erabili zen. [[Erroma]]tarrak izan ziren, baina, errepideak egiteko teknikak lantzen hasi ziren lehendabizikoak; beren [[inperio]]a hedatzeko eta zaintzeko 85.000 kilometroko errepide edo [[galtzada]] sarea hedatu zuten; inperioren gainbeherarekin betera galduz joan ziren arren, horietako zenbaitek iraun du gaur egunera arte. [[Erdi Aroa]]n [[erromes-bide]] nagusiei eutsi zitzaien, errepide berririk egin gabe, itsasoa edo ibaiak zirelako merkataritzarako bide nagusiak. [[XVIII. mende]]an, errepideak egiteari berriro ekin zitzaionean [[gainazal]] hobeak lantzen hasi ziren. LagintzaLangintza horretan [[Trésaguet]] frantziarra eta [[Teldord]] eta [[John Loudon McAdam|McAdam]] eskoziarrak nabarmendu ziren. [[1902]]an ''[[macadam]]'' izeneko gainazalgainazala nagusitu zen; harri koskor zanpatuz egiten zen, alkaterna geruzaz estalia. Gaur egun, berebilberibil kopurua haztearekin batera errepide sareak ere hedatu dira.<ref>''Lur Entziklopedia''</ref>
 
== Errepide motak ==
* [[Autobide]]ak: bidegurutzerik gabeak, auto kopuru eta lastertasun handitarako egokituak daude.
* Errepide nagusiak: hiri nagusiak elkarreanelkarren artean eta nazioko mugekin lotzen dituzte.
* Herrialde artekoak: herrialdeetako hiri eta herri nagusiak elkarren artean lotzen dituzte.
* Herrietakoak: herrien artekoak eta herria eta auzoak lotzen dituzte.<ref>''Lur Entziklopedia''</ref>
[[Fitxategi:Autobahn anschluss1.jpg|thumbnail|Alemania hasi zen autopistak eraikitzen, [[Autobahn]] sarea.]]
 
== Erreferentziak ==
{{erreferentzia_zerrenda}}
23 ⟶ 24 lerroa:
 
== Kanpo loturak ==
* {{es}}: [http://www.wikivia.org/wikivia/index.php/Portada Wikivia, Errepide Entziklopedia.]
{{commonskat}}